Fiscale aspecten regering Di Rupo I

Vlinderakkoord Ontwerpverklaring over het algemeen beleid dd. 1 december 2011 Drie fiscale luiken Overheveling fiscale uitgaven naar de Gewesten Verdere uitbouw fiscale autonomie van de Gewesten Sanering van de overheidsfinanciën (met daarin bijkomende fiscale lasten / besparingen)

Overgehevelde fiscale uitgaven Belastingverminderingen of – kredieten m.b.t.: de eigen woning uitgaven voor de beveiliging tegen diefstal of brand van een woning uitgaven voor het onderhoud en restauratie van beschermde monumenten dienstencheques grootstedenbeleid (renovatie woningen) renovatie sociale huurwoningen M.O.: maatregelen m.b.t. energiebesparingen in woning en schone wagens behoorden reeds tot het bevoegdheidspakket van de Gewesten => Opheffing federale maatregelen terzake om “inmenging” in Gewestelijke materies te “vermijden” (zie sanering)

Fiscale autonomie Mogelijkheid om gedifferentieerde opcentiemen per belastingschijf te heffen Principe van progressiviteit moet behouden blijven Federale wetgever blijft exclusief bevoegd om de belastbare basis vast te stellen Bedrijfsvoorheffing blijft exclusief federale bevoegdheid

Fiscale saneringsmaatregelen Fiscale “uitgaven”verminderen: Prijs dienstencheques stijgt van 7,5 EUR naar 8,5 EUR in 2013 / max. 1000 per huishouden of 500 per persoon / fiscale aftrek wordt gehandhaafd Verlaging voordeel energiebesparende investeringsuitgaven, “rekening houdend met de overlappingen door de gewestelijke regeringen” Omvorming van aftrekbare uitgaven in belastingverminderingen en vastlegging van twee unieke tarieven daarvoor

Fiscale saneringsmaatregelen Fiscale ontvangsten opdrijven Hervorming RI Belasting op stock-options (15 => 18 %) Verhoging taks op beursverrichtingen Belasting ad 25 % op “snelle” meerwaarden op aandelen (Ven.B.) Hervorming NIA 3 % (+ 0,5% voor KMO) in 2012 t.e.m. 2014 Schrapping uitstel aftrek maar blijvende mogelijkheid tot aanwending bestaande stock voor de eerste schijf van 1 miljoen EUR winst (bescherming KMO)

Fiscale saneringsmaatregelen Pensioenvoorziening externaliseren + taks van 4,4 % op de verzekeringsovereenkomsten Hervorming VAA bedrijfswagens Hervorming VAA gratis gebruik OG Gelijkschakeling btw voor betaaltelevisie Verhoging accijnzen op tabak Btw-plicht notarissen en gerechtsdeurwaarders

Fiscale saneringsmaatregelen Diverse maatregelen Meldingsplicht notarissen bij overlijden Omzetting aandelen aan toonder belast Hervorming bijdrage financiële sector Nucleaire rente Bestrijding fiscale fraude Implementeren aanbevelingen Parl. Onderzoekscommissie Fraude Harmonisatie fiscale procedure met nivellering “naar boven toe” Thin-cap Herkwalificatiebepaling Strijd tegen “turbo vruchtgebruikconstructies” Aangifte buitenlandse rekeningen bij centraal register NBB

Varia “Het fiscaal beleid ter ondersteuning van O&O zal worden aangehouden en, afhankelijk van de budgettaire mogelijkheden, zelfs versterkt, met name wat betreft vrijstelling van de betaling van bedrijfsvoorheffing ten voordele van onderzoekers, de mogelijkheden van de aftrek van investeringen, de vrijstellingen van gewestelijke premies toegekend aan ondernemingen ten voordele van onderzoek, de aftrek voor inkomsten uit patenten, de “Young Innovative Companies”, en de aftrekbare giften” (p. 122)

Varia “Een verhoging van de belastingvrije som van 200 euro voor de lage en middeninkomens om de belastingdruk op de werkende bevolking te verlichten, wat een werkende (loontrekkend, zelfstandige of ambtenaar) een voordeel van ongeveer 50 euro netto per jaar oplevert.”

