Het autonome gemeentebedrijf financieel bekeken Leuven, 12 mei 2009 Jan Leroy, VVSG Studiedag Het autonome gemeentebedrijf in het lokale jeugd-, sport-, cultuur en toerismebeleid

2 Inhoud Situering van de AGB’s AGB’s financieel: –‘Oude’ AGB’s –‘Nieuwe’ AGB’s

3 Situering van AGB’s Kwamen in de Nieuwe Gemeentewet (NGW) in 1995 Oorspronkelijk alleen bedoeld voor havenbedrijven Vanaf eeuwwisseling: steeds meer AGB’s in andere sectoren, ook vrije tijd: –Vooral om fiscale (lees: btw-) redenen –Tot nu toe vooral een Vlaams fenomeen –Op het terrein grote variëteit in omvang en activiteiten

4 Situering van AGB’s 2005: Gemeentedecreet (GD): –AGB’s als publiekrechtelijke verzelfstandigingsvorm bevestigd –Passen binnen totaalpakket aan verzelfstandigings- mogelijkheden: Budgethouderschap Intern verzelfstandigd agentschap (IVA) AGB Privaatrechtelijk EVA –Vanaf 1 juli gelden ook voor AGB’s enkele wijzigingen in Gemeentedecreet Meer autonomie

5 Situering van AGB’s Onderscheid tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ AGB’s is belangrijk: –Oprichtingsdatum primeert: Vòòr : AGB’s volgen regels van NGW en schakelen pas over naar regels van GD uiterlijk op 1 januari 2013 Na : AGB’s volgen regels van GD, behalve voor: –Externe audit (bestaat nog niet) –Budget, boekhouding en jaarrekening (nieuwe regels voor gemeenten bestaan nog niet)

6 AGB’s financieel AGB is: –Altijd een 100%-dochters van de gemeente, zonder andere aandeelhouders –Publiekrechtelijk geregeld (↔ privaatrechtelijke verzelfstandigde agentschappen zoals een ‘gemeentelijke vzw’)

7 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘oude’ AGB’s (1): –Geen verplichte beheersovereenkomst tussen gemeente en AGB (bestaat vaak wel, met ook aanvullende financiële regels!) –Planning: jaarlijks ondernemingsplan: Gaat uit van RvB Bevat doelstellingen en strategie op middellange termijn Meegedeeld aan gemeenteraad –Geen opgelegd budget

8 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘oude’ AGB’s (2): –Boekhouding: boekhoudregels ondernemingen –Rapportering: Jaarrekening volgens boekhoudregels ondernemingen Controle door college van commissarissen (waarvan één bedrijfsrevisor) Activiteitenverslag door RvB: meegedeeld aan gemeenteraad

9 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘oude’ AGB’s (3): –Kunnen filiaal oprichten of deelnemen in publiek- of privaatrechtelijke ondernemingen, verenigingen, instellingen, maar: Moet stroken met eigen maatschappelijk doel Ongeacht inbreng: meerderheid van stemmen –Kunnen binnen hun doel vrij beslissen over: Verwerving, aanwending en vervreemding goederen Vestiging zakelijke rechten Financiering (leningen, …) Na machtiging Vl. Regering: onteigeningen

10 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (1): –Beheersovereenkomst moet o.m. gaan over: Toekenning van middelen voor de werking en de uitvoering van de doelstellingen Eigen inkomsten en financieringsbronnen Wijze van vaststelling van tarieven Voorwaarden van oprichting filialen Rapportering Interne controle Externe audit

11 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (2): –Planning: Enerzijds overname regels gemeenten voor budget (bepaling vandaag nog niet van kracht): –Bestaat uit: »Beleidsnota (beschrijvend deel) »Financiële nota (financieel deel) –Vast te stellen door RvB, goed te keuren door gemeenteraad (uiterlijk 31.10) (wel al van kracht) Anderzijds inspiratie uit NGW met: –Jaarlijks ondernemingsplan en operationeel plan –Vaststelling (RvB) en goedkeuring (GR?) onduidelijk

12 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (3): –Boekhouding (bepaling nog niet van kracht): in principe boekhoudregels gemeenten, maar hersteldecreet creëert uitzonderingen (1): AGB’s onderworpen aan Wetboek van Vennootschappen… –Statutaire opdracht van commerciële, industriële of financiële aard én –Ten minste twee van deze criteria overschrijden: »50 personeelsleden »jaaromzet van euro (excl. btw) »balanstotaal van euro … volgen vennootschapsboekhouding

13 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (4): –Boekhouding (bepaling nog niet van kracht): in principe boekhoudregels gemeenten, maar hersteldecreet creëert uitzonderingen (2): AGB’s die verplicht zijn (ook) andere boekhoudregels te volgen dan die voor gemeenten: –Kunnen door Vlaamse regering worden vrijgesteld van volgen gemeentelijke boekhoudregels –Kunnen van Vlaamse regering aanvullende regels opgelegd krijgen voor boekhouding en jaarrekening

14 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (5): –Rapportering: Jaarrekening volgens regels gemeenten (bepaling nog niet van kracht) met uitzondering voor ‘grote’ AGB’s en AGB’s met eigen boekhoudregels (cf. boekhouding) Controle zoals in gemeenten door externe- auditcommissies (bepaling nog niet van kracht) met uitzondering voor ‘grote’ AGB’s: commissaris-revisor RvB stelt jaarrekening vast en legt die uiterlijk op 31.5 ter goedkeuring voor aan GR Verplichte jaarlijkse rapportering over uitvoering beheersovereenkomst

15 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (6): –AGB’s kunnen binnen hun statuten en beheersovereenkomst (1): leningen aangaan en giften en subsidies ontvangen na machtiging door Vlaamse regering onteigenen goederen verwerven, aanwenden en vervreemden zakelijke rechten vestigen beslissen over financiering tarieven en tariefstructuren vastleggen (indien niet in beheersovereenkomst: goedkeuring door gemeenteraad)

16 AGB’s financieel Financiële regels voor ‘nieuwe’ AGB’s (7): –AGB’s kunnen binnen hun statuten en beheersovereenkomst (2): rechtspersonen oprichten of erin deelnemen: –niet speculatief –ten minste één bestuursmandaat voor AGB –onderworpen aan goedkeuringstoezicht Vl. regering