Plattelandshuis Achterhoek en Liemers “Samen werken aan een sterk platteland”

Agendavorming Streekcommissie Achterhoek en Liemers Kracht van de Streek! Agendavorming Streekcommissie Achterhoek en Liemers

Opening Aanmeldingen Afmeldingen Rol Bureau Achterhoek en Liemers Rol Plattelandshuis Geen dia sheet voor de presentatie maar moet wel gezegd worden (onder water sheet) Positief insteken: goede opkomst én evenwichtige verdeling bestuurlijk – ambtelijk. Martin Kaal van Bureau Achterhoek en Liemers levert feitelijke informatie en neemt niet actief deel aan de discussie omdat provincie intern de toekomst van de streekcommissies verkent Plattelandshuis organiseert deze bijeenkomst en heeft feitelijke informatie aangeleverd. Zij ondersteunen vandaag het proces en verzorgen de verslaglegging.

Doel van de dag Komen tot een gezamenlijke agenda voor de Streekcommissie Wat is uw belangrijkste vraag? In welk gebied speelt de vraag? Wat zijn gezamenlijke thema’s? Verdieping rol streekcommissie bij het realiseren van de doelen op het platteland Hoe om te gaan met andere initiatieven in de streek? Komen tot een gezamenlijk voorstel aan provincie Gelderland Een gezamenlijk voorstel dat na deze week schriftelijk wordt voorgelegd aan de leden van de Streekcommissie. De agenda zal ter discussie zijn in de Streekcommissie van 6 oktober. En evt. ook PS?

Uitgangspunten Op basis van de streekcommissie d.d. 16 juni: Leden waarderen de streekcommissie omdat vanbelangzijnde partijen aan tafel zitten Leden herkennen de aangegeven thema’s Betrokkenheid van de leden bij de streekcommissie is verschillend Laatste vraag gaan we vandaag beantwoorden.

Programma Opening Pluspunten Streekcommissie Achterhoek en Liemers Agenda van de Streek Relevante thema’s op basis van deskresearch Met u in gesprek voor de verdieping van thema’s Pauze Presenteren concept agenda van de Streek Gewenste invulling en rol van de Streekcommissie Organisatie Streekcommissies in Gelderland Bestuurlijk netwerk in Achterhoek en Liemers

Streekcommissie Grootste verdienste van de streekcommissie is Samenwerking tussen gebiedspartijen en particulieren onderling Samenwerking tussen gebiedspartijen / particulieren en de overheden Sinds 2001 is deze samenwerking zichtbaar Streekcommissie stelt jaarlijks uitvoeringsprogramma vast In de afgelopen 10 jaar > 700 uitgevoerde projecten! Met een omvang van > 337 miljoen euro. Grootste verdienste van de Streekcommissie is de samenwerking die is ontstaan tussen gebiedspartijen onderling en samenwerking tussen gebiedspartijen en de verschillende overheden. Deze samenwerking is vanaf 2001 zichtbaar in het gebied. De inzet heeft zich ook vertaald in een groot aantal projecten die de afgelopen 10 jaar zijn opgepakt en uitgevoerd door betrokkenen en belanghebbenden.

