AD Humanisering van de Arbeid MMM(OO)-analyse op 3 niveaus toegepast op federale wetgeving van heftruckrisico’s en interessante weetjes Danny De Baere Adviseur AD Humanisering van de Arbeid danny.debaere@werk.belgie.be

1. Wettelijke bepalingen Algemeen: KB 27 maart 1998 welzijnsbeleid Dynamisch risicobeheersingssysteem Risicoanalyse op niveau organisatie in haar geheel, elke groep werkposten of functies of van het individu Preventiemaatregelen doel risico’s voorkomen, schade voorkomen en schade beperken Taken hiërarchische lijn Onthaal, begeleiding, informatie en vorming van medewerkers Art. 20 arbeidsovereenkomstenwet 3 juli 1978 2° als een goed huisvader te zorgen dat de arbeid wordt verricht in behoorlijke omstandigheden met betrekking tot de veiligheid en de gezondheid van de werknemer en dat hem bij een ongeval de eerste hulpmiddelen verstrekt kunnen worden. Te dien einde moet een verbandkist voortdurend ter beschikking van het personeel zijn; 6° de nodige zorg en aandacht te wijden aan het onthaal van de werknemers en van de jeugdige werknemers in het bijzonder; 7° als een goed huisvader te zorgen voor het arbeidsgereedschap dat aan de werknemer toebehoort alsmede voor de persoonlijke voorwerpen welke door deze laatste in bewaring moeten worden gegeven; in geen geval mag de werkgever dat arbeidsgereedschap of die persoonlijke voorwerpen weigeren terug te geven.

Specifiek: Codex titel VI Andere (KB 3 mei 1999 jongeren: bijlage B.7: verboden besturen heftrucks) (KB 28 mei 2003 gezondheidstoezicht: veiligheidsfunctie) (KB 12 augustus 2008 machines: zie http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/securite_produits_et_services/Machines/) Specifiek: Codex titel VI KB 12 augustus 1993 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen KB 4 mei 1999 betreffende het gebruik van mobiele arbeidsmiddelen (KB 4 mei 1999 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor het hijsen of heffen van lasten) Vlaamse gemeenschap/gewest: opleidingskwalificatie, ervaringsbewijs, …. http://www.prebes.be/wetgeving/besluit-van-de-vlaamse-regering-van-13-september-2013-tot-erkenning-van-de http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=14571 Contractuele bepalingen: hoofdstuk 3 VCA

2) MMM-analyse Materiaal a) werkgever KB 1993 Nodige maatregelen, geschikt voor uit te voeren werk of daartoe behoorlijk aangepast Keuze: arbeidsomstandigheden, specifeke kenmerken arbeid, inrichting toegevoegde risico’s door gebruik AM Ergonomische beginselen bijlage I Opstelling, gebruik (monteren en demonteren) bijlage II Beschikken gebruiksaanwijzingen Adequaat onderhoud gehele gebruiksduur Eerste controle en periodieke controle door deskundige personen KB 1999 mobiele Art. 14: vnl. Organisatorische maatregelen Quid praktijk?

Materiaal b) Hiërarchische lijn Art. 13 KB 27.3.1998 Geen specifieke meer extra uit KB 93 en 99 Quid praktijk?

Materiaal c) werknemers Art. 6 welzijnswet: zorg dragen voor eigen veiligheid en gezondheid en deze van andere betrokkenen Juiste wijze gebruik toestellen, vervoermiddelen en andere middelen Juiste wijze gebruik PBM en na gebruik opbergen Specifieke veiligheidsvoorzieningen op juiste manier gebruiken Arbeidsreglement MAAR: geen strafrechtelijke AH uit de welzijnswet! Quid praktijk?

Materiaal: technische specificaties (bijlage I KB 93) Bedieningssysteem merken In werking stellen: opzettelijk en vlug stopzetten, noodstop Indien vallende of wegschietende vwpen: geschikte veiligheidsinrichtingen Gestabiliseerd Indien risico breken: geschikte veiligheidsinrichtingen Mechanisch contact: schermen of inrichtingen toegang verhinderen Werk- en onderhoudspunten: voldoende verlicht Delen hoge of lage T: aanraking beveiliging Veiligheidssignalering Niet gebruiken waarvoor niet geschikt Onderhoud arbeidsmiddel uitschakelen Identificeerbare inrichting loskoppelen krachtbronnen Signaleringen Bij onderhoud alle nodige punten bereiken Gevaren brand of verhitting, passende wijze explosie Beschermen (in)direct contact elektriciteit

Materiaal: technische specificaties (KB 99) Indien werknemers vervoeren, risico tijdens verplaatsing beperken (ook rupsbanden bekijken) Onverhoeds blokkeren energieoverbrenging arbeidsmiddel en hulpstukken of aanhangers, blokkeren energieoverbrenging Energieoverbrenging vervuild of beschadiging door over grond slepen, beveiligingsmiddelen Kantelen of omvallen beperken: zowel gevolgen als gevaar beperken Eigen aandrijving Vermijden onbevoegden in werking Vermijden botsing (rails) Rem en stop Toereikend zicht (verder dodehoekspiegel) Indien ‘s nachts of donker: verlichting Indien brandrisico’s: brandbestrijding voorzien (tenzij op voldoende korte afstand) Als automatisch buiten gebied: stilvallen en bescherming aanrijding (verder rond gebruik)

Rol PA Zie 3 groene lichten: bestelling, levering, indienststelling Ter beschikking voor arbeidsinspectie en mededelen CPBW Quid praktijk (vnl. C en D-bedrijven zonder PA)?

Praktijk Aankoop (nieuw), tweedehands of huren (goed)koop of duurkoop Aankoop of volledige levensduur (total cost of ownership) Onderhoud? Onderhoudscontract? Technische gegevens, instructieboeken, …. Soort heftruck: gewone, reach, … Aandrijving: elektrisch, diesel, LPG, andere Let op voor uitlaatgassen in overdekte hallen, tunnels, … Capaciteit en autonomie Hulpmiddelen (oneigenlijk) gebruik CL aanschaf: http://www.fnvbondgenoten.nl/site/dossiers/veilig_en_gezond_werken/veilig_werken_met_heftrucks/downloads/downloads_checklijsten/aanschaf_heftruck_checklijst

Mens a) werkgever KB 1993 Nodige opleidingen KB 1999 mobiele Art. 14: vnl. Organisatorische maatregelen Adequate opleiding voor het veilig besturen van arbeidsmiddelen KB 1999 jongeren: verbod Quid praktijk?

Mens b) Hiërarchische lijn Art. 13 KB 27.3.1998 Geen specifieke meer extra uit KB 93 en 99 Quid praktijk?

Mens c) werknemers Art. 6 welzijnswet: zorg dragen voor eigen veiligheid en gezondheid en deze van andere betrokkenen Juiste wijze gebruik PBM en na gebruik opbergen Wkg en IDPBW ernstig en onmiddellijk gevaar Bijstand Positieve wijze bijdragen preventiebeleid Arbeidsreglement MAAR: geen strafrechtelijke AH uit de welzijnswet! Quid praktijk?

Methode (Omgeving) a) werkgever KB 1993 Nodige maatregelen, geschikt voor uit te voeren werk of daartoe behoorlijk aangepast Keuze: arbeidsomstandigheden, specifeke kenmerken arbeid, inrichting toegevoegde risico’s door gebruik AM Beschikken gebruiksaanwijzingen KB 1999 mobiele Art. 14: vnl. Organisatorische maatregelen Als arbeidsmiddel in werkzone, adequate verkeersregels Vermijden in werkzones; passende maatregelen Meerijden enkel speciaal ingerichte veilige plaats; snelheid aanpassen Als verbrandingsmotor, voldoende lucht die geen gevaar veiligheid en gezondheid Quid praktijk?

Methode (Omgeving) b) Hiërarchische lijn Art. 13 KB 27.3.1998 Geen specifieke meer extra uit KB 93 en 99 Quid praktijk?

Methode (Omgeving) c) werknemers Art. 6 welzijnswet: zorg dragen voor eigen veiligheid en gezondheid en deze van andere betrokkenen Wkg en IDPBW ernstig en onmiddellijk gevaar Bijstand Positieve wijze bijdragen preventiebeleid Arbeidsreglement MAAR: geen strafrechtelijke AH uit de welzijnswet! Quid praktijk?

Vgl. Truckveilig charter: engagementen beide kanten  (voorgaande) Niet behandelen: enkele andere (eerder praktische) punten en weetjes

3. Weetjes I. Ongevallen Jaarlijks 1000 ongevallen heftrucks Nederland http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF23102008_106 http://www.attherighttrack.eu/wp-content/uploads/2013/11/ongevallen-met-interne-transportmiddelen.pdf http://www.mainpress.com/nederlands/dossier_maintenance/pdf/Veiligheidheftrucks.pdf Nederland 1700: http://www.inspectieszw.nl/actueel/campagnes/gezochtheftruckhelden.aspx Resultaten inspectiecampagne 2004-2005: http://www.fnvbondgenoten.nl/site/brochures_en_folders/inspectieproject_groothandel_gereedschappen_brochure Storybuilder heftruckongevallen: http://www.evo.nl/site/bewustveilig-onderzoeken-publicaties/$FILE/heftruckongevallen-2012.pdf Jurisprudentie: http://jure.nl/heftruck http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2011/04/18/heftrucks-hoe-voorkom-ik-ongevallen-en-schade/heftrucks-hoe-voorkom-ik-ongevallen-en-schade.pdf UK http://www.fork-lift-training.co.uk/accidents/forklift-accidents.html

II. “Harde materie” The European Materials Handling federation http://www.fem-eur.com/ http://www.fem-eur.com/index.php/prodGroups_trucks/en/ EN1175 (batterij), EN1526 (automatische functie) en EN1726 (EN1459) Mandatensysteem: http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/mechanical/files/machinery/mandates/m-301_en.pdf Vergeten normen: geluid en emissie: RL 97/68/RG en 2000/14/EG http://www.beswic.be/nl/news_board/noise_emission Markttoezicht hierop: http://www.fem-eur.com/data/File/MktSurv_-_PG_IT_Guide_Marking_NL.pdf Belgische federatie http://www.sigmafederation.be Deskundig onderhoud: Sigmacert systeem: behandelingstoestel dus nog niet keuringsplichtig http://www.sigmacert.be/nl/ NL: BMWT-keur, VEBIT Checklijst heftrucks voor goede staat To ‘gordel’ or not to ‘gordel’ Auditief bij achteruitrijden?

Bron: TVH

Ex waar deze risico’s zijn acculaadstation www.newapproach.org Normen, CE, … ergonomie Trillingen Zeer veel zaken op internet Ondergrond: zie verder Zetels rijgedrag http://www.ergonomiesite.be/arbeid/trillingen.htm

III. omgeving Belang van ‘bultvrije’ ondergrond Opletten om rekken niet te beschadigen Magazijnstellingen en heftrucks: http://docs.minszw.nl/pdf//75/2008/75_2008_6_18061.pdf spiegels

Aparte paden? Zichtbaarheid: fluo vestjes aandoen voor werknemers? Hellingen, let op voor lepels (te laag-te hoog) en andere zaken In- en uit vrachtwagen Bekijk ook staat van te manipuleren goederen (staat pallet, staat leng – cfr. eenmalig gebruik-, staat gewikkelde producten – cfr. Ladingzekering-)

IV. Sensibilisatie Beeld belangrijker dan woord Strips Filmpjes you tube Top 10 forklift accidents: https://www.youtube.com/watch?v=LzBVMPzZsj0 Worst forklift: https://www.youtube.com/watch?v=BURaQfvM3XM Hilarious forklift accidents: https://www.youtube.com/watch?v=C8H0rF7XtGw Forklift fun: https://www.youtube.com/watch?v=yc8siNI45Es Safety choices https://www.youtube.com/watch?v=WX6iCFXz2Gc http://www.fork-lift-training.co.uk/news_items/forklift-videos.html HAS: https://www.youtube.com/playlist?list=PL173129398F50B464 Napo: http://www.napofilm.net/nl/napos-films/multimedia-film-episodes-listing-view?filmid=napo-015-safe-moves Posters http://www.toyota-forklifts.nl/Nl/Services-and-Solutions/kennisartikelen%20intern%20transport/veiligheid/Pages/Veiligheid5reden.aspx http://www.forklift-driversclub.nl/fun-games http://www.heftruckhelden.nl https://osha.europa.eu/nl/publications/factsheets/16

V. Attractiviteit beroep/profielen http://www.vdab.be/beroepen/heftruckbestuurder.shtml http://www.serv.be/sites/default/files/documenten/CT_RAAD_20110413_Heftruck_ST_herziening.pdf http://www.serv.be/competentieteam/page/ervaringsbewijzen-standaarden http://www.ervaringsbewijs.be/beroepen/documenten/Standaard_heftruck.pdf http://www.p-i.be/nl/technische-documentatie/heftruckbestuurder/ Beste heftruckchauffeur, heftruckcompetities http://www.motraclinde.be/nl/belgianlindecup.aspx Nederlands kampioenschap: http://www.nkit.nu/ http://www.staplercup.com/de/staplercup/home.html www.erzitmuziekinlogistiek.be, Sociaal Fonds Transport en Logistiek, …

VI. Opleidingen NL: CCV: zie http://www.cbr.nl/10303.pp?&cookieprefs=deny In kader VCA en heftruck IS-001 Werken met vorkheftruck – gevorderd AV-001 Werken met vorkheftruck - basis IS-002 Werken met reachtruck - gevorderd AV-002 Werken met reachtruck – basis Andere Geen oneigenlijk gebruik (heftruck en toebehoren) en geen ‘f1-races’ http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20121010_00329648 Simulator? http://www.acreos.eu/en/interet_simulation_pedagogique.php Zie dit initiatief

VII. Logistiek – intern vervoer SIT -001: magazijn: http://www.werk.belgie.be/publicationDefault.aspx?id=6640 http://www.cefic.org/Industry-support/Transport--logistics/ SQAS Niet verwachte publicaties EIGA: “Safe operation of fork lift truck” https://www.eiga.eu/fileadmin/docs_pubs/Doc_165_10_E.pdf Ladingzekering http://transportenlogistiek.zelfinspectie.nl/

Conclusie Wat hebben we geleerd? Evenwicht tussen ‘hardware’ en ‘software’ (organisatie) Carrot and stick? Sensibiliseren maar ook blijvende aandacht: aanspreken veiligheid Walk the talk: voorbeeldfunctie van directie opleiding