De uitwinning van pandrechten en het retentierecht na de hervorming Jasmine Malekzadem

I. Uitwinning van pandrechten (art.46-56) Gemeen recht Uitwinningsmodaliteiten Wijze van uitwinning Rechterlijke tussenkomst Pandgever-consument Realisatie verpande SV Vooruitblik Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013 A. Gemeen recht Vóór de hervorming Na de hervorming Burgerlijk pand vs. handelspand Afwijkende regels: a. handelszaak b. financiële instrumenten c. schuldvorderingen d. overige Geen onderscheid burgerlijk pand en handelspand Wel onderscheid pandgever- consument Afwijkende regels: a. Wet Inpandgeving Handelszaak opgeheven b. art. 8 en 9 WFZ van toepassing c. art. 67 en 68 inzake SV d. cumulatief? Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

B. Uitwinningsmodaliteiten (art. 47-49) Vóór de hervorming Na de hervorming Bij niet-betaling niet over pand beschikken Rechterlijke tussenkomst a priori (cf. infra) Bovendien: art. 4-9 Handelspandwet art. 11.I Wet Inpandgeving Handelszaak Bij niet-betaling wel over pand beschikken (art.47, lid 2) Geen rechterlijke tussenkomst a priori (cf. infra) Kennisgeving van voornemen uitwinning: aangetekend aan SA en derde-pandgever minstens 10 (of 3) dagen vooraf (art. 48, lid 1 en art. 49) met bepaalde meldingen (art. 48, lid 3) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

C. Wijze van uitwinning (art. 47 en 53) Vóór de hervorming Na de hervorming Burgerlijk pand (art. 2078 BW): eigen keuze openbare verkoop of toewijzing Handelspand/pand handelszaak (art. 4-9 Handelspandwet): naar keuze van Vz. slechts openbare verkoop/verkoop uit de hand Eigen keuze pandhouder (verkoop/toe-eigening) Bovendien mogelijk: tenuitvoerlegging volgens middelen Ger.W. andere conventionele wijze van uitwinning (art. 47, lid 6) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

C. Wijze van uitwinning (art. 47, 50-53) Verkoop/verhuring: openbaar/uit de hand en geheel/gedeeltelijk (art. 47, lid 1) kan een gerechtsdeurwaarder gelasten (art. 51) pandhouder is geen koper bij onderhandse verkoop (art. 52) Toe-eigening (art. 53): mits toestemming pandgever in pandovereenkomst of op later tijdstip marktprijs of naar schatting deskundige Bevrijdingsmogelijkheid (art. 50) Verdeling opbrengst (art. 55) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

D. Rechterlijke tussenkomst (art. 54 en 56) Vóór de hervorming Na de hervorming Rechterlijke tussenkomst a priori vereist (art. 2078, lid 2 BW en art. 10 Handelspandwet): actieradius rechter rechtsmiddelen Rechterlijke controle a posteriori mogelijk Geen rechterlijke tussenkomst a priori vereist, behoudens pandgever-consument Bevoegdheid beslagrechter Rechterlijke controle ad interim en a posteriori mogelijk Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

D. Rechterlijke tussenkomst (art. 54 en 56) Rechter ad interim (art. 54): bij dagvaarding/verzoekschrift door pandhouder, -gever of belanghebbende derde (lid 1 en 3) gevat op ieder ogenblik van uitwinning en ter beslechting van ieder geschil (lid 1) uitwinning wordt opgeschort (lid 2) bij voorrang, bij voorraad en zonder gezag van gewijsde (lid 4 en 5) rechtsmiddelen (lid 6 en 7) Rechter a posteriori (art. 56): door iedere belanghebbende partij (lid 1) over wijze van uitwinning of aanwenden van opbrengst (lid 1) binnen één jaar vanaf aangetekende kennisgeving van einde uitwinning (lid 2 en 3) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