Ontstaan Streekcommissie In 2004 Ontwerp Reconstructieplan Inbreng plan geleverd door 3 streekcommissies De Graafschap Oost Achterhoek West Achterhoek en Liemers Overkoepelende reconstructiecommissie heeft plan aangeboden aan GS De Reconstructiecommissie draagt verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het Reconstructieplan (2005) Deze verantwoordelijkheid is gepland tot 2015 Sinds 2007 “Streekcommissie Achterhoek en Liemers” In 2004 is het Ontwerp-Reconstructieplan breed gepresenteerd in de gebieden. Inbreng voor het plan is geleverd door toen nog 3 Streekcommissies. De overkoepelende Reconstructiecommissie heeft het aangeboden aan GS. De Streekcommissie draagt verantwoordelijkheid bij de uitvoering van het reconstructieplan dat in 2005 is vastgesteld. Die verantwoordelijkheid duurt in elk geval tot 2015. De Streekcommissie is nadrukkelijk betrokken bij de discussies rond de herbegrenzing van de EHS, de regelingen voor functieveranderingen (VAB’s), de plannen voor de Natura 2000-gebieden. De gebiedsorganisatie “Streekcommissie Achterhoek en Liemers”, zoals de Reconstructiecommissie vanaf 2005 heet, voelt zich verantwoordelijk voor het platteland in de volle breedte en heeft het gebied, inwoners en ondernemers geïnspireerd tot het nemen van initiatieven voor een beter, economisch gezonder en leefbaarder Achterhoek en Liemers. Deze inzet is van waarde gebleken voor de door overheden geboden ontwikkelingsmogelijkheden voor (agrarische) ondernemers, beheer van natuur, landschap en water, ontwikkeling van recreatie en toerisme en versterken van de leefbaarheid.

Projecten periode 2002 t/m 2006 432 uitgevoerde projecten voor 225 milj. Euro Natuur, landschap, landbouw, recreatie en toerisme, leefbaarheid, economie en water Van de Europese middelen beschikbaar voor heel Gelderland is 66 % ingezet in de Achterhoek en Liemers D2 Platteland Leader + POP SGB Rijk ov. Provincie 37 milj. 4 milj. 10 milj. 15 milj. 3 milj. 31 milj. Streek 125 milj. Projecten periode 2002 t/m 2006 Uitvoeringsprogramma’s zijn jaarlijks vastgesteld door de Streekcommissie(s) 432 goedgekeurde en uitgevoerde projecten in Achterhoek en Liemers Totale projectomvang 225 miljoen euro In volgorde van omvang: natuur en landschap, landbouw, recreatie en toerisme, leefbaarheid, economie, water, communicatie Verdeling: D2 platteland 37 milj. (Europa) Leader + 4 milj. (Europa) POP 10 milj. (Europa) SGB 15 milj. Rijk ov. 3 milj. Provincie 31 milj. Streek 125 milj. 225 milj. Van de Europese middelen beschikbaar voor heel Gelderland is 66% ingezet voor de Achterhoek en Liemers

Projecten periode 2007 t/m 2010 2007 jaar PMJP met 19 prioritaire gebieden 352 uitgevoerde projecten voor 112 milj. Euro Daarnaast: 27 beschikkingen V.I.V. ca. 5 gerealiseerd Uitvoeringscontracten met NM, WRIJ, SBB, HGL en Berkelland Samenwerking Bureau A&L en Plattelandshuis A&L PMJP Overig (POP/D2 en provincie) 19,5 milj. 30,5 milj. Streek 62 milj. Periode 2007 t/m 2010 2007 was eerste jaar van het PMJP Vitaal Gelderland Benoemen van de 19 prioritaire gebieden Provincie meer zichtbaar via het Bureau Achterhoek en Liemers Nauwe samenwerking Bureau A&L en Plattelandshuis Projecten 2007 t/m 2010 352 goedgekeurde en uitgevoerde projecten Totale projectomvang 112 milj. Subsidies 50 milj. Bijdrage uit de streek 62 milj. Naast deze projecten zijn: 27 beschikkingen afgegeven in het kader van de V.I.V. Uitvoeringscontracten gesloten met Natuurmonumenten, Geldersch Landschap, Staatsbosbeheer, WRIJ, gemeente Berkelland

Thema’s Klimaatverandering Stad-land relaties Duurzame landbouw Energie Grensoverschrijdende samenwerking Demografische ontwikkelingen Versterking landschappelijke en natuurkwaliteit

Klimaatverandering Subthema Uitvoer. agenda 2011 ev Achterhoek 2020 Liemers 2020 Stadsregio Arnhem-Nijmegen Steden- driehoek 2030 Regiover-kenning 2040 Provinciale raad omgevingsbeleid Manifest Duurzame kwaliteit LG Algemeen X Adaptatie koelteparken CO2-reductie klimaatbest. EHS/beek- systemen Klimaatbest. IJsselvallei Deltapro- gramma Rijntakken

