Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande SIRIUS LEGAL "It's not what you look at that matters, it's what you see“ Henry David Thoreau Juridische aspecten van e-commerce Consumentenbescherming – privacy – direct marketing Unizo E-Commerce trainingen 2013

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande E-commerce is booming business…

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande E-commerce is booming business… Bron: EC Communication “A coherent framework for building trust in the Digital Single Market for e-commerce and online services”, 12 januari 2012

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande E-commerce is booming business… Maar vaak ten koste van de consument • Veel start-ups • Weinig informatie • Jonge wetgeving • Snelle technologische evoluties 82% Webshops niet conform de wet Cijfers: Jaarverslag FOD Economie 2011

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande E-commerce is booming business… Het vangnet voor de consument • Algemeen verbintenissenrecht • Wet Marktpraktijken en Consumentenbescherming • Wet Elektronische Handel (+ “Spam-KB”) • Wet Verwerking Persoonsgegevens • Nieuwe Telecomwet: cookies • Zelfregulering: youronlinechoices.eu Cijfers: Jaarverslag FOD Economie 2011

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande E-commerce is booming business… Zwaktes van het vangnet voor de consument (en uitdagingen voor de verkoper) • E-commerce is per definitie cross border • Juridisch kader is onvoldoende uniform • Binnen EU • Buiten EU

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Consumentenbescherming • Wet Marktpraktijken • Burgerlijk Wetboek: garantie op consumptiegoederen • Vennootschapsrecht: verplichte identiteitsvermeldingen

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Consumentenbescherming Online = offline Verkoop op afstand WMPC Algemeen verbintenissenrecht

Algemene Voorwaarden • B2B én B2C (2 sets?) • Op duurzame drager • Voorafgaandelijke kennisname en aanvaarding: • Browse-wrap • Click-wrap • Bewijslast aanvaarding steeds bij verkoper • Mogelijkheid tot opslag op duurzame drager (bvb PDF)

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Informatieplichten (art. 50 WMPC + art. 7 WEH) • Vennootschapsgegevens • Prijsaanduidingen • Leveringskosten en betalingskosten • Stappen in bestelproces • Herroepingsrecht! • Retourzendingen • Min duur overeenkomst > 1 jaar • …

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Informatieplichten Specifiek bij verkoop op afstand • Orderbevestiging per • “Duurzame drager” • Inhoud verbintenissen • Uiterlijk bij de levering van de goederen of diensten • Sanctie: verlenging bedenktermijn

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Informatieplichten “duurzame drager” EHJ, 5 juli 2012, zaak C-49/11 (Content Services): • Link naar website of vermelding op website volstaat niet als “Duurzame drager” • “Duurzame drager” = document dat consument kan afdrukken of opslaan (pdf, word, tekst in , …)

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Informatieplichten • Consequente communicatie • Verschil tussen taalversies • Verouderde algemene voorwaarden • Verschil tussen pagina’s onderling • Verschil tussen site en voorwaarden

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Niet tevreden? Geld terug! (art. 47 WMPC) • 14 dagen • Volledige terugbetaling, inclusief kosten, binnen 30 dagen • “Ongebruikt”, “ongeopend”, “originele verpakking” • Zonder motief • Verplichte vermelding op “eerste pagina” • Bevestiging na bestelling • Sanctie voor verkoper • Beperkte uitzonderingen • Dwingend recht

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Niet tevreden? Geld terug! (art. 46 WMPC) Verplichte vermelding op “eerste pagina” “De consument heeft het recht aan de onderneming mee te delen dat hij afziet van de aankoop, zonder betaling van een boete en zonder opgave van motief binnen [min. 14] kalenderdagen vanaf de dag die volgt op de levering van het goed of op het sluiten van de dienstenovereenkomst” “De consument beschikt niet over het recht om van de aankoop af te zien”

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Niet tevreden? Geld terug! (art. 46 WMPC) Verplichte vermelding op “eerste pagina” • Home page • Product pagina in de marge • Bij elk product? • Eerste pagina van de algemene voorwaarden • Wat met gemengd aanbod? • Verkoopsargument

