De motiverende kracht van het kennisnetwerk CVA Prof.dr. Robbert Huijsman MBA, Hoogleraar integraal zorgmanagement

Ketens voor CVA-zorg (NRV, 1995) regionale keten van zorgverleners die gezamenlijk als netwerk een integrale, deskundige en samenhangende zorg en behandeling voor CVA-patiënten waarborgt in de regio, in alle fasen van de aandoening. De netwerkleden dragen gezamenlijk zorg voor: adequate transfer van patiënten tussen voorzieningen kwaliteit van de keten in z’n totaliteit.

Ontwikkelingen in CVA-zorg Ontwikkeling professionele richtlijnen door CBO en NHS voor acute fase (1999) en revalidatie fase (2001) Handleiding NHS voor stroke service (1997, 1999) en units (2001) Vele regionale initiatieven (ZonMW kreeg in 1997 51 voorstellen) Congres vernieuwing CVA-zorg (N=500) Drie officiële ZonMW-experimenten plus Edisse studie (1998-2001) Doorbraak projecten CBO (23 regio's, 2002-2004: 25-3-2004, N=600) Haalbaarheidstudie benchmark model met 9 pilot regio’s (2003-2005) NICTIZ-systeem voor CVA-ketenzorg (Tramiz; 2003-2005) Doorbraakproject in trombolyse met 11 ziekenhuizen (2005-2007) Nationaal Netwerk van Stroke Services i.o. (26 april 2006)

Concrete uitkomsten in CVA-ketenzorg kosteneffectiviteit van ketenzorg is voor CVA bewezen (Edisse) ligduur en verkeerde beddagen gigantisch gereduceerd (Doorbraak) kwaliteit van leven en satisfactie goed te verbeteren ‘accepted evidence’: je moet ‘t uitleggen als je ‘t niet doet! ‘accepted evidence’: ketenregie op structuur+proces+uitkomst ondersteunend instrumentarium beschikbaar (protocollen, communicatie, EPD, benchmark, transmurale DBC), met nationaal netwerk i.o. hernieuwde focus op specifieke onderdelen (trombolyse, na/thuiszorg) borging en regionale ketenbesturing blijven tamelijk moeizaam (instellingselastiek vaak sterker dan bindingskracht van keten) ons stelsel adapteert (te) langzaam (transmuraal DBC?)

Ketenbesturing: de kern waarover het gaat een strak georganiseerd zorgproces dat binnen de gestelde normen en richtlijnen als samenhangende keten in staat is effectieve en efficiënte output en patiëntuitkomsten te genereren kortom: bij hoeveel % bereiken we afgesproken doelen?

Benchmarkmodel CVA-ketenzorg structuur-kenmerken Uitkomsten Procesuitkomsten Doelmatigheid Tevredenheid patiënt mantelzorger medewerker proces-kenmerken omgevings-kenmerken

Doel benchmark Vergelijken van gegevens; signaalfunctie Identificeren van ‘best practices’ en integreren in eigen werkprocessen Uitwisselen van ideeën en zien dat het elders werkt Initiëren van verbeteracties, mede op basis van plezier professionals in de uitwisseling en analyse van resultaten

Pilot (2003-2004) Metingen: Negen regio’s (12 ziekenhuizen, structuur (aangepaste Edisselijst) omgevingskenmerken (o.a. LMR) proces (acute, revalidatie fase) - 4 maanden instroom, ±900 patiënten - follow-up na 6 maanden tevredenheid patiënt, mantelzorger medewerkersraadpleging Negen regio’s (12 ziekenhuizen, 18 verpleeghuizen, 6 rev.centra): Oosterschelderegio Maastricht Arnhem Sittard Land van Cuijk Almere Amsterdam OLVG Tiel Rotterdam

Enkele kengetallen uit de benchmark

Patiënten door de CVA-keten heen vóór opname ontslagbestemming na 6 maanden 41% thuis 3% verzorgingshuis 8% revalidatiecentrum 33% verpleeghuis 3% ziekenhuis 2% onbekend 10% overleden 43% thuis 4% verzorgingshuis 1% revalidatiecentrum 8% verpleeghuis 0% ziekenhuis 27% onbekend 16% overleden 90% thuis 6% verzorgingshuis 1% verpleeghuis 3% onbekend ziekenhuis (N=915)

Resultaat: indicatorenset en ‘best practices’

Enkele randvoorwaarden Heldere definitie van de (kern)indicatoren Administratieve routine inbouwen in primaire proces Commitment van management: werkelijk iets mee doen! Geld en tijd, bij verzameling, analyse, feedback, verbeteracties Alle partijen uit de hele keten moeten echt meedoen Aandacht nodig voor de thuiszorg; rol en inpassing onderbelicht

Kennisnetwerk is een must! Het eigenaarschap en contactpunt organiseren! Snelle verspreiding en implementatie van nieuwe kennis Onderlinge vraagbaak, expertiseknooppunt en uithuilcentrum Kwaliteitsimpuls (stap-voor-stap naar nationale benchmark) Vliegwiel voor best practices (open kijken in elkaars keuken!) Structuur en continuïteit, want het slipt anders steeds weer Voorbij overheid: zelfregulering van zelfbewuste stroke services! Gun het u zelf!! (en bevraag elkaar als niet….)

Dank voor uw aandacht! Prof.dr. Robbert Huijsman MBA Instituut Beleid & Management Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam/Erasmus MC Postbus 1738 3000 DR Rotterdam email: r.huijsman@erasmusmc.nl