Sociologie als wetenschap 1. Objectiviteit. 2. Streven naar veralgemeningen 3. Verband tussen theorie en methodologie 4. Globaal verklaringsmodel

Sociologie ↔ Samenleving Het onderwerp van de sociologie is rechtstreeks toegankelijk voor iedereen Het onderwerp van de sociologie laat zich niet controleren Sociologische kennis beïnvloedt maatschappelijke ontwikkelingen en maatschappelijke ontwikkelingen sturen sociologische kennis Gevolg: klassieke (natuurkundige) omschrijving van wetenschap volstaat niet.

Objectiviteit HOE objectiviteit REALISEREN?: THEORIE: Anormatief karakter van de wetenschap: de opbouw van de probleemstelling, de analyse van de gegevens en de interpretatie van de onderzoeksresultaten moeten waardenvrij zijn Zie Radicale versus Traditionele visie HOE objectiviteit REALISEREN?: THEORIE: Theoretische verklaringen zijn toetsbaar (leiden tot toetsbare hypotheses) Onderzoeksprobleem neutraal formuleren bvb. ontwikkelen van rivaliserende hypotheses Expliciet maken van onderliggende veronderstellingen METHODE (opbouw empirisch onderzoek): repliceerbaarheid (o.m. openbaarheid van onderzoek, nauwgezette omschrijving van onderzoeksprocedure)

Streven naar veralgemeningen 1. Doel van elke wetenschap: generalisaties omtrent oorzaak-gevolg relaties 2. Empirische generalisatie en theoretische generalisatie Empirische generalisatie: twee factoren tegenover elkaar stellen in een oorzaak-gevolg relatie Bvb. Depressiviteit en geslacht Theoretische generalisatie: geven aan onder welke omstandigheden een empirische generalisatie opgaat (veronderstelt een meer uitgebreide kennis) Bvb. Depressiviteit, geslacht en geslachtsstratificatie

Depressiviteit en geslacht Figuur 1 - Aan depressiviteit gerelateerde klachten, regelmatig of vaak gedurende de laatste drie maanden (PSBH, 1993) Vraag: Hoe moet dit geslachtsverschil in depressiviteit verklaard worden? Biologische verklaring?

Vraag: Hoe moeten deze verschillen in depressiviteit verklaard worden? Figuur 2 - Aan depressiviteit gerelateerde klachten, regelmatig of vaak gedurende de laatste drie maanden (PSBH, 1993) onder arbeiders, bedienden en naar scholingsgraad Vraag: Hoe moeten deze verschillen in depressiviteit verklaard worden? Biologische verklaring?

Zie eveneens: Ying-Yeh Chen. , S. V Zie eveneens: Ying-Yeh Chen*, S.V. Subramanian, Doloros Acevedo-Garcia, Ichiro Kawachi (2005), Women’s status and depressive symptoms: A multilevel analysis Social Science & Medicine 60 (2005) 49–60

Theorieën Hypotheses Vaststellingen Theoretische generalisaties Empirische generalisaties Hypotheses Vaststellingen

III. Verband tussen theorie en methodologie 1. Adequate methode is een voorwaarde voor een degelijke wetenschapsbeoefening Methode: een geheel van regels en technieken die bepalen hoe men dient te werk te gaan bij het verrichten van wetenschappelijk onderzoek 2. Methodologie is de wetenschap die begaan is met het voortdurend verbeteren van de technieken en methoden 3. Methodologische en epistemologische problemen werken vaak verlammend: methodes moeten niet als tegengesteld, maar als complementair aan elkaar beschouwd worden (zie methodologische perspectieven)

4. Globaal verklaringsmodel Complexiteit van de maatschappelijke werkelijkheid maakt globaal verklaringsmodel (voorlopig?) onmogelijk (en niet wenselijk) (zie verschillende inhoudelijke perspectieven) Nadruk ligt op verklaringen met meer beperkte geldigheid, zgn. “middle range theories” (zie o.m. deel 4)