Varia “De regering zal de fiscale 80%-regel evalueren om er de perverse gevolgen van bloot te leggen (het aandikken van de bezoldiging op het einde van de loopbaan om het hoogste fiscale voordeel te kunnen genieten, rekenfouten door een verkeerde evaluatie van het wettelijk pensioenbedrag bij een gemengde loopbaan,…) en die te vermijden.” “De voor de 2e pensioenpijler gestorte bijdragen zullen maar fiscaal aftrekbaar zijn (in het kader van de 80%-regel) indien ze recht geven op een aanvullend pensioen dat, bij het wettelijk pensioen samengevoegd, het niveau van het hoogste overheidspensioen niet overschrijdt”.

Varia “De belastingverminderingen op de 2e en de 3e pijler, die momenteel berekend worden op basis van een bijzondere gemiddelde aanslagvoet, zullen voortaan op basis van een percentage van 30% voor alle belastingplichtigen worden berekend, ongeacht het inkomen.” “De belastingsvoeten van de 2e pijler, opgebouwd op basis van de werkgeversbijdragen, zullen worden herzien: 20% op 60 jaar, 18% op 61 jaar, 16,5% op 62 jaar en 10% op 65 jaar, tegen 16,5% op 60 jaar tot 64 jaar en 10% op 65 jaar vandaag.”

Beleidsnota Crombez Strijd tegen het niet legitiem gebruik van vennootschappen => zou gericht zijn tegen kaderleden met managementvennootschappen (strijd tegen sociale fraude) Interne en internationale gegevensuitwisseling opdrijven Turbo-vruchtgebruikconstructies (ofwel betere controle ofwel regelgevend initiatief dat de waarde VAA moet bepalen)

Beleidsnota Crombez Thin-cap: leningen aan leden van de groep (5) / eigen kapitaal (1) => interest die betrekking heeft op deel boven de 5/1 is niet aftrekbaar Betere inning (aanzuivering belastingschulden dmv boetes) Huiszoeking in het kader van een mini-onderzoek Introductie Una-Via

Beleidsnota Crombez Strijd tegen corruptie: “Er dient ook gezorgd te worden dat de andere cijferberoepen, zeker diegenen die een maatschappelijke functie uitoefenen zoals de revisoren, meer bijdragen tot de strijd tegen corruptie en fraude.” Cash-betalingen: 15.000 => 5.000 (2012) => 3.000 (2013) Opname buitenlandse rekeningen in centraal register NBB 344, § 1 WIB 1992 Uitwerken controlestandaarden

Beleidsnota Vanackere vereenvoudiging van de fiscale wetgeving en de administratieve procedures “De wetgeving moet eenvoudig en duidelijk zijn en de interpretatie ervan moet begrijpelijk en eenduidig zijn (...) Het moet m.a.w. makkelijker zijn om de wet na te leven en moeilijker om hem te ontwijken.” Concreet: Moderniseren en harmoniseren procedures Binnen het jaar zullen voorstellen worden neergelegd om de fiscale regelgeving drastisch te vereenvoudigen en de uitvoerbaarheid ervan te verbeteren. Dit voorstel zal vervolgens het voorwerp uitmaken van een bespreking met de stakeholders,

Beleidsnota Vanackere Een eerlijke en rechtvaardigere fiscaliteit => tweesporenbeleid: diegenen die spontaan hun verplichtingen nakomen, moeten maximaal worden ondersteund en aangemoedigd. Het moet eenvoudiger en evidenter zijn om correct de wettelijk verschuldigde lasten en plichten na te komen. Het is niet dom om zijn verplichtingen na te komen maar correct …; diegenen die trachten aan hun verplichtingen te ontkomen moeten worden opgespoord en bestraft. We moeten hierbij onze middelen gericht inzetten en door een doorgedreven doelgroepenbeleid diegenen met het hoogste risico op ontwijking detecteren en aanpakken.

