Presentatie Advies Bestuurlijke ontwikkeling onderwijs M-staf OCW 1 december 2008 Lieteke van Vucht Tijssen en Fons van Wieringen

De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs advies Waarborgen voor keuzevrijheid en legitimatie

Aanleiding Verheldering stelselverantwoordelijkheid minister Bestuurlijke schaalvergroting biedt kansen maar heeft ook risico’s:  Bedreiging keuzevrijheid door monopolievorming  Legitimatietekort door groeiende afstand tussen deelnemer en bestuur Adviesvraag: op welke wijze kan de overheid keuzevrijheid en legitimatie waarborgen? De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs

Waarborgen keuzevrijheid Instrumenten om keuzevrijheid te borgen  Vooraf toetsen van voorgenomen fusies  Bewaken gescheiden voorzieningen openbaar en bijzonder onderwijs  Experimenten met nieuwe toetreding De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs

Fusietoets Voorgestelde condities  Toetsingsdrempel  Bestuurlijke variëteit in geografisch gebied  Drie fusieprocescriteria:  Verplichte fusie-effectrapportage  Onderzoek aanbodsvariëteit  Afweging alternatieven voor fusie  Altijd toets op voornemen samenwerkingsbestuur De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs

Experiment met nieuwe toetreding Versoepeling nieuwe toetreders in PO en VO  Experiment in gebieden met bestaand of dreigend bestuurlijk monopolie  Geen onevenredige ondermijning bestaande voorzieningen  Continuïteit leerlingen waarborgen De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs

Versterken legitimatie Versterking procedurele legitimatie  Via samenstelling en rol interne toezichthouder  Verschillende vormen van maatschappelijke verantwoording uitproberen  Medezeggenschap revitaliseren Daarnaast versterking inhoudelijke legitimatie (zie advies Onderwijs en maatschappelijke verwachtingen, december 2008) De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs

Overige aandachtspunten Schaaleffecttoets bij nieuw beleid Overheidsbeleid toetsen op mogelijke schaalopdrijvende (neven)effecten Versobering andere vormen van toezicht als compensatie voor nieuwe maatregelen:  Vermindering toezicht decentrale overheden bij fusietoets  Vervallen aparte macro- doelmatigheidstoets bij fusietoets De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs

Beoogd effect Voorkomen van doorschieten schaalvergroting: afdemping van bovenaf Bestaande monopoliegebieden: nieuwe toetreders Variëteit openbaar-bijzonder onderwijs handhaven  Draagvlak versterken bv maatschappijgeleding in (G)MR  Schaaleffecttoets door OCW op beleidsmaatregelen De bestuurlijke ontwikkeling van het Nederlandse onderwijs

Vragen? Voor meer informatie of het bestellen van publicaties Kijk op: