Aanvang eerste leerjaar Taalscreening Aanvang eerste leerjaar

Decreet Vlaams parlement Voor elke leerling die voor het eerst in het gewoon lager onderwijs instroomt, voert de school een verplichte screening uit, die nagaat wat het niveau van de leerling inzake de onderwijstaal is. Deze screening kan nooit voor de inschrijving van de leerling uitgevoerd worden en gebeurt met een valide en betrouwbaar screeningsinstrument. Indien de resultaten van deze screening daar aanleiding toe geven, voorziet de school een taaltraject dat aansluit bij de beginsituatie en de specifieke noden van de betrokken leerling inzake de onderwijstaal. Het Vlaamse parlement besliste in 2013 dat alle scholen de leerlingen die voor het eerst in het eerste leerjaar zitten een ‘taaltoets’ moeten doen. Die toets is niet om te beslissen dat een leerling in het eerste leerjaar mag zitten. Die toets dient wel om de leerkrachten te helpen om na te gaan welk taalniveau de leerlingen hebben. Zo kunnen ze beter elke leerling helpen om nog beter de taal te ontwikkelen. Als het nodig is krijgt de leerling dan extra aandacht. Dat willen we u allemaal kort even toelichten met deze PowerPoint.

Doel van het instrument zicht bieden op taalvaardigheid en knipperlichtfunctie door leerlingen te detecteren die over onvoldoende schoolse taalvaardigheid beschikken en mogelijk extra zorg behoeven aanzetten tot planmatige aanpak aansluitend bij behoeften van alle leerlingen en tot formuleren van adequaat antwoord op behoeften van zwak scorende leerlingen scholen in staat stellen/uitdagen om voor zichzelf goede analyse te maken en om snel in te spelen op veranderende leerlingeninstroom scholen een spiegel voorhouden en stimuleren tot zelfreflectie over eigen taalbeleid => confrontatie met toetsresultaten moet plaats krijgen in proces van interne kwaliteitszorg

Observatie en gegevens Hoe kijken wij naar de taal van onze leerlingen in het eerste leerjaar? Gericht kijken als leerlingen luisteren, spreken, lezen en schrijven Observatie en gegevens Bijkomende informatie Decretaal verplicht: na inschrijving Screening Kijken naar alle vaardigheden Breed evalueren Als het kind regelmatig naar de kleuterschool geweest is, dan hebben de kleuterjuffen al drie tot vier jaar lang hard gewerkt aan de taalontwikkeling van de kinderen. In het eerste leerjaar wordt daarop verder gewerkt maar krijgen kinderen er specifiekere instructies bij die bij de veranderende leerhouding, leerinhoud en meer intentioneel leren hoort. Dit vergt een bepaalde graad van taalvaardigheid. Belangrijk is te weten hoe de taalvaardigheid van de kinderen is om de meest optimale leeromgeving te kunnen creëren voor de kinderen Dat gebeurt enerzijds door een screening maar anderzijds ook door het verwerven van aanvullende gegevens door observatie en breed evalueren.

Via de school Via de ouders Overleg Overleg overgang We observeren dus goed. Indien we nog meer willen weten of dingen niet duidelijk zijn, proberen we ook info te krijgen van de leerkrachten uit het kleuteronderwijs of van u als ouder. We overleggen dus. Dat is niet voor alle leerlingen nodig, maar we gaan wel in overleg als we dat nodig achten.

Welke toets of screening? Bijkomende informatie Decretaal verplicht: na inschrijving Screening SALTO Screening Taalvaardigheid Aanvang Lager Onderwijs Valide en betrouwbaar Bedoeling: de kinderen nog beter helpen Taaltraject Verplicht nemen we dus in september ook een toets af. De overheid geeft ons de keuze uit enkele instrumenten, die “goedgekeurd” zijn, wat men heet valide en betrouwbaar. Onze koepel raadt SALTO (Screening Taalvaardigheid Aanvang Lager Onderwijs) aan. Het is geen test of het kind naar het eerste leerjaar mag, dat is al beslist bij de overgang kleuterschool naar lagere school. We doen dit om te kijken wat deze kinderen (of kind) in mijn klas nodig hebben om de instructietaal te begrijpen.