Beleidsnota Vanackere Eerlijk en rechtvaardig “Binnen de huidige context is het cruciaal om de competitiviteit van onze bedrijven te steunen. Ik streef naar een beleid dat voor de bonafide en betrouwbare bedrijven een soepelere opstelling inhoudt en de administratieve afhandeling zo gemakkelijk mogelijk, zo transparant mogelijk en zo snel mogelijk maakt.” “Tegelijkertijd zal er een harde en gerichte aanpak voor de risicogroepen worden gehanteerd om oneerlijke concurrentie door ontwijking zoveel mogelijk uit te sluiten.” (Fr. Par l’esquive)

Beleidsnota Vanackere Samenwerking met Crombez Extra 276 BBI-ambtenaren Maximaal exploiteren van beschikbare informatie

Wet 28 december 2011 houdende diverse bepalingen Strijd tegen fiscale fraude en optimalisatie inning belastingen Toegang rijksregister voor financiële instellingen in het kader van de informatieplicht aan centraal meldingspunt Bewijskracht elektronische data (IB en BTW) PV ter vaststelling van een overtreding Verjaring teruggave niet-ingekohierde voorheffingen Bijzondere rang algemeen voorrecht RV en BV ook t.a.v. interesten en kosten Vestiging en invordering administratieve boete (in voorkomend geval volgens regels RV en BV)

Wet 28 december 2011 houdende diverse bepalingen II. INKOMSTENBELASTINGEN Roerende inkomsten Wijziging VAA bedrijfswagen + VU Belastingvermindering energiebesparende uitgaven drastisch teruggeschroefd (overgangsmaatregelen)

Wet 28 december 2011 houdende diverse bepalingen III. BTW Vrijstelling notarissen en gerechtsdeurwaarders opgeheven Betaaltelevisie (12 % => 21 %) IV. ACCIJNZEN (rookwaren) V. DIVERSE RECHTEN EN TAKSEN Taks op omzetting van effecten aan toonder

Wet 28 december 2011 Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten

UNA VIA Wetsvoorstel tot instelling van het “una via”-principe in de vervolging van overtredingen van de fiscale wetgeving en tot verhoging van de fiscale penale boetes (doc 53-1973/001)

Programmawet in voorbereiding INKOMSTENBELASTINGEN Wijziging VAA bedrijfswagen (bis) – 36 § 2 WIB 1992 [AJ 2013 (BV: 1 mei 2012)] Wijziging centraal aanspreekpunt RI (bis) – 174/1 WIB 1992 [AJ 2013] een belasting ad 25% op de meerwaarden op aandelen die minder dan één jaar in bezit worden gehouden (Ven.B.) – 192, § 1 WIB 1992 / 198, 7° WIB 1992 / 217 WIB 1992 [AJ 2013 + 2012 indien meerwaarde gerealiseerd vanaf 28/11/2011] Thin-cap (198, 11° WIB 1992) [datum bekendmaking in BS] Aangifteplicht buitenlandse rekeningennummers bij centraal aanspreekpunt (307, § 1, lid 2 WIB 1992) [AJ 2012]

Programmawet in voorbereiding II. BETERE INNING De (al)macht van de ontvanger Het pleitveld van de ontvanger Notificatie bij overlijden Btw: Niet langer nood aan machtiging voor een bankonderzoek door ontvanger

Programmawet in voorbereiding III. STRIJD TEGEN FISCALE FRAUDE Delegatie Koning regelgeving centraal aanspreekpunt binnen NBB (artikel 322 WIB 1992) 344, § 1 WIB 1992 / 18 W.Reg. – 106 W.Succ. PREVENTIEF LUIK WITWASWETGEVING cash-betalingen: 15.000 EUR => 5.000 EUR (vanaf 1 januari 2014 (en dus niet 2013): 3.000 EUR)

Ontwerp van KB hervorming van de belastingregeling voor het voordeel in natura voor de bedrijfsleiders: wanneer de bedrijfsleiders gratis kunnen beschikken over een onroerend goed dat eigendom is van hun vennootschap, zal het voordeel in natura worden berekend aan de hand van forfaits en coëfficiënten die meer aansluiten bij de realiteit; (ontwerp nog aan te passen aan het advies van de Raad van State)

Bedrijfswagens

Artikel 36 WIB 1992 Het voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld voertuig als bedoeld in artikel 65 wordt berekend door een CO2-percentage toe te passen op zes zevenden van de (in functie van de leeftijd van de wagen gecorrigeerde) cataloguswaarde van het kosteloos ter beschikking gesteld voertuig. => 6/7 x cataloguswaarde x leeftijdscorrectie x CO2-percentage

Zes Zevenden Spreiden bijkomende last over gebruiker (werknemer) en diegene die het voertuig ter beschikking stelt (vennootschap) Is dus ‘spiegel’ van artikel 198, 9° WIB 1992: 17 % VAA in VU

