› Personeelspsychologie › prof.dr. Hans A. Hoekstra Loopbaan Ontwikkeling Bouwen aan een repertoire van loopbaanrollen

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 2 Loopbaan Ontwikkeling  Wederzijds investeren door organisatie and individu  Organisatie communiceert eigen ontwikkelingsrichting  Organisatie faciliteert individu, biedt opties en richtingen  Organisatie stimuleert en bewaakt actie en groei individu  Individu is verantwoordelijk voor keuzes  Individu ontwikkelt (draagbare) competenties, rollen, identiteit  Regelmatige monitoring of ontwikkelings – fit O - P

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 3 Research Loopbaanontwikkeling  Afhankelijk variabelen o objectief loopbaansucces (publiek zichtbaar): Status, rijkdom, reputatie, kennis, netwerk, gezondheid 1 o subjectief loopbaansucces (prive betekenis): Trots, plezier, zelfwaardering, commitment, morele waarde, vrienden 1  Persoonsgebonden predictoren: talenten, persoonlijkheid, waarden  Organisatiegebonden predictoren: kansen, verwachtingen, uitdagingen, competitie  Proces variabelen:.....hoe werkt het, wat gebeurt er onderweg? 1 Nicholson & De Waal (2005)

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 4 Proces : ontwikkeling van loopbaanrollen  Loopbaanontwikkeling gebeurt in je baan, niet tussen banen  Autonome werker kan baanruimte benutten voor ontwikkeling: o Stijl, vrije taak zone, OCB taak zone, onderhandelde zone, netwerk zone  In de baanruimte ontwikkelt de werker eigen manier van functioneren: rollen  Sommige universele rollen zijn overal relevant en heel draagbaar: loopbaan-rollen  Voorbeeld: Een secretaresse heeft aandacht voor mensen, neemt het schrijven van nuttige korte handleidingen op zich voor apparatuur, meldt zich aan om nieuwe collega's wegwijs te maken, krijgt gedaan dat ze topmanagers bij belangrijke meetings begeleidt, ontwikkelt zelf contacten in de wereld van coaching en mentoring. Zij bouwt daarmee aan de ontwikkeling van haar Adviseur-rol, en draagt zo bij aan een loopbaanstap in die richting.  "Job Crafting"

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 5 Loopbaanrollen: definitie en theorie  Coherent patroon van kenmerken die de effecten beschrijven van de specifieke manier van functioneren van de persoon  Loopbaanrollen ontstaan als interactief product van persoonlijke voorkeuren, waarden en identiteiten (role taking) enerzijds en waargenomen verwachtingen en eisen van de omgeving (role pressure) anderzijds  Model van 6 universele loopbaanrollen beschrijft de variatie  Loopbaanrolontwikkeling is belangrijk deel adulte ontwikkeling  Loopbaanrolontwikkeling is proces of bouwen aan je identiteit, of beter: identiteiten  Loopbaanrollen zijn geen persoonseigenschappen maar functionele gedragsstijlen waarmee je je kunt vereenzelvigen  Ze omvatten vele draagbare talenten, ervaringen en competenties

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 6 Descriptive model of career roles Career Role Inspirator Director Bestuurder Guide Adviseur Expert Maker Realisator Presenter Presentator Basis, inner reference Affect Imagination Influence Power Understanding Identification Knowledge Analysis Actions, Experience Form, Style Focus, external target Values Ideals Strategic Goals Connectedness Commitment Solutions Ideas Tangible Results Impact, Effects

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 7 Loopbaanrollen: beschrijvings-gereedschap  Loopbaan: ontvouwende reeks werk-gerelateerde posities, rollen, activiteiten en ervaringen van een persoon (Arnold, 2001)  Zichtbaar in verhaal: persoonlijke constructie en logica, pad- afhankelijke beschrijvingen onderweg  Loopbaanrollen beschrijven een loopbaan wanneer ze: o Herkend worden als aspecten van identiteit door de persoon o Herkend worden als stijlen van functioneren door de werkomgeving o Een vaste betekenis-kern hebben over banen, branches en culturen heen

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 8 Ontvouwing van persoonlijke rol diversiteit: loopbaan van een jurist / politicus

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 9 Loopbaanrol diversiteit  Op individueel niveau o Persoonlijke diversiteit: combineren van loopbaanrollen o Employability, flexibiliteit van bijdrage in organisatie  Op groepsniveau o Roldiversiteit verhoogt autonomie en slagkracht van groep o Inzetbaarheid, samenwerking, benutten verschillende resources  Op organisatie niveau o Hoe zijn sleutelposities vervuld in termen van loopbaanrollen? o Hoe is de balans tussen de belangrijkste topmanagers? o In welke richting willen we bewegen voor topbanen, sectoren?

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 10 Scaling loopbaan rollen (N=320)

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 11 Loopbaanrol - profielen van 2 managers  Manager 1 (MEP) o 40 % bestuurder o 30 % expert o 30 % presentator  Manager 2 (IGED) o 30 % inspirator o 30 % adviseur o 20 % realisator o 20 % bestuurder

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 12 Vier studies 2007 en 2008  Relaties van l-rollen en persoonlijke roldiversiteit: o Task- / Contextual- / Adaptive performance o Loopbaan-succes o Werk - / Loopbaan satisfactie o Vertrekintentie  Backgrounds: o Professionals biologie, agricultuur, psychologie (980) o Professionals life sciences (317) o Algemeen: vrouwen (Esta) 30 – 50 jr (850) o Algemeen: bevolking (Psychologie Magazine) (loopt)

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 13 Regressie studies rollen en roldiversiteit  Task performanceRealisator, ExpertDiv  Social performanceAdviseur, InspiratorDiv  Adaptive performanceBestuurderDiv  Daarnaast mogelijk sector-afhankelijke effecten  Beperking van deze studies: zelfrapportage

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 14 Performance en persoonlijke roldiversiteit

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 15 Performance and persoonlijke roldiversiteit

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 16 Satisfactie and persoonlijke roldiversiteit

Hoekstra TCCR Juni 2008 | 17 Hints  Organisaties o Creëer complexe banen en stimuleer eigen verantwoordelijkheid voor brede rolneming o Honoreer aanvullende rollen naast de kerntaak vanaf het begin o Bevorder persoonlijke diversiteit, vooral vanaf 35  Individuele werkers o Maak plannen voor nieuwe rollen en verover ze in je baan o Vermijd de val van de enkelvoudige rol (E, R), vooral vanaf 35 o Ontdek de fun van persoonlijke diversiteit

Dank u voor uw aandacht