Onderzoek en CBS-data Symposium: Bouwen op het CBS 27 oktober 2011 Paul de Vries, Onderzoeksinstituut OTB/TUDelft Presentatie van 20 minuten CBS heeft mij gevraagd om aan te geven waarom CBS-data bij uitstek gebruikt kan worden voor onderzoek Wat kan je met CBS-data?

Opbouw van het verhaal Wat is onderzoek? Welke eisen stellen onderzoekers aan data? Ervaringen met het gebruik van data, specifiek CBS-data De vorige spreker Peter-Hein van Mulligen heeft de bestanden laten zien waarmee onderzoek gedaan kan worden. Ik ga in Wat is onderzoek? en Wat het je daarbij nodig? Dat is goede, betrouwbare en bruikbare data Bruikbaar wil zeggen, frequent en goed gespecificeerd.

Diverse soorten onderzoek Wat is onderzoeken? Diverse soorten onderzoek

Onderzoeken: Proberen om iets beter te leren kennen, om er een beter inzicht in te krijgen Ik geef aan dat de Van Dale-definitie van onderzoeken uit verschillende termen bestaat. Sleutelwoorden zijn: Proberen, iets te leren kennen, beter inzicht. Onderzoeken is dus relaties leggen tussen ontwikkelingen om te begrijpen waarom bijvoorbeeld de woningprijs in Ede de afgelopen 3 jaar het sterkst gedaald is van alle grote steden in Nederland (kom ik op terug). Bron: Van Dale

Soorten onderzoek Wel-wetenschappelijk onderzoek Niet-wetenschappelijk onderzoek Methodologisch (betrouwbaarheid) Ethisch (onbaatzuchtigheid en onafhankelijkheid) Sociaal (controle door wetenschappelijke gemeenschap) Bijvoorbeeld marktonderzoek waarin informatie wordt verzameld over (mogelijke) markten of klanten Hier geef ik een splitsing tussen wetenschap en niet-wetenschap. Ik doe dat om aan te geven dat betrouwbare onderzoeksresultaten afhankelijk zijn van de onderzoeksmethode. De insteek moet zijn dat je betrouwbare resultaten wilt, dat kan trouwens ook bij niet-wetenschappelijk onderzoek. Mijn brug naar het CBS is dat er betrouwbare data moet zijn voor betrouwbaar en controleerbaar onderzoek.

Eisen aan de data

Waarom CBS-data Betrouwbaar Controleerbaar Vrij toegankelijk Accuraat Zeggingskracht Rijkdom aan gegevens Hier vertel ik over: Dat moet iets zeggen Om beter inzicht te krijgen Daarvoor is goede, betrouwbare data nodig. De data van het CBS voldoet aan alle kenmerken. Er is geen twijfel hierover.

Enkele voorbeelden

Twee voorbeelden ING: regionale prijsontwikkeling Prijsindex versus gemiddelde prijs Maand-op-maand versus kwartaal-op-kwartaal Regionaal prijsmodel NVB: Aantal gereedgekomen woningen Per maand Per jaar

ING regionale woningmarkt Prijs- en indexontwikkeling in % na de intrede van de kredietcrisis Per kwartaal (Q) en per maand (M) Prijs Q<>Q [rood] M<>M [grijs] Index Q<>Q [groen] M<>M [blauw] In eerste instantie NL -8% Utrecht zelfs gestegen met 2%, Rotterdam daarna het minste ‘verlies’ Den Haag en Amsterdam op het NL-gemiddelde Dit zijn maandcijfers In tweede instantie (Kwartaal) NL -7% Utrecht opeens de stevigste daler (+9%) en daarna Amsterdam(net onder de 9%) In derde instantie (index) De koopwoningmarkt is duidelijk getroffen door de kredietcrisis. Echter, de prijsdalingen in Amsterdam en Utrecht zijn minder stevig dan de prijs doet geloven; de PBK laat een veel kleinere daling zien. Juist deze index geeft aan dat een verschuiving in de samenstelling van de verkochte woningen de gemiddelde prijs sterk (negatief) beïnvloedt. De gemiddelde woningprijs is vooral stevig gedaald door middel van de verschuiving in de markt van verkochte woningen uit het hogere prijssegment naar het lagere prijssegment. In andere steden precies andersom. procenten Bron: CBS-statline/bewerking OTB-TUDelft

ING regionale woningmarkt Bron: CBS-statline/bewerking OTB-TUDelft

NVB woningproductie Hier geef ik aan dat de gegevens acuraat zijn, maar niet echt goed bruikbaar voor beleid Bron: CBS-statline/bewerking OTB-TUDelft

Afsluitend: nog meer voorbeelden Enkele voorbeelden van instituten/bureau die met behulp van CBS-data onderzoek uitvoeren. Ik geef mbv deze voorbeelden aan dat de data voor verschillende typen onderzoek en voor verschillende doelen gebruikt worden. Ik geef ook aan dat dit slechts een aantal voorbeelden zijn. Kwartaalbericht Rabobank die CBS gebruik om relaties te leggen met de financiele markten Rigo, veelal beleidsondersteunend onderzoek, bijvoorbeeld krimp NVB, veelal nieuwbouwcijfers om voor politieke beinvloeding ABF research ondersteunt besluitvorming met informatie, onderzoek en advies TUDelft (OTB) wetenschappelijk onderzoek, bijvoorbeeld prijsontwikkeling en verklaring van regionale verschillen in bouwproductie