Cataloguswaarde (eerste zit) “Onder cataloguswaarde wordt verstaan de gefactureerde waarde inclusief opties en belasting over de toegevoegde waarde, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno.” MvT: zowel van toepassing op nieuwe wagens als op tweedehandswagens of wagens in leasing

Leasingwagens Verslag Commissie Financiën: bij leasingwagens wordt rekening gehouden met de cataloguswaarde; de optieprijs maakt hier deel van uit; indien de werknemer de koopoptie licht, wordt het zijn eigen wagen en is het voordeel uiteraard niet meer hetzelfde; Prijs die de leasinggever aan de leasingnemer aanrekent voor de wedersamenstelling van geïnvesteerd kapitaal + optieprijs ? Quid doorgeschoven kortingen?

Tweedehandswagens Oorspronkelijk gefactureerde prijs? Verslag Commissie Financiën: voor tweedehandswagens geldt de door de werkgever betaalde gefactureerde waarde met inbegrip van de opties zonder eventuele kortingen, rabats of ristorno’s; Quid gelijkheidsbeginsel? Quid intragroepsverkopen?

Cataloguswaarde (tweede zit) Bij verwerving in nieuwe staat: de gefactureerde waarde inclusief opties en btw, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno In de andere gevallen: de catalogusprijs van het voertuig in nieuwe staat bij verkoop aan een particulier, inclusief opties en btw, zonder rekening te houden met enige korting, vermindering, rabat of restorno. Te vermenigvuldigen met leeftijdscorrectie Ratio legis: vermijden discriminatie (officieel), misbruiken op de “tweedehands”-markt (officieus)

Leeftijdscorrectie Periode verstreken sinds de eerste inschrijving van het voertuig Bij de berekening van het voordeel in aanmerking te nemen percentage van de cataloguswaarde Van 0 tot 12 maanden 100 % Van 13 tot 24 maanden 94 % Van 25 tot 36 maanden 88 % Van 37 tot 48 maanden 82 % Van 49 tot 60 maanden 76 % Vanaf 61 maanden 70 %

CO2-Percentage Basispercentage 5,5 % Benzine /LPG / aardgas: referentie-uitstoot 115 g/km Diesel: referentie-uitstoot 95 g/km + 0,1 % per meerdere gram => maximum 18 % - 0,1 % per mindere gram => minimum 4 % => Dit minimum geldt ook voor voertuigen met een uitstoot van 0 gram CO2 => Indien geen gegevens: 205 gram (benzine) / 195 gram (diesel)

Voordeel minimum 820 EUR per jaar (geïndexeerd voor AJ 2013: 1 Voordeel minimum 820 EUR per jaar (geïndexeerd voor AJ 2013: 1.200 EUR) Voordeel desgevallend verminderd met de bijdrage van de verkrijger Voordeel desgevallend verminderd met de forfaitaire aftrek kosten woon-werkverkeer => hoe meer kilometers, hoe minder belasting ???? KB => Wet: ratio legaliteitsbeginsel (VAA dient ook voor de berekening van de VU in Ven.B.) Zie ook FAQ (www.minfin.fgov.be)

Taks op omzetting toondereffecten Wet 14/12/2005 – afschaffing toondereffecten Eind 2013 Invoering heffing Taks: vermijdbaarheid – art.462 W. VENN Plotse invoering taks: vertrouwensbeginsel? Strijdigheid met Europees recht?

Taks op omzetting toondereffecten Heffing op omzetting in aandelen op naam of in gedematerialiseerde effecten 1% in 2012 en 2% in 2013 Grondslag: waarde van de effecten op de dag van hun inschrijving op een effectenrekening of omzetting in een effect op naam Waarde: koerswaarde/laatste inventariswaarde marktwaarde

Taks op omzetting toondereffecten Vermijdbaarheid: snelle omzetting voor 31/12/2011 Dematerialisatie voor KMO praktisch onmogelijk (duur, formaliteiten cf. art 7§3 Wet 14/12/2005) Omzetting in aandelen op naam (462 W. VENN)

