Transparantie en het Aanbestedingsrecht Anoeska Buijze SAGA 4 juni 2012
Promotieonderzoek De ontwikkeling van het transparantiebeginsel in het recht van de Europese Unie. Klik
De rol van het aanbestedingsrecht Het aanbestedingsrecht als patient zero De aanbestedingsrichtlijnen als onderbenutte bron van informatie over welke verplichtingen wanneer uit het transparantiebeginsel kunnen worden afgeleid Het aanbestedingsrecht als hulpmiddel om de instrumentele functie van transparantie beter te begrijpen klik
Het aanbestedingsrecht als patient zero De ontdekking van het transparantiebeginsel (Waalse bussen) Opdrachten onder de drempelwaarde (Medipac) Concessies (Commissie tegen Italië) Alle exclusieve rechten, m.n. Vergunningen (Betfair/Ladbrokes) Alle schaarse rechten? (artikel 12 dienstenrichtlijn) 'passende mate van openbaarheid'
Het aanbestedingsrecht als onderbenutte informatiebron Verplichtingen Ex ante: publiciteit over de opdracht, helder & eenduidig Ex durante: consistente interpretatie en objectieve en uniforme toepassing criteria Ex post: publiciteit over de uitkomst van de procedure, afdoende om rechtsbescherming mogelijk te maken Uitzonderingen Verschillen in transparantie van verschillende procedures Rechtvaardigingen: o.a. gebrek aan belangstelling, informatie niet beschikbaar of inherent subjectief/niet eenduidig, markten met perfecte competitie, zaken open laten om de markt toe te laten de juiste oplossing te zoeken Beschermen van vertrouwelijke bedrijfsinformatie Pas op de Eurowob! Uitzonderingen op de plicht competitieve procedures te gebruiken
Het aanbestedingsrecht als hulpmiddel Instrumentele functies van transparantie Verlagen van transactiekosten, in naam van het functioneren van de interne markt Garanderen van gelijke behandeling, in naam van competitie en het functioneren van de interne markt Realiseren van de beste deal voor de aanbesteder Handhaven van de regels Overeenkomst met andere gebieden: i.i.g. beperkte beschikbaarheid. Is dat genoeg? Kan de overheid de kosten die gemoeid zijn met transparantie terug verdienen? Is het efficiency-vraagstuk relevant? (in nationaal recht is er althans niet ondubbelzinnig een rechtsnorm die stelt dat overheden altijd efficient moeten handelen) Door transparantieverplichtingen te baseren op nationale rechtsbeginselen, zoals de nederlandse bestuursrechters doen, wordt ten onrechte de indruk gewekt (die uiteindelijk ook een juridische waarheid wordt), dat die beginselen an sich van de overheid efficiency en een schier grenzeloos respect voor de werking van de vrije markt verlangen. Dat is natuurlijk helemaal niet waar. Niet doen dus!. Momenteel wordt de marktgerichtheid van het Europese recht sneaky getransporteerd naar het nationale recht. Dat dat in het nationale aanbestedingsrecht gebeurd is niet zo erg. Daar is immers value for money een belangrijk argument, de kosten van transparantie kunnen worden terugverdiend, en overige waarden worden geborgd bij het opstellen van de opdracht. Daarbuiten kunnen er ongewenste consequenties optreden.
Stelling Het transparantiebeginsel moet stande pede ingevoerd worden in Nederland om vervuiling van andere rechtsbeginselen te voorkomen.