SALTO Een luistertoets die het begrip schoolse taalvaardigheid meet Lezen en schrijven kunnen nog niet worden getoetst Luistervaardigheid is een goede voorspeller voor schoolsucces

Wat voor soort toets is SALTO? Een opdracht / taak sluit aan bij wat een kind in een reële situatie zou moeten doen: boodschappen begrijpen, instructies begrijpen, opdrachten en verhalen begrijpen. een directe toets is een toets waarbij de opdracht die de leerling in de taak moet uitvoeren sluit in grote mate aan bij wat hij of zij in dezelfde reële situatie zou moeten doen.Vb. boodschappen, instructies, opdrachten en verhalen begrijpen. Een integratieve toets is een toets waarbij de leerlingen verschillende vaardigheden en kennis moeten combineren om tot een goed begrip van de schoolse taalvaardigheid te komen. Opdracht hier is : De juf zegt: “Ok, nu gaan we knutselen met schaar en papier. Scharen hebben we meer dan genoeg, maar wit papier niet. Willen jullie enkele bladen wit papier gaan halen alsjeblieft?” Zet een kruisje bij wat de kinderen moeten meebrengen

Wat voor soort toets is SALTO? Een toets waarbij leerlingen verschillende vaardigheden en kennis combineren om tot een goed begrip van de schoolse taalvaardigheid te komen bij verhaal van Varken en rups: “Hoe voelt rups zich als ze hoort dat ze moet verhuizen? Neem je potlood en zet een kruisje onder de juiste tekening.” Een integratieve toets is een toets waarbij de leerlingen verschillende vaardigheden en kennis moeten combineren om tot een goed begrip van de schoolse taalvaardigheid te komen.

SALTO 8 toetstaken 39 items elke leerling een toetsboekje de opdrachten variëren wat betreft Moeilijkheidsgraad Onderwerp Taalvaardigheidseisen

Voorbeeld 1&2 Doel: De leerling kan een mondelinge instructie over een concrete fysieke actie in het hier-en-nu begrijpen, en kan dat tonen door er gepast op te reageren Vertrouwde taak Wereld = concreet, veel visuele ondersteuning Vereist geen identificatie Beschrijvend verwerkingsniveau Enkelvoudige instructie; eenvoudige taal; hoog-frequente woorden

Voorbeeld 1 Goal: De leerling kan een mondelinge instructie m.b.t. een concrete fysieke actie in het hier-en-nu begrijpen, en dat tonen door er gepast op reageren. Vertrouwde taak Wereld = concreet, veel visuele ondersteuning Vereist geen identificatie Beschrijvend verwerkingsniveau Eenvoudige instructie, hoog-frequente woorden Je hebt nu het blad met de schelp voor je. Op deze tekening zien jullie een mama, een papa, een baby en vier kinderen. Ze vieren feest want de jongen met de kroon, Jakob, wordt zes jaar. ► Wijs de jongen met de kroon aan op de tekening. De tekening is nog niet af. Jullie mogen de tekening afmaken. OEFENITEM - Jullie mogen het eerst eens proberen. - Luister goed: ik zal jullie vertellen wat jullie mogen tekenen. - Neem nu jullie potlood. 0. De baby heeft een mooie trui aan. Teken een bloem op de trui.

Voorbeeld 2 De juf zegt: “Leg de bananenschil die op de grond ligt, op de tafel.” Neem nu je potlood. Trek een lijn van de bananenschil naar de juiste plaats. Doe dat zo duidelijk mogelijk. ► Herhaal de instructie volledig. 02. De juf zegt: “Leg de schaar in de kleine kast.” Trek een lijn van de schaar naar de juiste plaats. Doe dat zo duidelijk mogelijk.