Taks op omzetting toondereffecten Voorzienbaarheid: Wet 14/12/2005 voorziet voor toondereffecten in een overgangsperiode tot 31/12/2013 Plotse invoering van heffing Verhinderde keuze tss dematerialisatie en omzetting in aandelen op naam (verschil RV, bankgift enkel bij dematerialisatie, discretie) Schending vertrouwensbeginsel (cf. www.alfalaw.be/nieuws - M. Delanote: Geen belasting zonder voorzienbare wet)

Taks op omzetting toondereffecten Strijdigheid met EU-recht RL 2008/7/EG van 12 februari 2008 betreffende de indirecte belastingen op het bijeenbrengen van kapitaal Afschaffing toondereffecten: omzettingstaks is verboden belasting op bijeenbrengen van kapitaal

ROERENDE INKOMSTEN

ROERENDE INKOMSTEN Inwerkingtreding nieuwe tarieven: → inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf 1/01/2012

ROERENDE INKOMSTEN Bijkomende heffing op roerende inkomsten (artikel 174/1 WIB92) tarief 4% (geen aanvullende gemeentebelastingen) van toepassing op netto-bedrag dividenden en interesten indien > 20. 000 EUR (13.675 EUR) Uitzonderingen: dividenden onderworpen aan tarief van 25% Letermebons Liquidatieboni spaardeposito’s

ROERENDE INKOMSTEN Berekening 20.000 EUR – grens → in eerste instantie worden de dividenden en interesten waarop de heffing niet van toepassing is, berekend → worden evenwel niet meegerekend: Letermebons liquidatieboni Inkomsten vermeld in artikel 21 WIB92: o.m. eerste 1.830 EUR uit spaardeposito’s (voorbereidende werken) → berekening volgens burgerrechtelijke regels

ROERENDE INKOMSTEN Nettobedrag = het bedrag dat in enige vorm is geïnd of verkregen: vóór aftrek van de innings- en bewaringskosten en van soortgelijke kosten verhoogd met de roerende voorheffing verhoogd met de woonstaatheffing Verhoogd met de bijkomende heffing

ROERENDE INKOMSTEN Voorbeeld 1:

ROERENDE INKOMSTEN Voorbeeld 2:

ROERENDE INKOMSTEN Voorbeeld 3:

ROERENDE INKOMSTEN “De in artikel 261 bedoelde schuldenaars van de roerende voorheffing moeten aan het centraal aanspreekpunt dat door de Nationale Bank van België wordt gehouden, de gegevens toezenden met betrekking tot de dividenden en interesten bedoeld in artikel 17, §1, 1° en 2°, en met identificatie van de verkrijgers van de inkomsten.” → principiële meldings- en identificatieplicht van de genieters

ROERENDE INKOMSTEN “Wanneer de verkrijger van de inkomsten kiest voor een inhouding van de bijkomende heffing op roerende inkomsten, bovenop de roerende voorheffing, wordt het bedrag van die inkomsten niet medegedeeld aan het centraal aanspreekpunt” → voor wie betaalt is er geen meldingsplicht (kostprijs van deze anonimiteit 800 EUR + vooruitbetaling van de 4%)

ROERENDE INKOMSTEN “Wanneer de verkrijger van de inkomsten niet kiest voor de inhouding van bijkomende heffing op roerende inkomsten, wordt die bijkomende heffing in voorkomend geval gevestigd op het moment van de berekening van de personenbelasting op basis van de gegevens uit de aangifte, eventueel aangevuld met de bij het aanspreekpunt gemelde gegevens die niet waren aangegeven.”

ROERENDE INKOMSTEN “Het centraal aanspreekpunt zendt, wat een welbepaalde belastingplichtige betreft, de informatie die nodig is voor de juiste toepassing van dit artikel met betrekking tot de hier beoogde inkomsten, toe aan de bevoegde operationele fiscale administratie die erom verzoekt. Wanneer, met betrekking tot een belastingplichtige, het totaal van alle tijdens een jaar medegedeelde roerende inkomsten 20.000 EUR overschrijdt, zendt het centraal aanspreekpunt de inlichtingen betreffende die belastingplichtige automatisch toe aan de bevoegde operationele fiscale administratie.”

