Arbeidsmarktonderzoek Marcel Kerkhofs Inleiding t.b.v. seminarie ‘PASO in breder perspectief’ Brussel, 4 maart 2004 en De evolutie van het OSA-Arbeidsvraagpanel en nieuwe uitdagingen

OSA: Organisatie voor Strategisch Arbeidsmarktonderzoek Algemeen Programma Onderzoeksprogramma voor sector ‘Zorg & Welzijn’ Externe projecten

Algemeen Programma OSA Deelnemende partijen (financiers): 5 ministeries: SZW, OC&W, VWS, BZK en EZ 2 universiteiten: Universiteit van Tilburg en Universiteit Utrecht Taken: geïntegreerd onderzoeksprogramma dataverzameling arbeidsmarktrapportage in trendrapporten

Onderzoek Algemeen Programma Meerjaren Programma : Transitionele Arbeidsmarkt als centraal thema

Dataverzameling Arbeidsaanbodpanel (werknemers) Arbeidsvraagpanel (vestigingen van bedrijven en instellingen) Incidenteel specifieke enquêtes (bijv.: over keuzemogelijkheden in CAO’s, werkgevers en zorgverlof, deeltijdwerk en deeltijdwensen bij werknemers) Sinds 2003: samenwerkingsovereenkomst met CBS over gegevens voor dynamiek en variatie in arbeidspatronen

OSA-Arbeidsaanbodpanel face-to-face interviews ruim 4000 interviews, uitval ± 30% onderwerpen: opleiding, werk, werkinhoud (beroepsdomein, beroepssector), kenmerken bedrijf, werkomstandigheden, inkomen, ziekteverzuim, tevredenheid, wensen over werktijd en aanstelling, veranderingen in voorafgaande 2 jaar,...

OSA-Arbeidsvraagpanel t/m 2001: face-to-face interview & schriftelijke vragenlijst vanaf 2003: drie gespreide telefonische interviews & schriftelijke vragenlijst vestigingen per golf, uitval ± 50%

OSA-Arbeidsvraagpanel Recente onderzoeken op basis van OSA- Arbeidsvraagpanel: Trendrapport Vraag naar Arbeid 2002 (over golf 7) Leeftijdssamenstelling en bedrijfsprestaties (SEOR) Ziekteverzuim, bedrijfskenmerken en verzuimbeleid (CentER/AR) Technologische vernieuwing en productiviteit (TU-Delft) ICT en de organisatie van werk (ROA en MERIT)

Onderwerpen golf 8 vraagpanel Ronde 1 (voorjaar 2003) Kenmerken organisatie Reorganisaties Bezettingsgraad Export, concurrentie en conjunctuur Gesubsidieerde banen R&D Huidige Knelpunten Toekomstverwachtingen Ronde 2 (najaar 2003) Ontslagen en inkrimping Nieuw personeel, werving en vacatures Tijdelijk werk, uitzendwerk, ongeschoold werk Betaald overwerk Arbeidsmarktmaatregelen Ict Organisatie-aspecten

Onderwerpen golf 8 vraagpanel Schriftelijke vragenlijst (na 2003) Samenstelling personeels­ bestand (naar geslacht, leeftijd, opleiding, uren en duur) Instroom, doorstroom en uitstroom van werknemers Cursussen Lonen: stand en ontwikkeling Financiële gegevens Ronde 3 (voorjaar 2004) Oudere werknemers Werknemers uit buitenland Kwalificaties Werkomstandigheden en ziekteverzuim Personeelsbeleid Kinderopvang, verlof, pensioen Prestatiebeloning Toekomstige knelpunten

Waarom zo? Waarom bedrijvendata? informatie vanuit andere invalshoek arbeidsmarkt kenmerken arbeidsorganisaties en personeelsbestand personeelsbeleid dynamiek van personeelsbestand  job creation/job destruction financiële gegevens  indicatie productiviteit knelpunten en toekomstverwachtingen bij werkgevers

Waarom zo? Waarom panel-design? volgtijdelijk herhaalde metingen, bijv. voor: ontwikkeling personeelsomvang/samenstelling loonontwikkeling op bedrijfsniveau plannen en verwachtingen  acties en realisaties causale analyse, bijv. t.b.v. meting effectiviteit van beleidsmaatregelen

Waarom zo? Vragen en uitdagingen arbeidsvraagpanel: vestigingen of bedrijven benaderen? directeur of personeelsfunctionaris of financiële administratie? stratificatie steekproef is het op twee meetmomenten wel ‘hetzelfde bedrijf’? wat vragen? lengte en aantrekkelijkheid van vragenlijst  respons en uitval

Waarom zo? Waarom nieuwe opzet (3 × bellen)? kosten deelname-bereidheid (minder belastend, vaker contact) snellere beschikbaarheid gegevens per golf meerdere meetmomenten kwaliteit telefoonpanel

Waarom zo? Enkele voor deze aanpak specifieke problemen: uitval binnen golf mogelijk andere contactpersoon mogelijk verandering van aard van bedrijf schriftelijke vragenlijst en respons

Waarom zo? Nieuwe denkrichtingen: rol internet koppeling aan registratiebestanden (koppeling aanbod aan vraag-data)