Voorbeeld 3 Goal: De leerling kan een verhaal begrijpen dat voor zijn leeftijd is bestemd Wereld = daar-en-toen, minder concreet en vertrouwd Vereist identificatie Beperkte visuele ondersteuning Hoger verwerkingsniveau Complexere taal: langere tekst, minder frequente woorden

Voorbeeld 3 Je hebt nu het blad met het vliegtuig voor je. - Kijk naar de tekeningen en luister goed. Jullie moeten straks kiezen welke tekening bij het verhaaltje past. - Nu moet je nog niets doen. Ik ga vertellen. Pas op! Ik lees alles maar één keer. Varken en Rups waren dikke vrienden. Ze speelden altijd samen. Voetballen vonden ze maar niks. “Dat is iets voor koele kikkers”, zei Rups altijd. Dat vond Varken ook. Varken en Rups vonden het gewoon leuk om samen te zijn en de sterren te tellen in de lucht. Of om gekke bekken te trekken naar elkaar. Of om dierengeluiden na te doen. Of om samen te ontbijten. Het leukste en fijnste spelletje vonden ze vliegen vangen. Dan probeerden ze in één minuut zoveel mogelijk vliegen te vangen. Wie de meeste vliegen had, had gewonnen. Varken won altijd. Maar dat vond Rups niet erg. Varken en Rups konden elkaar niet missen. Maar er was wel een probleem. Rups voelde zich al een tijdje niet goed. Ze kreeg hoofdpijn van al het lawaai op de boerderij: het geluid van de tractor, het kakelen van de kippen en het kwaken van de ganzen. Varken zei tegen Rups dat ze naar de dokter moest gaan. Rups vond dat Varken gelijk had en ze ging naar dokter Mol. Dokter Mol keek Rups streng aan en zei: “Rups, jij hebt rust nodig. Ik ken een heel rustig plekje in het bos dichtbij het water. Daar zal je geen last hebben van lawaai.” Het was dus beslist: Rups zou verhuizen. Ze zou weggaan uit de stal. En ze zou in het bos gaan wonen. Kijk naar de tekeningen boven de lijn. ► Wijs de tekeningen boven de lijn aan. 1. Wat vonden Varken en Rups het allerleukst om samen te doen? Neem je potlood en zet een kruisje onder de juiste tekening. ► Herhaal bovenstaande vraag en instructie. Het verhaal moet u niet opnieuw lezen. Kijk naar de tekeningen onder de lijn. ► Wijs de tekeningen onder de lijn aan. 2. Waar zou Rups gaan wonen? Zet een kruisje onder de juiste tekening. Draai je blad om en leg je potlood neer.

Hoe neem je Salto af? De afname duurt ongeveer 5O à 60 minuten Af te nemen in de voormiddag Twee delen: vier taken – pauze – vier taken Toetsgroepje van 8 tot 10 leerlingen

Knipperlichtfunctie Op het niveau van de individuele leerling Op het niveau van de klasgroep Structureel probleem? Individueel probleem? Groep 1 Groep 2 Groep 3 OK Risico Probleem ≥27 20-26 < 20

Wat erna? Het taaltraject Screening Observatie op basis van ‘eigen’ gegevens en screening Taaltraject HULP bieden

Op leerlingniveau specifieke initiatieven voor zwakkere leerlingen: niet (enkel) via klassieke remediëring maar door intensieve ondersteuning tijdens taakuitvoering Op klasniveau leeromgevingen voor taalverwerving structureel krachtiger maken Op schoolniveau resultaten in team bespreken (niveau-overschrijdend kleuter-lager onderwijs) evaluatie- en ondersteuningsbeleid evalueren en optimaliseren (structurele linken met zorg- en GOK-beleid)

Aanbod van uw begeleidingsdienst 12 september : inforonde taalscreening voor directies, zorgcoördinatoren en beleidsondersteuners Regiowerking zorgzaam omgaan met kleuters : Wat voor en na de taalscreening? Begeleiding op teamniveau of coaching door uw schoolbegeleider of projectbegeleiders speerpunt taal Ondersteuning bij uitbouw taaltraject door uw schoolbegeleider of projectbegeleiders speerpunt taal