‘Letselschade is mensenwerk’ Een (eerste) kennismaking met het schaderegelingstraject 13 juni 2007 Rini Withagen Veluwse Assurantie Club Georgette Kuntz

Programma 17.30 uur Het letselschadetraject nader toegelicht, mede aan de hand van een casus mr. Georgette Kuntz, Register-Expert 18.15 uur Voordeelstoerekening en de invloed van ongevallenverzekeringen Rini Withagen, Register-Expert 18.45 uur Vragen 19.00 uur Einde

Een ongeluk zit in een klein hoekje Verkeersongeval Bedrijfsongeval Medische fout Beroepsziekte Gebrekkig product

Betrokken partijen Veroorzaker/aansprakelijke partij versus Slachtoffer/benadeelde Loopt letsel op (overlijden?) Emotioneel Machteloos Kwetsbaar Toekomst: onzeker?

Behoefte slachtoffer Professionele voortvarende behandeling Luisterend oor / steun Informatie en inzicht Zekerheid Belangrijk: belangenbehartiger!

Belangenbehartiger Advocaat Letselschadebureau Rechtsbijstandverzekeraar Slachtofferhulp Vakbond

Groot Expertisebureau b.v. Onafhankelijk letselschadebureau Komt uitsluitend op voor de belangen van (buitenlandse) slachtoffers en/of hun nabestaanden (belangenbehartiger) 12 letselschade-experts

Diensten Groot Expertisebureau Integrale belangenbehartiging Schadevaststelling in opdracht van derden Schadeberekeningen (letsel en overlijden) Schuldvraagonderzoek Verhaal loonschade werkgevers Second opinion Mediation (Reken)opleidingen, cursussen, lezingen Arbeidsdeskundig werk

Schaderegeling Beoordelen aansprakelijkheid Toedrachts- / schuldvraagonderzoek Opvragen Proces-Verbaal Getuigenverklaringen Aansprakelijk stellen aansprakelijke partij of verzekeraar

Schaderegeling Contact met benadeelde(n) Eerste inventarisatie gevolgen Inwinnen medische informatie door medisch adviseur Volgen genezingsproces Verzorgen voorschotten Begeleiden reïntegratietraject (arbeidsdeskundige)

Kan, afhankelijk van het herstel, een langdurig proces zijn! Schaderegeling Vaststellen medische eindsituatie Medische expertise Bepaling percentage blijvende invaliditeit Resterende klachten en beperkingen Bepalen uitgangspunten schaderegeling Schadeberekening (zo concreet mogelijk) Bespreking eindregeling verzekeraar Minnelijke regeling vs prcoedure Afwikkeling schade d.m.v. vaststellingsovereenkomst: voorbehoud? Kan, afhankelijk van het herstel, een langdurig proces zijn!

Letselschade Concrete schadevaststelling, afhankelijk van: Soort letsel Persoon kind, oudere, student, werknemer, topsporter, huisvrouw/ -man

Schade Onderscheid: Materiële schade Immateriële schade

Materiële schade, o.a. Voertuigschade Schade aan persoonlijke eigendommen Medische kosten Reiskosten Kosten tijdens ziekenhuisopname Extra kosten vakanties Extra porto-/ telefoonkosten Verlies van arbeidsvermogen Huishoudelijke hulp Verzorgingskosten Kosten aanpassingen woning/ werkplek Verlies van zelfwerkzaamheid Extra verzekeringspremies Kosten reïntegratie/omscholing Studievertraging Wettelijke rente Buitengerechtelijke kosten Etc.

Immateriële schade Vergoeding voor: Afhankelijk van: Pijn Ongemak Gederfde levensvreugde Afhankelijk van: Aard, ernst, duur en omvang letsel Mate van invaliditeit Mate van bewustzijn Predispositie

Casus Cas Hendriks, 20 jaar oud Motorongeval op 1 februari 2004 Partiële dwarslaesie 60% invaliditeit Voor ongeval: timmerman (in opleiding) 40 uur p/w Na ongeval: maximaal 20 uur p/w inzetbaar als taxichauffeur

Schadeposten Materiële schade, o.a.: Ziekenhuisopname: NPP Reiskosten: NPP Eigen bijdragen behandelingen: concreet Orthopedisch schoeisel: concreet/abstract Aangepaste auto Verzorgingskosten echtgenote Verlies van zelfwerkzaamheid: NPP/concreet Verlies van arbeidsvermogen Buitengerechtelijke kosten

Schadeposten Immateriële schade 60% blijvende invaliditeit Incontinentieproblemen Potentieproblemen Gedeeltelijk arbeidsongeschikt Vgl. o.a. uitspraken Smartengeldbundel

Verlies van arbeidsvermogen Het verschil tussen het netto inkomen vóór ongeval minus het netto inkomen na ongeval is schade. Werkgever moet in Nederland tijdens arbeidsongeschiktheid het basisloon doorbetalen. Maximum: 104 weken, totaal 170%. Veelal eerste ziektejaar: 100%, tweede ziektejaar 70%.

