Zonder draconische bijwerkingen bezuinigen = (beetje) Ontgroenen Adriaan de Lange Groene Rekenkamer

Noodzaak Crisis dwong het Rijk tot exorbitante steunoperatie(s). Dat dat geld allemaal terugkomt is zeer twijfelachtig (vgl. Icesafe). Crisis leidt ook tot forse daling van belasting- inkomsten: tekort 272 – 237 = ca. 35 mld. / jaar. (extra) rente toegenomen staatsschuld 260 mld (2007) naar 380 mld (2010) a 3,5%: ca. 5 mld / jr Er wordt nu door 19 ambtelijke werkgroepen gezocht naar 35 tot 50 miljard per jaar. Dat is 10 – 20 % van de Rijksbegroting.

Ontstaan crisis Crisis is ontstaan door het spelen met imaginair geld: zgn. “derivaten” en de waanidee dat de financiële / economische werkelijkheid met modellen te ‘voorspellen’ zou zijn. Dat dat tot wangedrochten leidt zagen we al aan bv. LTCM eind 20e eeuw en Enron en Worldcom begin 21e eeuw maar e.e.a. zette ons niet aan het denken.

Milieu vergelijkbaar Toekomst van het milieu ‘voorspellen’ mbv. modellen is vergelijkbaar met de toekomst van de economie / financiële wereld ‘voorspellen’. De modellen zijn of veel te beperkt of veel te algemeen om iets over het milieu te kunnen zeggen. En ‘het milieu’ beduidend is ingewikkelder dan ‘de economie’. Bovendien is de waarde van ‘het milieu’ onbepaald. Vb: Is veel CO2 goed of slecht ?

Crisis in het milieu ? Net zo min als dat we konden zeggen dat het goed ging met de derivaten kunnen we zeggen dat het slecht gaat met ‘het milieu’. Bovendien zijn er vele tekenen dat het door en voor de mens met ‘het milieu’ eigenlijk gestaag beter gaat (vgl. Bjorn Lomborg of Kuznet curves).

Wie ‘zien’ crises in ‘het milieu’ ? Politici die een ‘goed’ doel zoeken Milieu- / klimaatwetenschappers (her)verzekeraars zoals Münchner Re Banken, investeerders in ‘oplossingen’ (leiders in) 3e wereldlanden die graag (extra) ‘ontwikkelings’hulp ontvangen

Het tij kentert “Elk nadeel heb z’n voordelen”: De financiële crisis dwingt ons met beide benen op de grond te staan en de burger snapt dat Kopenhagen is mislukt doordat de leiders van de grote landen begrijpen dat ‘het milieu’ niet lijdt onder economische vooruitgang en omgekeerd zeker wel maar de EU en vooral NL draven door. En bv. de WHO snapt al enige tijd dat mensenlevens voorgaan op dieren en ‘het milieu’.

Waarom draaft NL door ? Nederlanders zijn megalomaan. Zo zien we bv. niet dat heel NL vergelijkbaar is met één grote stad in China, India of de Amerika’s. Veel politici en beleidsambtenaren hebben ingespeeld op de sinds de jaren 70 zorgvuldig opgebouwde milieu-hype met forse subsidiestromen (‘van de grote hoop’) waarop flink veel wetenschappers en investeerders ‘in actie’ zijn gekomen.

Milieu bezuinigingsmogelijkheden ? Windenergie: investeringen (20% in 2020) ca. 3 mld/jr en onderhoudskosten oplopend tot 2-3 mld/jr. Extra kosten aan ‘snel te starten’ gascentrales om windfluctuaties op te kunnen vangen: 1-2 mld/jr Rendementsdaling conventionele centrales door draaien in deellast: 0,5-1 mld/jr Klimaat: allerlei versluierde kosten aan onderzoek, CO2-berging, CO2-tax, verhoogde energierekening etc.:3 –5 mld/jr Ecologische hoofdstructuur: Aanleg en onderhoud ca. 0,5 - 1 mld/jr

Milieu bezuinigingsmogelijkheden ? Omschakelen naar Kernenergie voor E-opwekking: totale besparing op opwekking als 70% nucleair: ca. 1 mld/jr Subsidies op zuinig / elektrisch rijden: BPM e.d.: 1 – 2 mld/jr Allerlei kosten door milieuwetgeving zoals wet op de bodemverontreiniging; tarra, verwijderen vervuilde grond, vertragingen (wegen)-bouwprojecten e.d.: mld/jr Ambtelijk apparaat voor ‘het milieu’: ca ambtenaren weg: 1 mld/jr Totaal zeker: miljard per jaar. Dit is ca. 6% van de Rijksuitgaven. Net zoveel als in topjaar 1970 aan waterwerken – en dus directe veiligheid - werd uitgegeven.

