Structurele aanpak risicobeheersing Inleiding Situering Structurele aanpak risicobeheersing Begrippen Risicoanalyse Risicobeheersing Themalessen Slot

Structurele Aanpak Risicobeheersing Welzijn op het werk En nu de praktische aanpak Structurele Aanpak Risicobeheersing

De werkelijkheid is complex daarom De werkelijkheid is complex daarom... Analyse van de omstandigheden beter analyseren is beter evalueren! Mens Uitrusting Materiaal Omgeving Organisatie Risicoverhogende factoren W? Risicoverlagende factoren

Praktische uitwerking

RIE

Verklaring van de begrippen...

Welke zijn de grootste risico’s? Hoe groot zijn die risico’s dan wel? Welke zijn de risico’s? Welke zijn de grootste risico’s? Hoe groot zijn die risico’s dan wel? Zijn deze risico’s aanvaardbaar? Zo niet, hoe kan je ze beheersen?

Verklaring begrippen GEVAAR RISICO

Oefening: zoek en omcirkel de gevaarlijke situaties, Welk gevaar schuilt erachter?

Conclusie: Gevaarlijke situaties zijn aanwijsbaar Worden vaak verward met niet-conformiteiten of risicoverhogende factoren Zijn moeilijk eenduidig te omschrijven Geven nog geen inzicht en inhoud aan het begrip risico We hebben nood aan een methode om de gevaren systematisch op te sporen en te omschrijven - met het oog op het verder bepalen van het risico

SARIER®-methode Systematische Analytische Risico Inventarisatie Evaluatie en Registratie Invulling te geven aan de welzijnsreglementering De methode werd ontwikkeld, specifiek om de welzijnsrisico’s in een bedrijf in kaart te brengen. Basis voor een structureel en planmatig preventiebeleid

Stap 1 in de risicoanalyse (RIE) Identificeer en inventariseer de gevaren >>> Systematische en Analytische aanpak van RIE

Gevaar - schademodel Schadedrager Schadeverwekker Gevaar Schade Uitingsvorm Blootstelling Belasting Gevaar

Aansturing/activering/vrijgave Gevaarsdriehoek Energie/agensstroom Aansturing/activering/vrijgave Schade Energie/Agensstroom (potentiële) energie Agens

Kan het? Uitingsvorm? Gezondheidsschade? Energie? Agens?

In België: 1.200 000 honden 60 000 honden zijn te beschouwen als agressief 35 000 bijtongevallen per jaar (verzorging bij arts) Ongeveer 1/40 honden bijt per jaar iemand Kostprijs: ± 18 750 000 € (750 miljoen BEF) ± 1000 gerechtelijke onderzoeken per jaar tegen hondeneigenaars t.g.v. bijten

Definitie van gevaar: Gevaar wordt omschreven als een aanwezige energievorm die in combinatie met een agens één of andere gezondheidsschade bij een werknemer kan veroorzaken.

Andere voorbeelden van gevaren Aandrijfmechanisme van een machine Chemisch agens Heet voorwerp Biologisch agens Radioactieve bron ... ? ? Energie ? Agens ?

Stap 2 in de risicoanalyse (RIE) Bepaal de mogelijke schade

Het inventariseren van gevaren met het strikmodel

Oefening :inventariseer de gevaren

... vergt inzicht Gevaren zien... Stap 1: het opsporen van de gevaren is erg belangrijk in het RIE-proces. Als je van meet afaan gevaren mist dan dient de verdere oefening tot niets. R biedt dit dus. Maar voor het zien van gevaren is er ook kennis en inzicht nodig. Niet om het even wie kan dit. RIE is een opdracht voor deskundigen (preventieadviseurs met voldoende kennis en ervaring. In de praktijk komt men tot goede resultaten als men “systeemdeskundige” (extern preventieadviseur die de SARIER-methode kent) kan laten samenwerken met iemand die het bedrijf en de activiteiten goed kent. Dus promotie van de externe ondersteuning. Later kom je terug op de multidisciplinaire en participatieve aanpak als noodzaak om de RIE te verfijnen en dieper uit te werken.

Evaluatie van de risico’s Stap 3: Evaluatie van de risico’s Kwantitatieve risicobepaling. Hoe groot is het risico. M.a.w. Hoe groot is de kans dat een gevaar een bepaalde schade veroorzaakt. Hoe groot is het risico?

Waarom de grootte van risico’s bepalen? Rangschikken in categorieën Laat toe grootste risico’s prioritair aan te pakken Leidt tot efficiënte en verantwoorde risicobeheersing

Definitie van risico: Een risico is de kans dat een welbepaalde schade optreedt door de uitwerking van het beschouwde gevaar. De grootheid “risico” omvat twee elementen: namelijk de “kans” en de “ernst”. De ernst is een mate van negatief gevolg (schade) De kans is een mate van waarschijnlijkheid

Kans ? Ernst? Energie Agens R = f (kans en ernst

Principe kwantificering Steeds 5 gradaties - aangegeven met cijfers 1 : Kleinst 2 : Klein 3 : Middelmatig 4 : Groot 5 : Grootst

Praktische werkwijze: Risico-evaluatie = logische gedachtegang SARIER-o-graaf is een leidraad Aanvaardbaarheid Actiebereidheid

B E W Inschatten van risico blootstelling schade gevaar ernst waarschijnlijkheid

Evaluatie van de omstandigheden Risicofactoren Omstandigheden 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 M U M O O

Blootstellingsgraad B 55 5 4 4 3 3 2 2 1 1 1 2 3 4 5

Waarschijnlijkheidsgraad Omstandigheden W 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 1 2 3 4 5 B

Bepaling grootte van het risico W R 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 1 2 3 4 5 E

Ernstgraad van letsels

Ernstgraad van aandoeningen / (beroeps)ziekten

Ernstgraad van psychosociale effecten

Het risico wordt subjectief beïnvloed - is afhankelijk van aanvaarding en actiebereidheid Actieniveau (RB) 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 1 2 3 4 5 Aanvaardingsgraad

Bepaal het risico voor verbranding aan hete koffie in de refter/keuken Oefening: Bepaal het risico voor verbranding aan hete koffie in de refter/keuken

Identificeer het gevaar

Bepaal de Ernst E = 1

Analyseer de omstandigheden

Bepaal de Waarschijnlijkheid

Bepaal het Risico en evalueer Bedrijf heeft een voorbeeldfunctie Kleine haalbare ingrepen

De werkelijkheid is complex daarom De werkelijkheid is complex daarom... Analyse van de omstandigheden beter analyseren is beter evalueren! Mens Uitrusting Materiaal Omgeving Organisatie Risicoverhogende factoren W? Risicoverlagende factoren

Praktische uitwerking