Toelichting 12 november 2009 Els Roggeman – PIH Handhavingsdecreet Toelichting 12 november 2009 Els Roggeman – PIH GOEIEMIDDAG GEEN juridisch verhaal -> verhaal van een juriste is te vinden op onze website 23/4/2009 WEL praktisch -> lezing naar wat op het bureau van gemeentelijke milieudienst kan terechtkomen

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving decreten en besluiten – uitgangspunten – toepassingsgebied Inbreuk of misdrijf? Wat is het verschil – procedures Andere mogelijkheden Voorkomen en vaststellen van overtredingen Verzoek tot bestuurlijke maatregelen Bevoegdheden Algemeen Lokale toezichthouder: bevoegdheden, rechten, aanstelling, subsidies… Gemeentebestuur Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Projecten Projecten

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving decreten en besluiten – uitgangspunten – toepassingsgebied Projecten

Wetgeving Handhavingsdecreet = “Decreet tot aanvulling van het DABM 5/4/1995 met een titel XVI” 21/12/2007 – BS 29/2/2008 Uitvoeringsbesluit = “Besluit van de Vlaams Regering tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid” 12/12/2008 – BS 10/2/2009 Kleine wijzigingen door verzameldecreet 22/12/2008 – BS 29/12/2008 Vervolgdecreet 30/04/2009 – BS 25/06/2009 Vervolgbesluit Wijzigingen door 3 besluiten ivm certificering technici en bedrijven (koelinstallaties, brandbeveiligingssystemen, terugwinning CFK’s) 04/09/2009 – BS 22/10/2009 … en daarbovenop een hele reeks ministeriele besluiten… Gecoördineerde teksten te vinden op htttp://navigator.emis.vito.be (zonder wijziging 04/09/2009) Wijzigingen zijn terug op komst….

Wetgeving: uitgangspunten VANAF 1 MEI 2009 harmonisatie van de bepalingen inzake het toezicht, de sancties en de veiligheidsmaatregelen voor milieuhygiëne coördinatie van het te voeren milieuhandhavingsbeleid accentverschuiving van strafrechterlijke naar bestuurlijke handhaving (enkel de zwaarste vormen van milieucriminaliteit moeten voor de strafrechter komen) vrijwaring van de eenheid van strafrecht (geen nieuwe of andere straffen buiten diegene die het strafwetboek reeds kende)

Wetgeving: toepassingsgebied Decreet algemene bepalingen milieubeleid – toevoeging Titel XVI: toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen Schrapping en verwijzing naar titel XVI in wetgeving over Bestrijding luchtverontreiniging Bescherming oppervlaktewater Bestrijding geluidshinder Winnen en pompen van grondwater Voorkoming en beheer van afvalstoffen Maatregelen inzake grondwaterbeheer Milieuvergunning Bodemsanering

Toepassingsgebied werd uitgebreid En ook: Riviervisserij Natuur Bos Jacht CITES (internationale handel in bedreigde planten en dieren) Mest

Toepassingsgebied Bijvoorbeeld heel concreet: - Milieuvergunningsdecreet art 29-35 vervangen door: “Voor dit decreet en zijn uitvoeringsbesluiten worden het toezicht en de bestuurlijke handhaving uitgeoefend en worden veiligheidsmaatregelen genomen volgende de regels bepaald in hoofdstukken III, IV en VII van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid.” - Vlarem I art 58-69 zijn volledig opgeheven

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Inbreuk of misdrijf? Wat is het verschil – procedures Projecten

Inbreuk of misdrijf? Inbreuken staan opgelijst in de bijlagen bij het uitvoeringsbesluit (Vlarebo) Niet melden van de sluiting van een risico-inrichting (Vlarem) Niet doorsturen van een emissiejaarverslag (Vlarem) Niet bijhouden van een register van gevaarlijke producten (Vlarea) Kostprijs voor aanvaardingsplicht zichtbaar op factuur vermelden … Misdrijven zijn alle andere overtredingen op de regelgeving Het niet hebben van een milieuvergunning Het niet naleven van de voorwaarden van de vergunning Het niet toepassen van Best Beschikbare Technieken Het niet hebben van transportdocumenten voor afvaltransporten Inbreuk = administratief niet in orde zijn Misdrijf = schade (kunnen) veroorzaken aan milieu

Inbreuk of misdrijf?

Inbreuk of misdrijf?

Inbreuk of misdrijf?