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Niet tevreden? Geld terug! Verplichte vermelding “ten laatste bij de levering” op een “duurzame drager” (art. 46 WMPC) EHJ, 5 juli 2012, zaak C-49/11 (Content Services): Link naar website of vermelding op website volstaat niet als “Duurzame drager”. “Duurzame drager” = document dat consument kan afdrukken of opslaan (pdf, word, tekst in , …)

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Niet tevreden? Geld terug! Beperkte uitzonderingen (art. 47 WMPC) • Diensten waarvan de uitvoering begonnen is voor het einde van de termijn • Goederen “op maat gemaakt” of met korte vervaldatum • Audio video en software als verzegeling door consument is verbroken • Dagbladen, tijdschriften en magazines • Diensten voor weddenschappen en loterijen • Eten, dranken, goederen voor courant huishoudelijk gebruik • Tijdsgebonden levering van diensten in reis- of dienstensector

Sirius Legal De Scheemaecker Bogaerts Van den Brande Niet tevreden? Geld terug! Sanctie • Geen retourrecht verleend waar dat wel moest: consument betaalt niet en behoudt goederen (art. 46 WMPC) • Geen vermelding informatieverplichtingen: 3 maanden ipv 14 dagen (art. 47 WMPC) • goed/dienst beantwoordt niet aan aanbod: kosten terugzenden voor verkoper

Snel geleverd (art. 48 WMPC) • Levering binnen 30 kalenderdagen na dag volgend op bestelling • “Tenzij anders overeengekomen” (impliceert voorafgaand akkoord) • Te laat geleverd = zonder kosten ontbinden (als levering nog niet begonnen) • Terugbetaling binnen 30 dagen

Snel geleverd (art. 48 WMPC) • Risico ligt bij verkoper (art. 56§4 WMPC) • Ook bij terugzending (Belang Alg. Vw.: aangetekende zending eisen) • Bewijsregeling tav consumenten (art. 56§1 WMPC) • Beding dat bewijslast omkeert is nietig (art. 56§2 WMPC)

Garantie (art e.v. BW) • Wettelijke verplichting • Voor de (professionele) verkoper • 2 jaar minimum (1 jaar 2°hands) • Alle consumptiegoederen • ≠ Fabrieksgarantie

Garantie (art e.v. BW) • Kosteloos • Vervangen of herstellen • Minwaarde of ontbinding • schadevergoeding

Garantie (art e.v. BW) • “Gebrek” • Zes maanden vermoeden • Daarna bewijs • “Originele verpakking” • Geen uitsluitingen

Betaling • Principe: handelaar kan betaling vooraf eisen • Terugbetalingsplicht van de handelaar • 99% van B2C verkopen in België • Ogone / Icepay / PayPall / … • Maar in Nederland: recht consument om 50% “achteraf” te betalen (art. 7:26 BW lid 1 en 2) • Gevolg: achterafbetalen.nl / Afterpay.nl / Klarna.nl / Buckaroo.nl / …

Betaling • Verbod op verborgen kosten • Correcte prijsinformatie • Voorafgaand aan de verkoop • Kosten online betalen moeten vermeld zijn

Cross border e-commerce

EU rapport: • Er zijn te weinig cross border verkopen • Wetgeving is onvoeldoende geharmoniseerd • Er is te weinig informatie beschikbaar • Betaalsystemen zijn onderontwikkeld • Nood aan snelle regeling van geschillen • Te weinig gebruik van hogesnelheidsnetwerken Bron: EC Communication “A coherent framework for building trust in the Digital Single Market for e-commerce and online services”, 12 januari 2012

Cross border e-commerce Wetgeving is onvoldoende geharmoniseerd: • Bedenktermijn varieert van 7 tot 14 dagen • Voorwaarden voor terugzenden • Prijsinformatie • Garantietermijnen • Vrije verkoop goederen (cfr. Alcohol in Scandinavië) • …