Stad-landrelaties Subthema Uitvoer. agenda 2011 ev Achterhoek 2020 Liemers 2020 Stadsregio Arnhem-Nijmegen Steden- driehoek 2030 Regiover-kenning 2040 Provinciale raad omgevingsbeleid Manifest Duurzame kwaliteit LG Buitengebied als aan-bieder van rust, ruimte en kwaliteit X Recreatie x Cultuur-historie

Duurzame landbouw Subthema Uitvoer. agenda 2011 ev Achterhoek 2020 Liemers 2020 Stadsregio Arnhem-Nijmegen Steden- driehoek 2030 Regiover-kenning 2040 Provinciale raad omgevingsbeleid Manifest Duurzame kwaliteit LG Algemeen X Schaalver-groting Verbreding GLB/melk-quotering Structuur-verbetering Verduurzaming Vrijkom.agrar.bebouwing Hervestiging/ uitbreiding glastuinbouw

Energie Subthema Uitvoer. agenda 2011 ev Achterhoek 2020 Liemers 2020 Stadsregio Arnhem-Nijmegen Steden- driehoek 2030 Regiover-kenning 2040 Provinciale raad omgevingsbeleid Manifest Duurzame kwaliteit LG Algemeen X Achterhoek energie-neutraal Bio based energy x

Grensoverschrijdende afstemming en samenwerking Subthema Uitvoer. agenda 2011 ev Achterhoek 2020 Liemers 2020 Stadsregio Arnhem-Nijmegen Steden- driehoek 2030 Regiover-kenning 2040 Provinciale raad omgevingsbeleid Manifest Duurzame kwaliteit LG Algemeen X Water EHS Klimaatcorridor Toeristische infrastructuur? Leefbaarheid / people to people Zijn subsidieprogramma’s een subthema?

Demografische ontwikkelingen Subthema Uitvoer. agenda 2011 ev Achterhoek 2020 Liemers 2020 Stadsregio Arnhem-Nijmegen Steden- driehoek 2030 Regiover-kenning 2040 Provinciale raad omgevingsbeleid Manifest Duurzame kwaliteit LG Algemeen X Leefbaarheid In stand houden voorzie- ningen Zelfvoor-zienendheid/Behoud van functies

Versterking landschappelijke en natuurkwaliteiten Subthema Uitvoer. agenda 2011 ev Achterhoek 2020 Liemers 2020 Stadsregio Arnhem-Nijmegen Steden- driehoek 2030 Regiover-kenning 2040 Provinciale raad omgevingsbeleid Manifest Duurzame kwaliteit LG Algemeen X Gr.Bl. diensten Streekfonds/ Herijking EHS Water Natura 2000 Nationaal Landschap A15

Inventarisatie thema’s Twee ronden: Wat vindt u de belangrijkste vraag in uw gebied?(40 minuten) Zelf actief aangeven bij de thema’s Bij welke vragen sluit u aan? (15 minuten) Inventarisatie met stickers voor de prioritering en schaalniveau Plenaire terugkoppeling om 11.40 uur Input voor de agenda van de Streek na de pauze Interactief uitwerken thema’s 1ste ronde Open space op flappen verder aanvullen van de 7 thema’s. Bij elke flap is een discussieleider, deze geeft de naam van de vrager aan en formuleert helder en concreet de vraag. De deelnemers lopen vrij rond en kunnen bij elk thema aanhaken. Thema’s zijn vooraf uitgewerkt in een soort levensboom Klimaat Stadland Duurzame landbouw Energie Grensoverschrijdende samenwerking Demografische ontwikkeling Versterking landschappelijke en natuurkwaliteit Jan Kottelenberg en Henk van Brink lopen rond voor de eerste indrukken. 2de Rond wordt ingegeven met een wekker die Saskia op de koffietafel heeft geplaatst en ingesteld. De deelnemers lopen langs de flappen en geven aan welke thema’s en subthema’s van belang zijn en voor welke streek met een stikker. Dit met als doel een eerste prioritering en een inzicht in de spreiding van de vraag. Plenair terugkoppeling van de resultaten