Administratieve aanpak inbreuk Verslag van vaststelling wordt opgemaakt Model vastgelegd in een ministerieel besluit Voorbeelddocument rondgestuurd via mail ‘nieuws over milieuhandhaving’ Verstuurd naar de gewestelijke entiteit LNE - Afdeling milieuhandhaving, milieuschade en crisisbeheer Koning Albert II-laan 20 bus 8 - 1000 Brussel Boete (+ eventueel voordeelontneming) wordt aan overtreder opgelegd Beroep mogelijk bij het milieuhandhavingscollege (http://www.mhhc.be) Toezichthouder wordt geïnformeerd over gevolg dat werd gegeven aan verslag van vaststelling

Administratieve aanpak misdrijf PV wordt opgesteld Model vastgelegd in een ministerieel besluit Voorbeelddocument rondgestuurd via mail ‘nieuws over milieuhandhaving Verstuurd naar parket Gerechtelijk arrondissement Antwerpen Gerechtelijke arrondissement Mechelen Gerechtelijke arrondissement Turnhout Procureur des Konings Dams Herman Procureur des Konings Gepts Anne-Marie Procureur des Konings Poels Jan Bolivarplaats 20 bus 2 – 2000 Antwerpen Keizerstraat 20 – 2800 Mechelen Kasteelstraat 1 – 2300 Turnhout Steeds samen met een overzicht van de milieu-inbreuken (nu en in het verleden) en van de vroeger opgelegde bestuurlijke geldboeten Steeds samen met een verzoek tot uitspraak over al dan niet strafrechterlijke behandeling van het milieumisdrijf - voorbeelddocument rondgestuurd via mail ‘nieuws over milieuhandhaving’ Parket beslist over al dan niet gerechtelijk afhandelen binnen 180 dagen (verlengbaar) Indien wel: parket – rechtbank Indien niet: LNE – boete Discussiepunten: - wie stuurt PV naar LNE? Parket of verbalisant zoals decreet het zegt Wie krijgt afschrift? Overtreder zowiezo LNE?

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Andere mogelijkheden Voorkomen en vaststellen van overtredingen Verzoek tot bestuurlijke maatregelen Projecten

Voorkomen en vaststellen van overtredingen Raadgevingen: als overtreding dreigt op te treden, maatregelen vragen Aanmaningen: als overtreding er is, maatregelen vragen Vaststellen inbreuk en/of misdrijf Bestuurlijke maatregelen Regularisatiebevel: bevel tot beëindigen overtreding, ongedaan maken van de gevolgen en voorkomen van herhaling Stakingsbevel: bevel tot stopzetting van activiteiten Bestuursdwang: feitelijk handelen van toezichthouder Opmerking: steeds gouverneur, burgemeester en milieu- inspectie in kennis stellen Bestuurlijke geldboete Veiligheidsmaatregelen: aanzienlijk risico voor mens of milieu uitschakelen (steeds door burgemeester of gouverneur, ambtshalve of op verzoek van een toezichthouder), maatregelen nemen

Verzoek tot bestuurlijke maatregelen Gericht aan toezichthouder, burgemeester of gouverneur Verzoek ontvankelijk? Verzoeker gekend? Aard van het verzoek vermeld? Indicatie van de geschonden wetgeving weergegeven? Nadeel aangetoond? Ondertekend? Binnen 14 dagen vermoedelijke overtreder aangetekend op de hoogte brengen Vermoedelijke overtreder horen Binnen 30 dagen antwoord geven aan verzoeker (aard van de bestuurlijke maatregel en waarom) Iedereen kan dit indienen (rechtspersoon of privépersoon)

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Bevoegdheden Algemeen Lokale toezichthouder: bevoegdheden, rechten, aanstelling, subsidies… Gemeentebestuur Projecten

Wie stelt de overtredingen vast? Inbreuken Gewestelijke toezichthouders Provinciale toezichthouders Gemeentelijke toezichthouders Toezichthouders van politie lokale toezichthouders Toezichthouders van intergemeentelijke verenigingen Misdrijven Toezichthouders Politie Dus inbreuken kunnen niet meer vastgesteld worden door politie die niet in het bezit is van een extra aanstelling

Lokale toezichthouders Gemeentelijke toezichthouder: aan te stellen door college Deze kan werken voor: Eigen gemeente Aangrenzende gemeente Andere gemeente van politiezone Andere gemeente van de intercommunale Toezichthouder van de politiezone: aan te stellen door politieraad Toezichthouder van de intercommunale: aan te stellen door ‘bevoegd orgaan’ Minimum aantal toezichthouders op lokaal niveau 1 gemeentelijke op 1/5/2010 2 gemeentelijke op 1/5/2011 als >30 000 inwoners of >300 klasse 2 bedrijven 2 per schijf van 5 gemeenten in politiezone of intercommunale op 1/5/2011 Gemeentel. toezichthouders ► toezicht in: eigen gemeente aangrenzende gemeente andere gemeenten Intergemeentelijke Vereniging andere gemeenten politiezone Ook contractuele toezichthouder mogelijk – speciaal te beëdigen

