Integriteit in de praktijk aan de slag met dilemma’s Analyseschema Agentschap voor Overheidspersoneel

Werkwijze: met een analyseschema Stap 1: wie is betrokken partij ? Stap 2: welke rechten/belangen spelen mee? Stap 3: mogelijke alternatieven ? Stap 4: conclusie : welke oplossing kiezen ? Stap 5: check: verantwoordelijkheid en verantwoording (t.o.v. uzelf en anderen) Agentschap voor Overheidspersoneel

Agentschap voor Overheidspersoneel 1. Betrokkenen Wie is er betrokken ? Wie heeft er belangen/rechten ?  Let op voor blinde vlekken… Gevaar van de nabijheid (in personen én in tijd) te bekijken dus ook lange termijn en verder af (van uzelf over collega’s, dienst, overheid, samenleving…) moreel standpunt als overlegmodel; rekening houden met belangen en rechten van alle betrokkenen dus zeer belangrijk ze allemaal in kaart te brengen Agentschap voor Overheidspersoneel

Agentschap voor Overheidspersoneel 2. Belangen in het geding Wat speelt er mee? Welke belangen? Welke waarden en normen? Mogelijke belangen: rechten, rechtvaardigheid (verdeling kosten en baten), welzijn van mensen of van samenleving als geheel, betrouwbaarheid van de medewerker – de entiteit – de overheid… Brillentest: bekijk het dilemma vanuit de bril van alle betrokkenen  wat is hun belang? Wat houdt het dilemma voor hen in ? Agentschap voor Overheidspersoneel

Agentschap voor Overheidspersoneel 3. Alternatieven IK DOE HET* ……………………………. IK DOE HET NIET* Wat kunt u doen? Wat zijn mogelijke oplossingen voor het dilemma? Zet de voor- en nadelen van elke mogelijkheid op een rij. Wat is de impact voor alle betrokkenen? Gevolgen vs beginselenethiek ? Is iets minder erg als niemand het weet? * PS : gun jezelf een adempauze. Bv. door “deze vraag overvalt me…” Agentschap voor Overheidspersoneel

Agentschap voor Overheidspersoneel 4. Afweging en conclusie Wat doet u uiteindelijk? Hoe kiest u? Hoe weegt u verantwoordelijkheid en verantwoording af? WAARDEN EEN JUISTE KEUZE ? MIJN KEUZE Agentschap voor Overheidspersoneel

Agentschap voor Overheidspersoneel 5. De proef op de som Onderstaande testen kunnen helpen: Hellingproef Komt u hierdoor op een hellend vlak terecht? Creëert u een precedent? Is uw objectiviteit in gevaar? Wat als iedereen zo handelt? Wat als u in elke situatie zo handelt? Voorpaginatest Stel dat uw beslissing op de voorpagina staat… (= verantwoording voor anderen) Schoudertest Doe ik dit ook wanneer een collega over mijn schouder kijkt? Spiegeltest Kan ik in de spiegel kijken? Is mijn gedrag in overeenstemming met wie ik zou willen zijn? (= verantwoording voor uzelf) Voorpaginatest: Stel dat uw beslissing op de voorpagina staat… (= vermijden van negatief gedrag) – vanuit anderen Variant: schoudertest = iemand kijkt over je schouder mee Spiegeltest = vanuit jezelf Achter de hand: Wie is er aanspreekbaar? Wie wordt er aangesproken? Van wie wordt een beslissing gevraagd? Maar iedere betrokkene heeft verantwoordelijkheid, geen paraplu maar open bespreken Agentschap voor Overheidspersoneel