Kunstenaarsstatuut. Een terugblik en een oproep Frank Vandenbroucke 20 jaar oKo, 12 december 2011

Een bijzonder probleem, een bredere context Hoe krijgen kunstenaars een fatsoenlijke sociale bescherming? De “oplossing” van 1969: le mieux est l’ennemi du bien… De benadering van 2002: Behandel uitvoerende en scheppende kunstenaars op dezelfde wijze Geef alle kunstenaars een reële keuzemogelijkheid m.b.t. sociale bescherming Maak het werkbaar (SBK’s; kleine vergoedingsregeling…) Bied meer begeleiding en zekerheid (Kunstenaarscommissie, Kunstenloket) Sociaal statuut ≠ economische leefbaarheid (maar: RSZ-vermindering) Sociaal statuut en werkloosheidsreglementering Een breder probleem: de wereld van “werken” beweegt, volgen arbeidsrecht en sociale zekerheid? “Werken onder gezag en toezicht” De nieuwe zelfstandigen De Belgische traditie: te strak m.b.t. aspecten van arbeidsrecht en te vrijblijvend m.b.t. aspecten van zelfstandigheid?

Aantal kunstenaars dat ingeschreven is in werknemersstatuut (VTE, 1 ste kwartaal de kwartaal 2011) Bron: RSZ

Aantal kunstenaars dat ingeschreven is in zelfstandigenstatuut ( ) Bron: RSVZ

Evaluatie van kunstenaarsstatuut Troeven van de nieuwe regeling Opening naar bescherming in regeling zelfstandigen voor de enen, naar bescherming in werknemersregeling voor de anderen RSZ-vermindering Uitbreiding toepassing (bestaande) werkloosheidsreglementering naar kunstenaars die in opdracht werken Mogelijkheid voor occasionele opdrachtgevers om met Sociale Bureaus voor Kunstenaars te werken Minpunten Zeer beperkt aantal afgeleverde zelfstandigheidsverklaringen (quid verplichting in het Kunstendecreet?) Uitblijven van kunstenaarskaart: le mieux est l’ennemi du bien Gesloten werking Commissie Kunstenaars (cf. antwoord op vraag Senator Anciaux!) Misbruiken die niet gesanctioneerd of voorkomen worden => bona fide mensen riskeren daar slachtoffer van te worden De uitdaging: niet “vooruit naar vroeger”, maar wel de troeven waarmaken

Hefbomen om de troeven van het nieuwe statuut maximaal te realiseren Commissie Kunstenaars en zelfstandigheidsverklaring Kunstenaarskaart Sociaal overleg: deontologische spelregels en minimumvoorwaarden… Toepassing van statuut zelfstandigen Toepassing van barema’s voor vergoeding artistieke prestaties Toepassing kleine vergoedingsregeling Toepassing van auteursrechten C4’s die corresponderen met realiteit Werkgevers verplichten te werken met erkende sociale secretariaten of SBK  oproep: gebruik creatief de mogelijkheden van het sociaal overleg en speel een voorbeeldrol

Het bredere kader Arbeidswetgeving en sociale zekerheid moeten aanzetten tot reële keuzemogelijkheden en correcte keuzes tussen werknemersregime of zelfstandigenstatuut Vrijblijvendheid m.b.t. statuut zelfstandigen (economische leefbaarheid, schijnzelfstandigheid…) Activering van werkzoekenden vraagt maatwerk Economische leefbaarheid & cultuurbeleid ( & betere opvolging voorwaarden kunstendecreet)