Lokale toezichthouders Procedure tot aanstelling Vlarem attest Aanstellingsbesluit college / politieraad Opsturen naar LNE, afdeling erkenningen (Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel) Doorsturen digitale foto voor aanmaak legitimatiebewijs Eedaflegging vrederechter (enkel voor contractuelen) “ Ik zweer getrouwheid aan de Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de wetten van het Belgische volk” Registratie bij de griffie van het vredegerecht van de akte van aanstelling en beëdiging Vlaremambtenaren zijn automatisch gelijkgeschakeld met lokale toezichthouder tot 1/5/2012.

Lokale toezichthouder: bevoegdheden Klasse 2, klasse 3, niet-ingedeelde inrichtingen en vrije velddelicten Titel III DABM (bedrijfsinterne milieuzorg) en uitvoeringsbesluiten Wet luchtverontreiniging en uitvoeringsbesluiten Wet oppervlaktewateren en uitvoeringsbesluiten, wat lozing van afvalwater en opsporing waterverontreiniging betreft Wet geluidshinder en uitvoeringsbesluiten Art 11, 12, 13, 14, 17, 18 en 20 afvalstoffendecreet en uitvoeringsbesluiten Grondwaterdecreet en uitvoeringsbesluiten Milieuvergunningendecreet en uitvoeringsbesluiten Mestdecreet en uitvoeringsbesluiten 4 EG-verordeningen (ozonlaagafbrekende stoffen, dierlijke bijproducten, persistente organische verontreinigende stoffen, overbrenging van afvalstoffen) Klasse 1 Wetgeving zie lijst hierboven Enkel vaststellingen op basis van zintuiglijke waarnemingen en onderzoek van zaken

Toezichtsrechten Recht op toegang Recht op inzage en kopie van zakelijke gegevens Recht op onderzoek van zaken Recht op onderzoek van transportmiddelen Recht op ondersteuning Recht op het doen van vaststellingen door middel van audiovisuele middelen Recht op bijstand van de politie

Overzicht specifieke bevoegdheden gemeentebesturen Aanstelling gemeentelijke toezichthouders (college) Aanstelling toezichthouders bij de politie (politieraad) Nemen bestuurlijke maatregelen (burgemeester) Art 2 wet oppervlaktewateren Art 12 afvalstoffendecreet Exploitatie zonder vergunning Exploitatie in strijd met de vergunningsvoorwaarden Art 62 bodemdecreet Nemen veiligheidsmaatregelen (burgemeester) Reageren op verzoek tot maatregel (burgemeester) Oppervlaktewater Art 2: overtreding op het algemeen lozingsverbod Afvalstoffen art 12: illegaal achterlaten van afvalstoffen Bodemdecreet art 62 = ……………..***********

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Visie parket Projecten

Visie parket Eedaflegging contractuelen PV nummer vragen aan politie Technische deskundigheid moet aangeleverd worden door gemeentelijke milieudiensten Gerechtskosten Doorsturen PV (misdrijf) voor administratieve boete

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Projecten

Communicatie tussen de partners Regiowerking: regio’s (3x/jaar) provincie – gemeentelijke milieudiensten ook info via ezine PIH: gerechtelijke arrondissementen (4x/jaar) provincie – politiediensten (lokale en federale) – parket ook info via ‘nieuws over milieuhandhaving’ Parket Antwerpen (3x/jaar) parket – MI, OVAM – lokale politie – federale politie Parket Mechelen (1x/jaar) provincie – parket – gemeentelijke milieudiensten ivm project regularisatie

Communicatie tussen de verschillende spelers Wetgeving Inbreuk of misdrijf? Andere procedures Bevoegdheden Visie parket Communicatie tussen de verschillende spelers Projecten

Projecten samen met PIH Regularisatieproject arrondissement Mechelen Samenwerking tussen gemeentelijke milieudiensten, parket en politiediensten Administratief alle bedrijven in orde brengen Controle mesttransporten arrondissement Mechelen Nauwe samenwerking met VLM – Mestbank Ook Turnhout doet dergelijke controles Controle grondverzet politiezone Klein-Brabant Federale politie zal brochure opmak over hoe je dergelijke controle best kan aanpakken. Brochure controle afvaltransporten arrondissement Antwerpen ……