Informatieavond Hoogspanningstracé Noord-West 380 kV Donderdag 1 november 2012 – Zuidhorn (Balk Zalencentrum)

Vooruitlopend op informatieavond Tennet: Dinsdag 6 november 2012 te Bedum Woensdag 7 november 2012 te Grootegast De Noord-West 380 kV hoogspanningsverbinding Gestart in 2008 (met M.E.R.) Van Eemshaven naar Ens (en Lelystad): 160 kilometer Start bouwwerkzaamheden: (2e helft) 2014 Ingebruikname: (2e helft) 2018

Drie deelgebieden: Eemshaven – Vierverlaten Vierverlaten – Oudehaske Oudehaske – Ens

“Afwijkend”: Eemshaven Bedum Aduard

De “nieuwe” masten: - “Windtrack” Twee palen naast elkaar: 22 meter tot 25 meter Tussenafstand: 350 meter Hoogte: 55 meter Kleur: lichtgrijs

Programma: Liesbeth Holtz-Russel: Procedure Bertil Westers: Schade (juridisch bekeken) Hendrik Jan Achterhof: Schade (feitelijk bekeken) 21.30 uur: Pauze / borrel Vragen

WETTELIJKE BASIS Elektriciteitswet SEV III SVIR Barro

RIJKSCOÖRDINATIEREGELING (RCR) Stroomlijnen en versnellen besluitvorming Gecoördineerde voorbereiding rijksinpassingsplan en uitvoeringsbesluiten Voorbereiding: zienswijze Definitieve besluiten: beroep ABRvS

MER: milieugevolgen Leefomgeving Ecologie Natuur Landschap Archeologie Bodem en water Landbouw

MER UITGANGSPUNTEN Bovengrondse aanleg Voorzorgsbeginsel Combineren/bundelen Uitruilbeginsel Rechtstanden Vermijden aaneengesloten woongebieden

VOORBEREIDINGSBESLUIT

Gevolgen voorbereidingsbesluit Zone 1: Aanhoudingsplicht aanvraag vergunning bouwen Vergunningplicht aanlegwerkzaamheden, tenzij normaal onderhoud volgens bestemming Zone 2:

Wat merken omwonenden en (agrarische)bedrijven van de hoogspanningsverbinding? Hinder door aanleg Aantasting uitzicht Aantasting landbouwkundig gebruik

HEEFT BEZWAAR TEGEN RIP ZIN? Niet elk argument over hinder scoort Toets MER op volledigheid Zijn aanbevelingen commissie m.e.r. voldoende uitgewerkt? Dit betreft: - onderbouwing keuze bovengrondse aanleg - beoordelen alternatieve tracés - uitruilbeginsel

PROCEDURE PERIKELEN Geen zienswijze: geen beroep Onderdelenfuik Indien Crisis-en herstelwet van toepassing: - direct alle kaarten op tafel in beroepschrift - relativiteitseis

VERPLICHT OM MEE TE WERKEN AAN REALISERING? Onteigeningswet vrijwillige verwerving voorkeur, zo niet: onteigenen Belemmeringenwet privaatrecht - Gedoogplicht door minister - Wettelijke gedoogplicht betreding

Stap 2 Gebruiken en gedogen Tennet heeft stuk grond nodig voor toegang en aanleg

Gebruiken en gedogen Onteigeningswet (nb. Tennet wordt eigenaar tegen “volledige” schadeloosstelling Belemmeringenwet Privaatrecht (nb. opleggen gedoogplicht tegen schadevergoeding) Zakelijk recht (nb. opstalrecht via overeenkomst)

Onteigenen of gedogen Indien gebruik leidt tot een inbreuk op gebruiksrecht die de functionaliteit voor het actuele gebruik wezenlijk aantast Welk deel van het perceel belemmerd? 25% ontrokken aan gebruikelijke teelt =geen noodzaak tot onteigening

Bpw plichten Gedogen totstandkoming Gedogen instandhouding Opruimen werken Toegang

