Woonzorg Brussel voorgesteld Studiedag Woonzorgzones in Vlaanderen: van idee naar uitvoering 14 oktober 2009 Herwig Teugels

Brussel specifiek 1 gewest, 2 gemeenschappen 3 bevoegde overheden voor welzijnsmateries: - Vlaamse Gemeenschap - Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie - Franse Gemeenschapscommissie => verschillen in programmatie, visie, organisatie, normering, financiering, … OCMW’s vallen onder GGC: tweetalige diensten, maar slechts 1/3 is onthaalvriendelijk NL-kundig => niet altijd eenvoudige samenwerking

Brussel specifiek Brussel telt ruim inwoners, waarvan ongeveer 16% 65+ => demografisch jongste gewest maar met grootste aantal 85+ Vlaamse gemeenschap wil een beleid voeren voor 30% van de Brusselaars (= inw.) Brussel heeft achterstand in de uitbouw van Vlaams erkende welzijnsvoorzieningen => situatie is schrijnend, maar geeft ook mogelijkheden want weinig belemmering voor ontwikkeling van de programmatie en voor een plan van aanpak

Brussel specifiek Woonzorg: programmatie is haast niet ingevuld –ROB => 115 9,37% –Serviceflats => 32 2,54% –DVC 113 => 0 0,00% –CVK 113 => 0 0,00% –LDC 20 => 13 65,00% –Gezinszorg => ,42% –RDC 2 => 2 100,00% Sector personen met een handicap: amper nursing voor volwassenen, geen plaatsen zelfstandig of geïntegreerd wonen, geen aanbod voor personen met fysieke handicap, nood aan dagcentra

Ontwikkeling van de woonzorgzones 2004 Conceptnota 2006 Strategisch woonzorgplanner 2007 Masterplan Woonzorg Brussel Motto: ‘Stabiliseer het wonen, mobiliseer de zorg’ Brussel opgedeeld in 33 woonzorgzones (+/ inw.) => rekening houdend met (deel)gemeentegrenzen en kansindicatoren => subzones van de 8 zones lokaal sociaal beleid Strategie voor opstart in 8 woonzorgzones (prioritaire zones) ( ) 2008 Algemeen zorgstrategisch koepelplan (= verdere uitwerking Masterplan voor residentiële voorzieningen) 2009 Studie uitbouw thuiszorg

Ontwikkeling van de woonzorgzones Diensten voor gezinszorg Serviceflats Rusthuizen Dienstencentra

Ontwikkeling van de woonzorgzones

Projectontwikkeling –oplijsten van noden en planning uittekenen –hiaten invullen met oog voor goede spreiding en complementariteit –ankerplaatsen voor WZZ uittekenen => zoeken naar beschikbare ruimte (grote site of verschillende kleinere sites) –integratie van dienstverlening, welzijnsvoorzieningen, aangepaste huisvesting, … voor zorgbehoevenden en niet zorgbehoevenden –zoeken van initiatiefnemers, promotoren, … –participatie van de bewoners en de bestaande diensten en voorzieningen

Ontwikkeling van de woonzorgzones Ontwikkeling van visie rond zorgknooppunt, met welzijns- en thuiszorgpartners –‘stabiliseer het wonen en mobiliseer de zorg’ –organisatie van haal- en brengfuncties –sluit sterk aan bij opdrachten lokaal dienstencentrum –creatie van een woonzorgnetwerk met lokale partners Uitwerking actieplan levensloopbestendig wonen –i.s.m. VUB-sociale agogiek en Toegankelijkheidsbureau –3 aspecten: aanpassing van de woning & creatie meegroeiwoningen aanpassing van woonomgeving versterking van sociaal netwerk –sensibilisering: jaar van de woningaanpassing