Lunch buiten de deur op het Platteland Pauze Lunch buiten de deur op het Platteland Om 13.30 uur weer terug

Programma Opening Pluspunten Streekcommissie Achterhoek en Liemers Agenda van de Streek Relevante thema’s op basis van deskresearch Met u in gesprek voor de verdieping van thema’s Pauze Presenteren concept agenda van de Streek Gewenste invulling en rol van de Streekcommissie Organisatie Streekcommissies in Gelderland Bestuurlijk netwerk in Achterhoek en Liemers

Organisatie in het gebied 1 Streekcommissie Achterhoek en Liemers 4 gebiedscommissies: Gebiedscommissie De Graafschap Gebiedscommissie Liemers OMD, Oude IJsselstreek, Montferland en Doetinchem IPPO, Integraal Platform Plattelandsvernieuwing Oost Achterhoek 3 WGR regio’s: Regio Achterhoek Stadsregio Arnhem en Nijmegen Stedendriehoek 19 prioritaire PMJP gebieden 3 Nationaal Landschappen Winterswijk Graafschap Gelderse Poort

De gebiedscommissie zoals Plattelandshuis deze ondersteunt De gebiedscommissie zoals Plattelandshuis deze ondersteunt. En voor Graafschap en Liemers vertegenwoordiging en de streekcommissie.

Prioritaire gebieden en de nationale landschappen Prioritaire gebieden en de nationale landschappen. Nationaal landschap Gelderse Poort is georganiseerd vanuit Rievierengebied.

Streekcommissie Achterhoek en Liemers Onafhankelijk voorzitter, 8 wethouders namens gemeenten Achterhoek en Liemers (prioritaire gebieden), Water (waterschap en Vitens), Landbouw, Natuur-en Milieuorganisaties, Recreatie en Toerisme, bedrijfsleven (incl. Recron), particulier grondbezit, Leefbaarheid (VKK, FD, GPVO). Adviseurs DLG, Plattelandshuis, provincie (BAL) Agenda van de streekcommissie Agendering Bestuurlijk overleg met gedeputeerde, uitvoering PMJP (prioritaire gebieden), bijzondere projecten, Natura 2000, Nationale Landschappen De Graafschap, Winterswijk, Gelderse Poort. Rol tov provincie Gelderland Advisering GS, secretariaat en adviseurs in de commissie, verbreding draagvalk en afstemming. Samenwerking in het gebied 4 gebiedscommissies: de Graafschap. De Liemers, IPPO en OMD via leden gekozen vanuit deze regionale gebiedsorganisaties in de streekcommissie Ambtelijke betrokkenheid Ambtelijke contactgroep ter voorbereiding van de vergaderingen een week voorafgaand aan de streekcommissie Basis participatie partijen Betrokkenheid vanuit overheden en organisaties, onbezoldigde leden ontvangen een vacatievergoeding Overige organisaties Bureau Achterhoek en Liemers (BAL) en Plattelandshuis Achterhoek en Liemers betrokken als adviesorganisatie en voor het begeleiden subsidieaanvragen.

Organisatie Streekcommissie Achterhoek en Liemers Plattelandshuis Achterhoek en Liemers Bureau Achterhoek en Liemers