ROERENDE INKOMSTEN Geen principiële bevrijdende werking van de RV meer: “De aan de personenbelasting onderworpen belastingplichtigen zijn ertoe gehouden in hun jaarlijkse aangifte in de voormelde belasting de inkomsten van roerende goederen en kapitalen bedoeld in artikel 17, §1, alsmede de in artikel 90, 6° en 11° bedoelde diverse inkomsten te vermelden behalve wanneer het gaat om in artikel 171, 2° ter, bedoelde interesten en dividenden die zijn onderworpen aan de inhouding aan de bron van de heffing bedoeld in artikel 174/1. De roerende voorheffing en de inhouding aan de bron van de heffing bedoeld in artikel 174/1 op de aldus niet aangegeven inkomsten wordt noch met de personenbelasting verrekend, noch terugbetaald.”

RI (bron fisc. Act. n°44)

Anti-misbruikbepalingen I. Kader Legaliteitsbeginsel – art. 170 G.W. Contractuele vrijheid – B.W. Grondslag voor recht op minst belaste weg Brepolsdoctrine: Cass. 6 juni 1961 (Brepols) Cass. 29 Januari 1988 (Mortsels accountantskantoor) Cass. 22 maart 1990 (Au Vieux Saint-Martin) Cass. 9 maart 1998

Anti-misbruikbepalingen Geen ruimte voor leer wetsontduiking (fraus legis) in België Geen ruimte voor leer van economische werkelijkheid II. Belastingontwijking Principieel toegestaan Onthouding Substitutie of vervanging of stand-still-gedrag Fysieke ontwijking Keuze van minst belaste weg zonder (wezenlijke) toegift inzake het nagestreefde (economisch/financieel) resultaat (= meest complexe vorm)

III. Begrenzing 1) Belastingontduiking Opzet (intentioneel element) Inbreuk op fiscale wet (materieel element) → strafrechtelijk en fiscaal gesanctioneerd a) bij aangifte of erna: gewone belastingontduiking of dissimultaie b) vooraf door veinzing: verzwaarde belastingontduiking of simulatie (vb inbreng OG – overdracht aandelen of identiteit contractspartijen bij lening (art. 18 WIB92)

Begrenzing Simulatieleer: Objectieve benadering (regel) Subjectieve benadering (uitzonderlijk) Alle partijen betrokken: “mensonge concerté” ≠ reservatio mentalis (innerlijk voorbehoud) Vb. Subjectieve benadering – Cass. 19 mei 1995: Overprijs verkoop eenmanszaak aan BVBA → gesimuleerde bezoldiging ipv stopzettingsmeerwaarde (en dit ondanks openlijk gestelde akten en aanvaarding alle rechts-gevolgen)

2) Ongeoorloofde belastingontwijking Schending Brepolsdoctrine Niet alle gevolgen van de gestelde rechtshandelingen worden aanvaard Schending van een fiscale wet Schending van een niet-fiscale wet van openbare orde met de intentie belasting te ontwijken

Ongeoorloofde belastingontwijking Schending Brepolsdoctrine ≠ simulatie of belastingontduiking – sanctie: Niet tegenwerpelijkheid aan fiscus ( Apo-arrest van Cass. 5 maart 1999) → Overdracht tegen prijs hoger dan KB 13/04/1977: ASYMMETRISCH Verwerping afschrijvingskost Taxatie stopzettingsmeerwaarden

IV. Bestrijding van in beginsel geoorloofde belastingontwijking Wettelijke bepalingen Bij voorkeur gezien rechtszekerheid Art 18, 4° WIB92 (herkwalificatie interest in dividenden) Art. 32 WIB92 (herkwalificatie huur in bezoldigingen) Etc…

Bestrijding van in beginsel geoorloofde belastingontwijking Specifieke anti-ontwijkingsbepalingen Voorwaarde van rechtmatige financiële of economische behoeften Vb Art. 207, derde lid en 292 bis, §2 WIB92 inzake controlewijzigingen en impact op investeringsaftrek, vorige verliezen, BK Art. 183 bis WIB92 Inbreng bedrijfstak, algemeenheid, fusies, aandelenruil, etc. “toets van zakelijke overwegingen”

Bestrijding van in beginsel geoorloofde belastingontwijking LET OP: UNIERECHT en RS (HvJ) interfereert met en primeert op nationale bepalingen: Primair unierecht (Verdragen) Bv. Vrijheid van vestiging (Cadburry Schweppes arrest) Secundair unierecht (RL) BTW-RL (Halifax arrest) FusieRL Moeder/dochter RL Etc…