E. Pandgever-consument (art. 46) Cf. regels burgerlijk pand vóór hervorming Rechterlijke tussenkomst a priori vereist (lid 1) Eigen keuze pandhouder: slechts openbaar/uit de hand verkoop of toewijzing naar schatting deskundige (lid 1) geen koper bij onderhandse verkoop (lid 2) andersluidend beding is nietig (lid 3) Art. 50 en 55 toepassen (lid 4) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

F. Realisatie verpande SV (art. 67 en 68) Vóór de hervorming Na de hervorming Partijen bedingen wijze van betaling: bij gebreke aan overeenkomst naar de rechter in handelszaken inningsbevoegdheid krachtens wet Niet beschikken, maar compenseren Storting op kwaliteitsrekening bij nog niet opeisbare gewaarborgde SV Inningsrecht pandhouder: tenzij anders overeengekomen (art. 67, lid 1) en behoudens gedwongen tenuitvoerlegging of bewarend beslag (art. 67, lid 4) slechts hoogst gerangschikte pandhouder (art. 67, lid 3) Wijze van invordering: SV tot betaling: verrekenen geïnde bedrag op gewaarborgde SV en saldo aan pandgever (art. 67, lid 2) SV tot levering van goed: pandrecht rust op het goed (art. 68) Storting op daartoe geopende afgescheiden bankrekening (art. 67, lid 5) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013 G. Vooruitblik Meer uitwinning: gelet op vereenvoudigd regime kostbesparend voor pandhouder Enige terughoudendheid: minstens één jaar rechtsonzeker (art. 56, lid 2) vergroting werklast beslagrechter Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

II. Retentierecht (art. 73-76) Begrip en grondslag Toepassingsvoorwaarden Gevolgen Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

A. Begrip en grondslag (art. 73) SE kan teruggave van goed dat hem door zijn SA werd overhandigd of bestemd is voor zijn SA opschorten zolang zijn SV die verband houdt met dat goed niet is voldaan Juridische erkenning van feitelijke machtspositie Opname algemene regeling in BW Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

B. Toepassingsvoorwaarden Bestaan van opeisbare SV Materiële detentie van de zaak (art. 74): eindigt zodra feitelijke macht over goed vrijwillig prijsgeeft tenzij herkrijgt krachtens dezelfde rechtsverhouding Nauwe verband tussen SV en teruggehouden zaak Uitoefening te goeder trouw Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013 C. Gevolgen (art. 75 en 76) Vóór de hervorming Na de hervorming Geen duidelijkheid over tegenwerpelijkheid aan bepaalde derden Veeleer drukkingsmiddel en onvoltooid zekerheidsrecht Externe werking wettelijk geregeld (art. 75) Leidt tot preferentieel recht van pandhouder (art. 76) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013 C. Gevolgen (art. 75) Beperkt tot roerende lichamelijke goederen (art. 75, lid 1) Tegenwerpelijkheid aan derde met jonger recht (art. 75, lid 1): andere SE’s en derden met rechten op goed nadat SE feitelijke macht heeft verworven Tegenwerpelijkheid aan derde met ouder recht: te goeder trouw bij inontvangstneming (art. 2279 BW) indien erop mocht vertrouwen dat SA het goed aan retentierecht kon onderwerpen (art. 75, lid 2) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013 C. Gevolgen (art. 76) Cf. preferentieel recht pandhouder: art. 1: bij voorrang boven andere SE’s worden betaald niet langer vrees voor vrijgave bij faillissement of beslag Superprioriteit retentierecht van pandhouder met aanspraak op kosten tot behoud van de zaak (art. 58, lid 1), tenzij bevoorrechte onbetaalde verkoper (art. 58, lid 2) Studiedag roerende zakelijke zekerheden - 29 mei 2013

jasmine.malekzadem@law.kuleuven.be jasmine.malekzadem@eubelius.com Veel dank! jasmine.malekzadem@law.kuleuven.be jasmine.malekzadem@eubelius.com