Landschappelijke kwaliteit (89) Vergroten toeristische aantrekkelijkheid met een beleefbaar landschap (20, veel algemeen(14)) Nieuwe financieringsmogelijkheden voor onderhoud van het landschap (14) Groen en blauwe diensten Levend landschap is ondernemend landschap (16) Belang is groot niet (h)erkend Grote verdiencapaciteit (ecosysteemdiensten) Burgers betrekken bij ‘hun’ landschap met DBO’s Toekomst landschapsbeheer Onderhoud kleinschalig landschap Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Duurzame landbouw (85) Voedselvoorziening vanuit de streek (12) Zelfvoorziening,Ketenontwikkeling Ruimte voor meer producten vanuit de streek GLB, maatschappelijke diensten (10 (waarvan veel algemeen) Groen blauwe diensten, eco en klimaat Leegstand agrarische bebouwing (10) Spanning ruimte – landbouw (10) Kleinschaligheid, wat is mogelijk Inpassing A15 als kans voor de structuur landbouw (7) Klimaatverandering gezamenlijk oplossen (8) Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Stad-land relatie (82) Behoud landschappelijke aantrekkelijkheid(13) Korte lijnen in voedselketen (stad-land, beleving consument) (23) Leegstand agrarische bebouwing benutten als verbinding stad land (6) Benutten van de standsrand voor toerisme en sport (24) Overig: Imagoverbetering van het landelijkgebied Vergroten verbondenheid stadland (begrip, respect,gezamenlijk aan de slag) Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Demografische ontwikkelingen (70) Betrokkenheid burgers bij ontwikkelingen in het gebied (7) Vrijkomende agrarische bebouwing (11) Starters vasthouden in de kleine kernen (12 (waarvan 6 Liemers) Steeds minder mensen moeten meer belasting betalen (9) Bereikbaarheid (7) Digitaal , spoor en weg Krimp komen tot regionale oplossing (10) Imagoverbetering Verantwoordelijkheid provincie Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Grensoverschrijdende samenwerking (60) Internationaal waterschap (9) + (8) Stroomgebieden eenheid KRW Ecologisch netwerk Stroomgebieden Munsterland regionale agenda 2016, aansluiting (8) Gezamenlijk (Nederland en Duitsland) perspectief op de totale regio (7) Toeristische uitwisseling en promotie (6) Achterhoek geen voorhoek (2) (+ 3 vanuit de Liemers) Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Energie (53) Stimulering alternatieve energie (14) regie en doelstelling Lokale energiebedrijven Allianties Achterhoek en Liemers om gezamenlijk energie neutraal te worden (20) Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Klimaat (49) Combineren van functies: klimaat vraagt ruimte (14) Robuuste watersystemen (10) Hittestress dorpen en steden en behoefte aan verkoeling (11) Overig Klimaatneutrale bedrijven en bijdragen aan klimaateconomie Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Wat hebben we niet gehoord? Herijking EHS Vrijentijdseconomie Kulturhus Melkquotum Ontwikkeling varkenshouderij Wt doet klimaat op landschap RO voor plankgas boeren Cultuurhistorie / authenticiteit Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Rol van de Streekcommissie Streekcommissie is een adviescommissie aan GS t.b.v. uitvoering PMJP Vragen: Hoe om te gaan met andere initiatieven in de streek? Gevraagd en /of ongevraagd adviseren Beleidsvormend of uitvoeringsgericht (On)afhankelijke commissie Klankbord Extra vragen achter de hand: Of (ook) adviserend richting andere publieksorganen? Mogelijkheden meer uitwisseling gebiedscommissies en streekcommissies Hoe om te gaan met de andere initiatieven in de streek? Indien geen streekcommissie meer wat dan? Concequenties Kansen voor: verweving Plattelandshuis en Streekcommissie verdergaande samenwerking van partijen

Afsluiting Schriftelijk advies aan GS Routing opstellen advies Uitkomsten zijn input voor advies aan GS. Resultaten van de streekcommissie d.d. 16 juni Routing opstellen advies Opstellen advies maandag en dinsdag Toesturen aan de leden van Streekcommissie Dit advies aankomende week opgesteld Reactie voor uiterlijk 9 september retour Advies is input voor de verdere discussie in de Streekcommissie van 6 oktober a.s.

Afsluiting Hartelijk dank voor uw inbreng!! Schriftelijk advies aan provincie Gelderland Advies is input voor de verdere discussie in de Streekcommissie van 6 oktober a.s. Workshop De Streek aan zet, op weg naar een slagvaardige Achterhoek en Liemers op 22 september Hartelijk dank voor uw inbreng!!