het zorgconcept in het (G)SO ZOEKBOEK VISIE OP ZORG op zoek naar een goede invulling van het zorgconcept in het (G)SO

Zoeken naar praktijkvisies op zorg … Oplossen van hier-en-nu problemen (remediëren – individuele leerling) Ook sanctioneren Buikgevoel en aangeboren talent Doorgeven van informatie die via vertrouwensrelatie verworven werd De cel als plaats van overleg

Zoeken naar sporen … (1) Psychologisch spoor Remediërend: individuele jongere Doelstelling: volgens de regels van de kunst!

Zoeken naar goede sporen … Vraagverheldering – situatieanalyse Intake-en gesprekstechnieken Doelgerichte begeleidingsinterventies Belang van de leerling centraal Belang van vertrouwensrelatie Kritisch omgaan met infoverspreiding Relatief onafhankelijke positie Doel: niet enkel schoolfunctioneel maken Taakafbakening t.a.v. leerkrachten

Zoeken naar praktijkvisies op zorg … Wij passen sticor(r)di toe Het moet haalbaar zijn Wij zijn geen specialisten Wij ervaren geen kansenongelijkheid Het moet van twee kanten komen Is dat nog onze taak? (belang van taakopvatting!)

Zoeken naar sporen … (2) Pedagogisch-didactisch spoor Psychologisch spoor Remediërend: individuele jongere Pedagogisch-didactisch spoor Adaptief onderwijs: de klas Doelstelling: linken aan leerzorgkader

Zoeken naar goede sporen … Kennis beginsituatie Goede infovergaring Anticiperen Differentiëren (compenseren/remediëren) Samenwerken

Zoeken naar praktijkvisies op zorg … Maatschappelijke verwachtingen Samenwerking met … Formele vormen van inspraak Schoolloopbaanbegeleiding: wij zijn geen specialisten

Zoeken naar sporen … (3) Sociaal agogisch spoor Psychologisch spoor Remediërend: individuele jongere Pedagogisch-didactisch spoor Adaptief onderwijs: de klas Sociaal agogisch spoor Preventief vanuit positieve welzijnsdefinitie

Zoeken naar goede sporen … Leefklimaat op school Onderzoek, bevraging Relatie leerkracht - leerling Projecten op school In samenhang met … In dialoog – keuze + verantwoordelijkheid Schoolloopbaanbegeleiding Positieve benadering – verhaal van de ll. Procesmatig

VISIE OP Een eerste synthese … school-directie coördinatie ZORG-VRAAG leerling-begeleider ZORG-VRAAG leerkracht

Zoeken naar zorg … DIR LK SILB PSY PED SAG

sociologische vaststelling onderwijskundige vertaling NIVEAU 1 = BASISZORG preventie + remediëring differentiatie NIVEAU 2 compenseren en dispenseren (NIVEAU 3) evalueren, bijsturen werken in team BELEID weten-schap gelijke onderwijskansen omgaan met verschillen inclusief onderwijs VISIE OP samenleving ZORG

Leerzorgkader: enkele reflecties Nog veel “basiswerk” te leveren op niveau van basiszorg in GSO! preventie effectieve instructie, veilig klasklimaat, systematische opvolging, … remediëring aangepaste + individuele leerhulp differentiatie variatie in doelen, inhouden, werkvormen, tempo en instructie (!), evaluatie (?) Wat met andere vormen van ‘zorg’?

VISIE OP BELEID school-directie weten-schap CLB PBD / koepel coördinatie samenleving hulpverlening IJZ leerling-begeleider ZORG-VRAAG leerkracht

ZOEKBOEK ZORG DE A-KANT beschrijving stand van zaken reflectievragen overzicht van … praktijken en praktijkvisies:“het leven zoals het is” begrippen en aspecten van zorg instanties, hun visie, doelstelling en werkwijze reflectievragen Huidige praktijk Mogelijkheden

Zoeken naar consensus?? “zorg: veel vlaggen met welke ladingen? elk vanuit z’n context geen eenduidig begrippenkader over ruime invulling van zorg brede definities, weinig uitgewerkt naar de onderwijspraktijk VVKSO: ‘Zorg omvat alle initiatieven die het welbevinden van alle schoolbetrokkenen verhogen en maximale ontwikkelingskansen creëren voor alle leerlingen.’