Bestrijding van in beginsel geoorloofde belastingontwijking Misbruikbeoordeling Keuze voor minst belaste weg is toegestaan behoudens “misbruik van unierecht” Op grond van subjectieve elementen Intentioneel element om belasting te ontwijken (≠ ontduiken)

Bestrijding van in beginsel geoorloofde belastingontwijking - Op grond van objectieve elementen Rechtshandelingen moeten duidelijk in strijd zijn met doel en strekking van het unierecht → feitelijke beoordeling O.m. artificiële karakter van rechtshandelingen, gebrek aan economische substantie, juridische/economische verwevenheid van partijen Beoordeling lijkt op fraus legis leerstuk of “substance over form” benadering ↔ Legaliteitsbeginsel België (GW – Form over substance), wat moet wijken wanneer unierecht speelt Aanpassingen Nationaal recht: Bv. BTW – art. 1, §10 WBTW (infra)

Bestrijding van in beginsel geoorloofde belastingontwijking Rule of reason: anti-ontwijkingsmaatregelen moeten aan 5 voorwaarden voldoen: Zonder discriminatie toegepast worden Rechtvaardiging vinden in dwingende redenen van algemeen belang Geschikt zijn om de verwezenlijking van het nagestreefde doel te waarborgen (doel moet dus duidelijk zijn) Proportioneel zijn (bv. belastbaarheid van fusies?) Tegenbewijs moet mogelijk zijn (onder controle van een onafhankelijk rechter)

Algemene ontwijkingsmaatregelen Huidige wetteksten Inkomstenbelastingen – art. 344 §1 WIB 92 “Aan de Administratie der directe belastingen kan niet worden tegengeworpen, de juridische kwalificatie door de partijen gegeven aan een akte alsook aan afzonderlijke akten die eenzelfde verrichting tot stand brengen, wanneer de Administratie door vermoedens of door andere in artikel 340 vermelde bewijsmiddelen vaststelt dat die kwalificatie tot doel heeft de belasting te ontwijken, tenzij de belastingplichtige bewijst dat die kwalificatie aan rechtmatige financiële of economische behoeften beantwoordt.”

Algemene ontwijkingsmaatregelen - Registratierechten Art. 18, §2 W. Reg: cf. art. 344, §1 WIB92 - Successierechten Art. 106, tweede lid W. Succ: cf. art. 18, §2 W.Reg juncto art. 344, §1 WIB92

Algemene ontwijkingsmaatregelen - BTW (UNIERECHT) Art. 1, §10 W.BTW “Voor de toepassing van dit wetboek is er sprake van misbruik wanneer de verrichte handelingen resulteren in het verkrijgen van een fiscaal voordeel waarvan de toekenning in strijd is met de doelstelling beoogd in dit wetboek en de ter uitvoering ervan genomen besluiten en die handelingen in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel hebben”

Doelstelling en gevolgen Bestrijden van “ongeoorloofde” belastingontwijking (juridisch) feitencomplex blijft onaantastbaar Juridische kwalificatie herkwalificeerbaar wanneer de economisch/financieel bewandelde weg louter fiscaal geïnspireerd is (economisch abnormaal is) Verrichtingen in “economische” sfeer (WIB92) of in “private” sfeer (REG-SUCC) Niet ongrondwettelijk (cf Arbitragehof 24 november 2004)

Doelstelling en gevolgen Verrichtingen gesteld voor iwt wet: buiten beschouwing laten Ambtshalve toepasbaar door rechter Normale onderzoeks- en aanslagtermijnen Geen fraude Geen wetsovertreding Geen toepassing art. 358, §1, 1° WIB 92 (RV – inkoop eigen aandelen – Cass. 11 mei 2006)

Doelstelling en gevolgen Aangifteplicht Omstreden (Nl/Fr): Belastingverhoging? Herkwalificatie: niet-fiscale rechtsgevolgen moeten “gelijksoortig” (similair) zijn

Doelstelling en gevolgen Cass. 21 april 2005 Cass. 4 november 2005 Cass. 22 november 2007 Kunstmatig opgesplitste akten in hun geheel bekijken zo zij eenzelfde verrichting betreffen Leunt aan bij subjectieve opvatting van simulatie Niet toepasbaar wanneer wetgever “ontwijking” regelt (aanmoedigt): DBI, meerwaardevrijstelling, etc.

