4-4-2017

Rapport Nederlandse Taalunie 2008 4-4-2017 AAN HET WERK! Adviezen ter verbetering van functionele leesvaardigheid in het onderwijs Rapport Nederlandse Taalunie 2008

Aanleiding Laaggeletterd in de Lage Landen (2004) 4-4-2017 Aanleiding Laaggeletterd in de Lage Landen (2004) Aanvalsplan laaggeletterdheid/ doelstellingennota geletterdheid verhogen Veel aandacht voor “repareren” Aandacht voor preventie bleef achter Werkgroep Platform Onderwijs Nederlands

Onderzoek Zorgen om leesniveau leerlingen Nederland en Vlaanderen 4-4-2017 Onderzoek Zorgen om leesniveau leerlingen Nederland en Vlaanderen Verschillen zijn groot 20% kan leestaken in 1e jaar voortgezet/ secundair onderwijs niet zelfstandig aan (vmbo/bso/tso hoger) Functionele ongeletterdheid heeft negatieve gevolgen voor schoolloopbaan en maatschappelijk succes (PIRLS 2007, PISA 2007, IALS 1997, PPON/CITO 2007, Peiling lezen en luisteren 2007, Inspectie van het Onderwijs 2008, Hacquebord e.a. 2004, enz.)

Wat deed de werkgroep? Aanpak functionele leesvaardigheid: 4-4-2017 Wat deed de werkgroep? Aanpak functionele leesvaardigheid: problemen in kaart brengen oplossingen zoeken Werkgroep focust op: functionele schoolse leesvaardigheid 10- tot 18-jarigen ondersteunen onderwijs Publicatie Nederlandse Taalunie: Aan het werk!

Wat deed de werkgroep? Visietekst Wat is functionele leesvaardigheid? Welke problemen doen zich daarmee voor? Wat kan het onderwijs hieraan doen? Wordt het onderwijs optimaal ondersteund? Veldverkenning Matrix Wat is er voor het onderwijs beschikbaar? Voldoet dat? Wat moet er nog komen? Bijeenkomst met deskundigen Adviezen

Wat deed de werkgroep? Matrix Voor inventarisatie veldverkenning 4-4-2017 Wat deed de werkgroep? Matrix Voor inventarisatie veldverkenning Voor ordening adviezen Visie/doelen Vakinhoud Didactiek Evaluatie Leerling Leraar School Onderwijs-stelsel

Wat is het probleem? Tekstbegrip onvoldoende, oftewel: Leerlingen weten onvoldoende de juiste informatie uit teksten te halen en deze informatie te verwerken Daardoor komen ze onvoldoende tot leren (bij alle vakken) Leerlingen komen in een negatieve spiraal De achterstand wordt groter Motivatie en zelfbeeld aangetast

4-4-2017 Waar ligt dat aan? Een of meer tekortschietende componenten van leesvaardigheid bij de leerling: (diepe) woordkennis vlot lezen tekstaanpak motivatie en concentratie

4-4-2017 Waar ligt dat aan? Een of meer tekortschietende componenten in het onderwijs: In vakonderwijs te weinig aandacht voor (functioneel) lezen Bij Nederlands te weinig aandacht voor functioneel lezen Breuk basisonderwijs – voortgezet/ secundair onderwijs Teksten te moeilijk Zwakke lezers te laat gesignaleerd

Wat kunnen we doen? Adviezen voor doelen 4-4-2017 Wat kunnen we doen? Adviezen voor doelen Adviezen voor methodes en didactiek Adviezen voor evaluatie Adviezen voor (school)beleid

Wat kunnen we doen? Adviezen voor doelen 4-4-2017 Wat kunnen we doen? Adviezen voor doelen Bruikbaar doelenkader functionele leesvaardigheid Implementatietraject daarbij Adviezen voor methodes en didactiek Criteria teksten bij alle vakken Praktijkvoorbeelden goed functioneel leesonderwijs Preventie, maar niet afschuiven! Vroegtijdig signaleren en diagnosticeren Doorgaande, voortgezette leesontwikkeling bij alle vakken

Wat kunnen we doen? Adviezen voor evaluatie 4-4-2017 Wat kunnen we doen? Adviezen voor evaluatie Niveaubepaling functionele leesvaardigheid (Criteria voor) goede evaluatie-instrumenten Adviezen voor schoolbeleid Taalbeleid met nadruk op functioneel leesonderwijs Teamaanpak Beleid en visie Passende interventies ontwerpen en uitvoeren

Wat kunnen we doen? Adviezen hebben verder betrekking op: 4-4-2017 Wat kunnen we doen? Adviezen hebben verder betrekking op: Lerarenopleidingen Begeleidingsinstellingen Leermiddelenontwikkelaars

En nu? Adviezen aan diverse actoren in publicatie 4-4-2017 En nu? Adviezen aan diverse actoren in publicatie Gesprekken met verantwoordelijke instellingen Voelt u zich aangesproken? Voert u al activiteiten uit? Van plan? Stimuleren en activeren