Ontwikkeling van de woonzorgzones Opleiding en tewerkstelling, samen met VDAB, Actiris, Tracé Brussel en opleidingspartners –opleiding polyvalent verzorgenden en zorgkundigen –opleiding van logistieke functies  charter met werkgevers  klaar tegen start eerste voorziening Wonen: samenwerking met sociaal verhuurkantoor Mobiliteit: diensten voor aangepast vervoer Werkgroepen rond zorgvernieuwing, benadering allochtonen…

Concept woonzorgzone - Meerwaarde Wijkgericht (korter bij de burger, antwoord op mobiliteitsproblemen) => iedereen heeft er baat bij Speelt beter in op de opvattingen van de huidige zorgbehoevende die staat op privacy, zelf beslissingen wil nemen, veeleisend is… Werken naar zorgcontinuüm => woonzorgnetwerken Uitnodiging tot sectoroverschrijdend werken (vnl. ouderenzorg, thuiszorg, personen met een handicap, algemeen welzijnswerk) => integrale aanpak voor de wijk Indien goed georganiseerd en gepland kan het een 24 uren-zorggarantie bieden (= veiligheid)

Concept woonzorgzone - Houvast voor planning Centrale planningsinstantie nodig: KC Planning is mogelijk mits aanpassing regelgeving: bvb. geen afstemming WZC, DVC, CVK, SF: andere initiatiefnemers: koppelen aan elkaar of gezamenlijke aanpak verplichten bvb. betere afstemming tussen verschillende sectoren Nood aan openheid voor nieuwe initiatieven : bvb. ADL-centrale die ook werkt voor ouderen bvb. ambulant woonzorgcentrum in de stad => experimenteerruimte laten => luwheid in regelgeving

Concept woonzorgzone - Samenwerking Afspraken met partners noodzakelijk => ietwat bedreigend want werkwijze aanpassen Samenwerking met private partners : er is enthousiasme, maar tevens ook afscherming Samenwerking met andere sectoren (bvb. project waar ouderen en personen met handicap samenwonen – 24 u permanentie door voorziening voor PmH kan ook gebruikt worden door ouderen in crisissituatie) Inbedding van andere functies om er levendige sites te maken: bvb. project waarin culturele functies en welzijnsfuncties naast elkaar bestaan (bib., gemeenschapscentrum, jeugdhuis, kinderkribbe, DVC, LDC, ADL-centrale => onderling overleg stimuleren en inclusief werken)

Concept woonzorgzone - Knelpunten Knelpunten in huidige Vlaamse regelgeving: –programmatie lokale dienstencentra afstemmen op aantal woonzorgzones (cfr. functie van zorgknooppunt) –(VIPA-)reglementering: de mogelijkheden zijn niet afgestemd op PPS-formules –sterkere opdeling van Brusselse programmatie: eerste stap gezet –beperkte programmatie van de rusthuizen te Brussel: slechts 1/3 van de programmatie van Vlaamse gemeenten: optrekken want Vlaams erkende rusthuizen zijn alleen al o.w.v. de huidige normering kwaliteitsvoller + gevolgen voor CVK en DVC

Concept woonzorgzone - Knelpunten Versnippering van de Brusselse bevoegdheden: meer overleg tussen GGC en VG / VGC: - bvb. samenwerking tussen WZC van GGC en Vlaams erkend DVC is niet mogelijk - bvb. verschillende rusthuizen op een boogscheut van elkaar Samenwerking met gemeenten en gewest voor afstemming op woonzorgzones is niet vanzelfsprekend: huisvesting, aanpassing woonomgeving (openbare werken), vervoer zijn gewestmateries Een te beperkt aanbod aan aangepast vervoer te Brussel

Concept woonzorgzone - Uitdagingen Hoe omgaan met allochtone ouderen Aanpak sensibilisering woningaanpassing Inbedding van ‘zorg op afstand’ Zorgvernieuwing Onderlinge uitwisseling van de ontwikkeling in verschillende steden => leren van elkaar en elkaar bevruchten

Kenniscentrum Woonzorg Brussel Sint-Gisleinsstraat Brussel