Doelstelling en gevolgen Tegenbewijs: niet fiscale motieven moeten aanwezig zijn (gebeurlijk samen met fiscale motieven) Familiale of persoonlijke motieven uitgesloten? Draagwijdte van “gelijksoortig”? Analoge toepassing belastingwet? Eén akte: quasi niet herkwalificeerbaar Essentiële rechtsgevolgen en elementen (partijen, voorwerp, etc) onaantastbaar

Niet- herkwalificeerbaar Vruchtgebruik in opstalrecht/huur Ontbinding en vereffening met nieuwe oprichting in gewone dividenduitkering Disproportionele inkoop eigen aandelen in gewoon dividend Tussenvennootschap (Holding) RV-vermijding Meerwaardebelasting op aandelen PB-vermijding

Herkwalificeerbaar Kapitaalverhoging door incorporatie van reserves gevolgd door kapitaalvermindering in gewone dividenduitkering Verhuur – onderverhuur Zwaar belast onroerend inkomen (bezoldiging) omzetten in divers inkomen (15% tarief) of minder belast onroerend inkomen Proportionele inkoop eigen aandelen – gewoon dividend Managementvergoedingen – Cass. 10 juni 2010

Aangekondigde wetswijziging (onder voorbehoud) Van toepassing vanaf 1/01/2012 met ? “Aan de administratie kan niet worden tegengeworpen, de kwalificatie door de partijen gegeven aan een rechtshandeling alsook aan een geheel van rechtshandelingen die een zelfde verrichting tot stand brengen, wanneer de administratie vaststelt dat de rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen plaatsvindt op grond van fiscale overwegingen, wat kan doen vermoeden dat die verrichting als hoofddoel belastingontwijking heeft…

Aangekondigde wetswijziging (onder voorbehoud) (vervolg vorige slide) Het komt aan de belastingplichtige toe het tegenbewijs te leveren Wanneer de belastingplichtige dit tegenbewijs niet levert, kan de administratie de door de belastingplichtige gegeven fiscale kwalificatie van de gestelde rechtshandeling of van het geheel van rechtshandelingen voor de toepassing van de belastingwetgeving op zodanige wijze herdefiniëren

Aangekondigde wetswijziging (onder voorbehoud) (vervolg vorige slide) … dat met betrekking tot de tot stand gebrachte verrichting een geheel van feiten ontstaat waarop een juiste belastingheffing mogelijk is zelfs als de juridische effecten en rechtsgevolgen van de door de administratie gebruikte kwalificatie niet identiek of analoog zijn aan de effecten en rechtsgevolgen van de door de partijen gegeven kwalificatie.”

Aangekondigde wetswijziging (onder voorbehoud) Doelstelling en gevolgen Efficiëntere bestrijding van ongeoorloofde belastingontwijking (Parl. Onderzoekscommissie) Actueel: rechtshandeling (partijen, voorwerp, tijdstip, prijs) is steeds tegenwerpbaar enkel kwalificatie niet Rechtsmisbruik in fiscale aangelegenheden wordt ingevoerd (cf. EUR) Fraus legis Grondwettelijk?? Geïnspireerd op unierecht?

Aangekondigde wetswijziging (onder voorbehoud) Doelstelling en gevolgen Herkwalificatie moet leiden tot een taxatie die in overeenstemming is met de doelstellingen van de fiscale wetgever (miskend door de belastingplichtige) Zijn die wel duidelijk? Rechtsonzekerheid!

Aangekondigde wetswijziging (onder voorbehoud) Doelstelling en gevolgen Feitencomplex kan geherdefinieerd worden om beter aan te sluiten bij de bedoeling van de fiscale norm Reeks van handelingen die van meet af aan zijn opgevat als ondeelbaar kunnen dus gebeurlijk kunstmatig over meerdere jaren opgesplitst worden Viseert volstrekt kunstmatige constructies (rechtshandelingen die alleen worden uitgevoerd om belastingen te ontwijken)

Aangekondigde wetswijziging (onder voorbehoud) Rechtshandelingen kunnen dus zowel vervangen worden door andere (substitutie) als genegeerd worden (eliminatie)

Vragen? info@alfalaw.be  Wouwstraat 1 2640 Mortsel  03/450.99.50 03/450.99.55 info@alfalaw.be