Cross border e-commerce Nieuwe Richtlijn “Consumentenrechten bij verkoop op afstand” (2011/83/EU): • 14 dagen standaard • Uniforme informatieverplichtingen • Kortere terugbetalingstermijn bij verzakingsrecht • Enkele nieuwe uitzonderingen op verzakingsrecht Beperkte wijzigingen voor België Omzetting: 13/06/2014

Cross border e-commerce Vooralsnog: • Versnipperd Europees landschap • Noodzaak voor e-handelaar om doordacht te handelen

Cross border e-commerce Bevoegde rechtbank: • B2C: Verordening EG/44/2001 (art. 15 en 16) • Consument kan terecht voor eigen rechtbank als • Verkoper beroepsactiviteit in die lidstaat • Verkoper beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op die lidstaat”

Cross border e-commerce Beroepsactiviteiten “met ongeacht welk middel richt op die lidstaat” Arresten Pammer en Alpenhof, EHJ, 7 december 2010 (C-585/08 en C-144/09) • Uit het geheel van elementen blijkt dat een website zich richt naar een publiek in een bepaalde lidstaat • Contactadres, taal, munteenheid, leveringskosten, lokaal telefoonnummer, … Gevolg: één defect product = 27 rechtbanken…

Cross border e-commerce Toepasselijk recht Recht van het land waar de consument zijn gewoonlijke verblijfplaats heeft, op voorwaarde dat verkoper beroepsactiviteiten ontplooit in dat land of “dergelijke activiteiten met ongeacht welk middel richt op dat land.” • Criterium is gelijkaardig aan Bevoegdheidsverordening • Alpenhof & Pammer Contactadres, taal, munteenheid, leveringskosten, lokaal telefoonnummer, … • Rechtskeuze kan voor zover dwingend recht niet uitgesloten

Privacy Wet van 8 december 1992 Basisprincipes: • “Verzameling of verwerking“ • “Persoonsgegevens” • “Vrije geïnformeerde en specifieke toestemming” • Recht op inzage, correctie, verzet • Doeleinden van de verwerking • “Verantwoordelijke voor de verwerking” • Opslag binnen EU / beperkte export van data

Privacy Wet van 8 december 1992 Concreet: • Aangifte privacycommissie • Opt-in zonder vooraf aangevinkte optie • Privacy policy met informatie • Nodige beveiligingsmaatregels • Geen doorgifte aan derden zonder bijkomende expliciete toestemming • Beperkte bewaartermijn • Boetes tot euro

Privacy Wet van 8 december 192 Huidige richtlijn voldoet niet meer • Gebrek aan éénmaking tussen lidstaten • Gebrek aan controle op grote spelers • Verouderde basisidee (serverlocatie) • Potentieel verlies volgens EU: 2,3 miljard euro / jaar

Privacy Wet van 8 december 1992 Toekomstige verordening • Right to be forgotten • Elk bedrijf “actief” in Europa • “One stop shop” • Data protection officer • “Expliciete toestemming van de consument” • Aansprakelijkheid • “Privacy by default” voor social media

Privacy Wet van 8 december 1992 (WBP) Wet van 11 maart 2003 (WEH) Direct Marketing • Ontvangen van s of andere directe berichten met reclame • Expliciete en vrije opt-in (art. 14 WEH) • Uitzondering: bestaande klanten voor gelijkaardige producten • Mogelijkheid opt-out op elk ogenblik (art. 14 WEH) • + Privacywetgeving

Privacy Andere wetgeving en specifieke privacyproblemen • Cookiewetgeving (Telecomwet) • Zelfregulering voor behavioural advertising • Tell-a-friend acties • Viral marketing acties

Andere uitdagingen voor de e-handelaar • BTW regels bij cross border handel • Nieuwe regels rond elektronisch factureren • Leverancierscontracten (en doorrekenen consumentenbescherming) • Hosting – development – SLA • Selectieve distributie en internet (arrest Pierre Fabre, EHJ, 13 oktober 2011) • Vergelijkende reclame • Soldenregelgeving • …

Andere uitdagingen voor de e-handelaar Some other time… Bart Van den Brande