Praktische gevolgen van milieubezuinigingen: We houden ‘goedkope’ elektriciteit NL bijdrage aan ManMade CO2 verandert niet of verbetert zelfs Boeren kunnen weer gewoon mest uitrijden Autorijden kan goedkoop blijven of zelfs goedkoper worden: geen CO2-tax Wellicht meer mooie Volgermeerpolders Tot het jaar 2100 stijgt de zeespiegel met gewoon 30 cm / eeuw In het jaar 2020 hebben we een flink aantal (kleine) kerncentrales bijgeplaatst We gaan niet terug naar de organische stad (19e eeuw) maar ontwikkelen ook geen ‘duurzame’ stad (21e eeuw) Geen wolven vrij in de natuur

Normaal bezuinigen: 10 – 20 % van de begroting van ministeries: SZW: 15% van 67 = 10 mld VWS: 15% van 64 = 10 mld OCW: 15% van 37 = 6 mld Gem & Prov fonds: 20% van 20 = 4 mld Justitie en BZK: 20% van 12 = 2,4 mld Jeugd&Gezin: 20% van 7 = 1,5 mld Defensie: 20% van 8 = 1,5 mld Totaal (nog maar) ca. 35 mld / jr

Normaal bezuinigen: Ingrepen in de begroting van SZW, VWS en OCW hebben direct een grote impact op onze samenleving met dat uitkeringen verlaagd (moeten) worden, de basisverzekering (veel) duurder wordt, ouderen- en jeugdzorg fors verslechtert, de basisbeurs verdwijnt en bv. ons onderwijs nog verder achteruit holt. Terwijl ook Provincies en Gemeenten fors worden gekort en dat geld dan bij de burger halen en bv. Justitie, politie en brandweer flink zullen moeten inleveren.

Praktische gevolgen van normaal bezuinigen: Bezuinigen SZW bv: 15% op de bijstand -> van 1410,- naar 1200,- euro per maand per gezin. 15% van de ambtenaren voor SZW bij Rijk en gemeenten -> ca weg Bezuinigen VWS bv: basisverzekering van 95 naar minimaal 120 euro p.p.p.m. 15% van de ambtenaren voor VWS bij Rijk en gemeenten -> ca weg

Praktische gevolgen van normaal bezuinigen: Bezuinigen OCW o.a.: Lerarensalarissen van gem naar 2200 euro voor docenten Havo/Vwo niet 1040 uur les maar minder dan 900 uur Mbo niet 850 uur maar minder dan 700 uur les en 15% = ca onderwijzers / leraren weg Afschaffen basisbeurs 280 euro/mnd voor zeker studenten Gemeente & Prov. bv: 450 Gem. bezuinigen zeker 20 mln. op sportfaciliteiten Justitie & BZK: ‘Het Recht’ duurt (nog) langer Pakkans neemt (verder) af 20% minder ambtenaren -> ca politie- en justiemensen weg Etc…..

Conclusie: Normaal bezuinigen of zelfs gelijkelijk volgens de kaasschaaf methode zowel normaal als op milieu bezuinigen is politiek veel en veel lastiger te verkopen dan de zeker miljard / jaar kostende milieumaatregelen simpelweg te schrappen. Bovendien is het heel wel denkbaar dat met het verwijderen van allerlei beperkende milieumaatregelen onze economie veel sneller herstelt omdat geld verdienen aan directe behoeften: goed wonen en prettig leven & werken eenvoudiger is dan via een hoge energierekening ‘verblijd’ te worden met een ‘beter’ milieu.