Verlies van arbeidsvermogen Rekening houden met: Carrière- en inkomensontwikkeling zonder ongeval Inkomen na ongeval na gedeeltelijke re-integratie Pensioenregelingen Vervroegde uittreding?

Verlies van arbeidsvermogen Cas Hendriks: Inkomen zonder ongeval: doorgroei naar uitvoerder Inkomen na ongeval: WIA-uitkering plus een inkomen als taxichauffeur Verschil in netto inkomen = schade Berekenen tot pensioengerechtigde leeftijd, maar ook lager pensioen na ongeval: pensioenschade Mogelijk nog vergoeding zwart werk, na bewijs

Verlies van zelfwerkzaamheid Definitie zelfwerkzaamheid: het arbeidsvermogen dat wordt benut in de privé-sfeer voor het verrichten van werkzaamheden in, aan of rond de woning. Reguliere onderhoudswerkzaamheden, zoals: Reparaties Schilderwerk binnen en buiten, behangen Tuinonderhoud

Toekomstige schade Afwikkeling toekomstige schade door uitkering som ineens Rekening houden met: rendement, inflatie, sterftekanscorrectie (= kapitaliseren) Mogelijk voorbehoud

Claim is niet (altijd) het resultaat Bezwaren tegen schadeposten Toekomst: hoe lang door te rekenen en welke factoren spelen daarbij dan een rol? Onderhandelingen

De bezwaren bij de schadeposten Materiële schade, o.a.: Eigen bijdragen behandelingen, denk aan no-claim: echter welke andere behandelingen buiten ongeval? Orthopedisch schoeisel: besparing normaal schoeisel Aangepaste auto: welke auto? Verzorgingskosten echtgenote: mantelzorg? Hoe lang? Verlies van zelfwerkzaamheid: Ja, NPP maar concreet ligt dit vaak anders. Alternatieven? Elk jaar schilderen of kunststof kozijnen? Tuin onderhoudsvriendelijk maken? Verlies van arbeidsvermogen: toekomst altijd discutabel. Buitengerechtelijke kosten: wat is nu eigenlijk redelijk?

De bezwaren bij de schadeposten Immateriële schade 60% blijvende invaliditeit, maar welke beperkingen? Gedeeltelijk arbeidsongeschikt, maar wat wel en wat niet? Leeftijd: hoe lang nog (vgl. HIV-arrest)? Smartengeld: geleden en nog te lijden

Toekomst: hoe lang is dat dan? Onderscheid tussen man en vrouw Onderscheid tussen kind en volwassene Reeds bestaande afwijkingen Leeftijd bij overlijdensschade (bijv. hertrouwkans) Is verwachte beperkte levensduur reden tot matiging? (HIV-arrest) Mag je eisen dat toekomstplannen worden bijgesteld?

Onderhandelingen Verloop vaak afhankelijk van deskundigheid en communicatief vermogen onderhandelaars Is wisselend per opponent, zelfs wanneer deze dezelfde maatschappij vertegenwoordigt Overeenstemming over schadeposten betekent nog niet altijd overeenkomst Zijn er voorbehouden? Moet er rekening worden gehouden met opkomende voordelen?

Opkomende voordelen Onderscheid tussen letsel- en overlijdensschade Onderscheid tussen particuliere en collectieve verzekeringen Onderscheid tussen sommen- en schadeverzekeringen, maar is niet altijd even duidelijk Ongevallenverzekering: is dit een sommen- of een schadeverzekering?

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel? Onderscheid tussen particuliere en collectieve verzekeringen Particulier: geen voordeel: hooguit saldomethode, maar is achterhaald Collectief: veelal grondslag vanuit CAO-onderhandeling, dus al uitgewisseld

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel? Hoe denkt de rechtspraak hierover? Vanuit CAO: Voordeel kan alleen verrekend worden als verzekering overwegend het karakter heeft van een schadeverzekering. Dat is niet het geval. Derhalve geen grond voor verrekening als opkomend voordeel. Rechtbank Breda d.d. 01-11-1994.

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel? Hoe denkt de rechtspraak hierover? Uitspraak van de Rechtbank te Amsterdam d.d. 30 december 1998 inzake een verkeersongeval, waarbij het slachtoffer een hoge dwarslaesie oploopt. Een smartengeld van DFL 200.000,00 wordt als redelijk en billijk geacht. De uitkering uit de ongevallenverzekering wordt niet als opkomend voordeel beschouwd en vormt geen reden voor matiging.

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel? Voor wie is de uitkering? Ingeval van CAO is uitkering ook voor slachtoffer Verzekerd bedrag volgens CAO doorgaans verplicht 2x jaarsalaris Werkgever verzekert echter 5x jaarsalaris Mag werkgever 3/5 deel behouden?

De ongevallenverzekering: algemene regel Algemene regel: uitkeringen uit hoofde van een ongevallenverzekering mogen (in tegenstelling tot een uitkering uit arbeidsongeschiktheidsverzekering - AOV) niet worden verrekend. Daarnaast is het karakter van een sommenverzekering van belang. Zolang de sommenverzekering niet het karakter heeft van een schadeverzekering, kan veelal geen verrekening plaatsvinden.