Zakelijk recht art 5:101 BW Zakelijk recht om in, op of boven onroerende zaak van ander werken in eigendom te hebben Jaarlijkse retributie Tennet standaardovereenkomst met algemene voorwaarden

Zakelijk recht of gedoogplicht Stapsgewijs: Tennet tracht eerst overeenstemming te bereiken door sluiten zakelijk recht overeenkomst Lukt dat niet, opleggen gedoogplicht middels Bpw

Zakelijk recht of gedoogplicht Voordeel Bpw - minder verplichtingen (nb. De standaard zakelijk recht overeenkomst kent veel verplichtingen in het belang van Tennet) - wijziging gedoogbeschikking=nieuwe beschikking Nadeel Bpw schadelooststelling op moment schade, telkens verzoeken bij kantonrechter

(schade)vergoeding Onteigeningswet Volledige schadeloosstelling eenmalig

(schade)vergoeding Bpw recht op volledige schadevergoeding Op moment wanneer schade zich voordoet Telkens verzoeken aan kantonrechter

Zakelijk recht overeenkomst Zie standaardovereenkomst Tennet afsluitvergoeding eenmalig bedrag voor hinder en schade waardevermindering belaste strook waardevermindering aangrenzend perceel inkomensschade (gederfde inkomsten)

Schade 1 Vermogensschade=waardevemindering (nb. eenmalig) Inkomensschade=object niet meer optimaal te gebruiken (nb. jaarlijks) Bijkomende schade=aanpassingen/deskundige bijstand Toekomstschade

Schade 2 Uitvoeringswerkzaamheden Art 6:162 BW; onrechtmatige daad Of algemene bepalingen zakelijk recht overeenkomst

Schade 3 Planschade Artikel 6.1 Wet ruimtelijke ordening Niet bij zakelijk recht overeenkomst

Praktisch Ter vermijding van (proces)kosten en (proces)risico’s zakelijk recht overeenkomst niet te vermijden Maar, in onderhandelingstraject huid duur verkopen Kosten deskundigen/rechtsbijstand vergoed

Schade (feitelijk bekeken) Achterhof makelaardij Bemiddeling bij aankoop / verkoop Taxaties Bedrijfsovername Minnelijke waardering met belastingdienst Financiering Deskundigen taxaties (t.b.v. onteigening, hoogspanningsverbinding, etc.)

Schade (feitelijk bekeken) Feitelijke situatie nu: Bestaand traject Betredingsovereenkomst Vestiging nieuw zakelijk recht Vervallen huidig zakelijk recht Daadwerkelijke uitvoering hoogspanningsverbinding Nieuw traject Vestiging zakelijk recht

Oorzaken schade volgens Tennet Vestiging zakelijk recht Verwerving object Wijziging planologisch regime (min EZ) Uitvoering aanleg en instandhouding

Schade voor realisatie Planschade? T.g.v. betredingsovereenkomst

Schade tijdens realisatie Periode van ontwikkeling Daadwerkelijke opbrengst derving Toeslagen en mestplaatsingsruimte Omrij schade Extra bewerkingskosten Infrastructuur (afwatering)

Schade na realisatie Jaarlijkse opbrengst derving Extra jaarlijkse bewerkingskosten Infrastructuur (afwatering)

Schadevergoeding I Vermogensschade Inkomenschade EENMALIGE VERGOEDING Vestiging zakelijk recht Waardevermindering onroerende zaak Inkomenschade Tijdens realisatie Na realisatie

Schadevergoeding II Bijkomende schade Toekomstschade Kosten aanpassing object Werkschade Kosten deskundigen bijstand Belastingschade Toekomstschade Schade die niet eerder kon worden bepaald of voorzien

Tot slot Wanneer akkoord gaan met betredingsovereenkomst? Wanneer akkoord gaan met zakelijkrecht overeenkomst? Wel/niet vastleggen toekomstige aanpassingen?

Kijk voor meer informatie (regelmatig) op: www.boutoveres.nl of www.achterhof.nl