ZOEKBOEK ZORG BEGRIPPENKADER LEERZORG PSYCHOSOCIALE ZORG leerzorg = inspelen op leerhindernis opvangen van psychosociale problemen = mantelzorg meewerken aan het schoolklimaat = leefzorg inspelen op het functioneren van de klas = klaszorg LEERZORG: LEERZORGTEAM / VAKGROEPEN / KLASSENRAAD PSYCHOSOCIALE ZORG: CEL LEERLINGBEGELEIDING LEEFZORG: TEAM VAN OPVOEDERS / PROJECTGROEPEN

ZOEKBOEK ZORG DESKUNDIGHEIDSMODEL LEERZORG PSYCHOSOCIALE ZORG Zorgen dat er kan geleerd worden Zorgen dat er kan geleerd worden vb. klasorde, infrastructuur vb. serene sfeer, gemoedsrust Zorgen dat er goed geleerd wordt Helpen zoeken naar oplossingen vb. goed onderwijs vb. pestprobleem, slechte cijfers Zorgen dat er door zoveel mogelijk Deskundig begeleiden t.v.v. het leerlingen goed geleerd wordt persoonlijk welbevinden van een ll. vb. leerhindernissen wegnemen vb. faalangst, relatieprobleem

ZOEKBOEK ZORG LEERKRACHT Is expert in LEERZORG: anticiperen – differentiëren – (co/di) Ondersteuning vanuit LEERZORGTEAM Afgebakende taak in PSYCHOSOCIALE ZORG ZORG = GOED ONDERWIJS + GOEDE OPVOEDING voor ALLE LEERLINGEN

ZOEKBOEK ZORG LEERLINGBEGELEIDER Is expert in PSYCHOSOCIALE ZORG: begeleiden Ondersteuning vanuit CEL LEERLINGBEGELEIDING Afgebakende taak in LEERZORG ZORG = GOED ONDERWIJS + GOEDE BEGELEIDING voor ALLE LEERLINGEN

ZOEKBOEK ZORG DE B-KANT “modelantwoorden” Psychologisch spoor (psychosociale zorg): cognitieve gedragsbegeleiding Pedagogisch-didactisch spoor (leerzorg): instructiedifferentiatie (sociaal agogisch spoor)

ZOEKBOEK ZORG Cognitieve gedragsBEGELEIDING inzichten (holistische theorie) verandering willen vastzitten in gewoontes reacties doen geen goed uitzicht (begeleidingsdoelen) anders denken terug controle krijgen registraties: goed/moeilijk/niet interventie stimuluscontrole gedragscontrole = training - opvolging - coaching - evaluatie aanmelding ‘studeert te weinig’ intake vroeger en nu stoorzenders twijfels gewoontes wensen reacties omgeving

ZOEKBOEK ZORG INSTRUCTIEdifferentiatie leerstof fysica voortaak ‘eigenschappen van golven’ terugkaatsing, absorptie, breking, buiging, interferentie toepassingen van deze eigenschappen voortaak begrippen terugkaatsing, absorptie en breking opzoeken aan de hand van 3 websites klasinstructie lesdoel – herhaling ‘golffront’ uitleg + krachtige visualisatie denk- en toepassingsvragen klasoef.: lln. doen vaststellingen groepstaak (bijdrage van golven in toepassingen bespreken) verlengde instructie (4 lln.) lk. bevraagt de begrippen lln. zoeken samen antwoord lk. herneemt visualisatie lk. legt in kleine stappen uit

ZOEKBOEK ZORG 25 THEMA’S bepaling van ‘zorg in het SO’ 13. belangrijke deontologische principes inhoud van ‘zorg’ 14. belangrijke aandachtspunten ‘leerzorg’ 15. belangrijke hulpmiddelen ‘psychosociale zorg’ 16. uitbouwen van samenwerking de preventieve functie van zorg 17. inbreng van het CLB overzicht 18. inbreng van de DPB organisatie van zorg 19. inbreng van hulpverlening en welzijn verzamelen van informatie 20. inbreng van de wetenschap interpreteren van informatie 21. gedragsproblemen informatie omzetten in aanpak 22. motivatieproblemen evalueren van de aanpak 23. weerstand overzicht + voorbeeld 24. crisissituaties belangrijke voorwaarden 25. zelfzorg belangrijke taken en vaardigheden