ESPON Territorial Performance Monitoring Stand van zaken en perspectieven uit het beleidsgericht onderzoek 05/10/2011 – Belgian Espon Day Els Lievois, ASRO-KUleuven

ESPON TPM: opzet onderzoek Hoofddoel: aanbevelingen voor de implementering van een ruimtelijke performantietool in het licht van globale uitdagingen: Demografie Globalizering Klimaatverandering Energie Twee elementen: Vraag van de regio’s naar een bespreking van de inhoudelijke en beleidscontext Aanbevelingen voor een generisch monitoring instrument

De verschillende regio’s

Globale uitdagingen en gerelateerde thema’s

Algemene structuur van het project

Inception report: onderzoekaanpak en achtergrondanalyse Kwantitatieve monitoring: Voorstel van mogelijke indicatoren voor regionale uitdagingen Indicatoren gebruikt voor regionale uitdagingen Kwalitatieve monitoring: Voorstel van een analytisch raamwerk en methodiek _FINAL.pdf 31_FINAL_Annexes.pdf + overzicht van kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden en bestaande indicatorensystemen

Project: stand van zaken (interim report) = Interim report= Next phase

Belangrijkste resultaten uit het interim rapport Kwantitatieve benchmarking op EU schaalniveau –Rapportering per regio –Ontwikkeling dataset voor Hyperatlas –Prototype van een eenvoudige benchmarking tool Kwalitatieve benchmarking WP 2.1. Quant.

Kwantitatieve benchmarking op EU schaalniveau WP 2.1. Quant.

Kwantitatieve benchmarking: opmerkingen en beperkingen Heel diverse resultaten in de 5 regio’s Voorstel van indicatoren is vooral datagedreven Veel onvolledige datasets in ESPON en Eurostat Enkele datasets van gerelateerde ESPON projecten (vb. ReRisk) nog niet beschikbaar WP 2.1. Quant.

Benchmarking rapporten moeten nog gevalideerd worden! Feedback op kaarten, resultaten,…context (door opdrachtgevers en gebaseerd op kwalitatieve analyse) Input van iedere regio over: Voor hen relevante indicatoren voor benchmarking “betekenis” van de indicatoren (goed vs slecht) Referentiewaarden (streefwaarden, regionale vergelijkingen) Identificatie van regionale bevoegdheden (op welke indicatoren kan gestuurd worden?) Kwantitatieve benchmarking op EU schaalniveau: volgende stappen WP 2.1. Quant.

Kwalitatieve analyse: raamwerk Desktop analyse door verschillende project partners; Tweestapsprocedure en betrekken van stakeholders: –Ten eerste, een vragenlijst of semigestructureerde interviews; –Ten tweede, een feedback procedure over de eerste resultaten, waarin verschillende technieken kunnen uitgetest worden (focus groep, feedback van de stakeholders, delphi, etc) Ondersteuning van en confrontatie met het kwantitatieve benchmarking proces WP 2.2. Qual.

Overzicht van de kwalitatieve assessment Grote diversiteit van situaties in termen van ruimtelijke structuur, bestuur en planningsystemen. WP 2.2. Qual.

Raamwerk voor kwalitatief onderzoek: vb. Bewustzijn en agendering energieproblematiek Regionale uitdagingen en ruimtelijke impact Specifieke kenmerken voor Vlaanderen Monitoring en prognoses WP 2.2. Qual. Verhogen van energie- efficiëntie (EU ) : In verschillende sectoren (mobiliteit, woningen en gebouwen, economie) Nederzettingenpatroon Capaciteit voor groene energie (EU ): Wind, zon, warmtekoppeling Grote afhankelijkheid van fossiele brandstoffen Specifiek voor Vlaanderen: Beperkte mogelijkheden (ruimte) voor hernieuwbare energie Vlaanderen een transit regio Betaalbaarheid van energie Monitoring en voorspellingen: Energievraag en-aanbod

Raamwerk van de kwalitatieve analyse: energiebeleid Allesomvattende strategie : Europa , vertaald in VIA Pact 2020: "voldoen aan de Europese normen" Bv. België: 13% hernieuwbare energie in 2020 Bevoegdheden: Vlaams, maar ook federale materie (vb. kernenergie) Verschillende sectorale bevoegdheden Stakeholders (vb. de sector) Coördinatie: Vlaams minister voor Energie en VEA als coördinerend orgaan Allesomvattende strategie? Waar de bevoegdheden? (welk beleid niveau?) Wie coördineert? WP 2.2. Qual.

Overzicht van de kwalitatieve beoordeling (bedreigingen, kansen) WP 2.2. Qual.

Kwantitatief Validatie en corrigering van Benchmarking op EU- schaalniveau Monitoring op intraregio schaalniveau. Indicatoren van ruimtelijke impact – potenties. Kwalitatief Uitwerking van bedreigingen en kansen (Vlaanderen). Diepere analyse van de relaties tussen de situatie, kansen, bedreigingen en beleidsaspecten. ESPON TPM: de volgende stappen Integratie van kwantitatieve en kwalitatieve analyse: Gebruik maken van kwalitatieve rapportage als kader en context voor een uitwerking/selectie van relevante indicatoren: Aanbevelingen over een hybried monitoringsysteem (combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve elementen in een systeem dat de situatie en beleidscontext binnen Vlaanderen aanduidt)

Voorbeelden uit leaflet

Enkele slotopmerkingen Kwantitatieve elementen helpen om evoluties concreet en tastbaar te maken Kwalitatieve elementen zijn noodzakelijk: Om informatie in te vullen waar kwantificering niet mogelijk is (het ontbreken van beschikbare gegevens, of waar kwantificering niet mogelijk is) Wanneer gegevens moeten worden geplaatst, in relatie gebracht in de context. De technische implementering van het monitoringssysteem is een « detail » -> belangrijke kwestie: institutionele capaciteit om monitoring te integreren in het beleids- en besluitvormingsproces