‘Wie met ouderenbeleid begint is te laat’ Startonderzoek Duurzaam Personeelsbeleid in het Hoger Beroepsonderwijs Erwin van Rooijen Jan-Willem Vos 15 maart 2007

Onze inzet voor vandaag: Een (voorlopig) beeld van visie en praktijk Focus in discussie Aanzet tot een constructieve dialoog Aanknopingspunten voor beleid Aanknopingspunten voor Mobiliteitsfonds

Startonderzoek Beoogde opbrengst: Actueel inzicht in de leeftijdsopbouw van het personeel van alle hogescholen en een prognose van de te verwachten ontwikkeling in de nabije toekomst; Een helder beeld van de visie op en de praktijk van duurzaam en leeftijdsbewust personeelsbeleid bij de hogescholen; Een overzicht van ‘good practices’ (en de mogelijkheden deze ‘overdraagbaar’ te maken)

Startonderzoek Aanpak: Ramingen van procentuele omvang 55 plussers in het HBO Schriftelijke vragenlijst onder directeuren P&O van alle hogescholen Interviews met Colleges van Bestuur en directeuren P&O Sessie met Kennisnetwerk Levensfasebewust Personeelsbeleid 28 februari 2007 Presentatie tijdens kick-off 15 maart 2007

55 plussers 2000 - 2006

Ramingen Terugblik Vooruitblik In de periode 2000 – 2006 is het percentage 55 plussers in het HBO toegenomen van 15 procent naar 21 procent Vooruitblik Voor de gehele sector is de verwachting dat het percentage 55-plussers zal stijgen tot 26 procent in 2015 % 55+ (2005) Prognose 2010 Prognose 2015 OP 25% 26% 18% OBP 15% 20% 25%

Schriftelijke vragenlijst Stand van zaken levensfasebewust personeelsbeleid Visieontwikkeling ten aanzien van levensfasebewust personeelsbeleid Welke doelgroepen? Welke prioriteiten Welke maatregelen? Welke ambities? Welke problemen en knelpunten? Good-practices? Suggesties voor Mobiliteitsfonds Vragenlijst staat nu uit. Respons tot nu toe: 17 hogescholen

Interviews Interviews met: Hogeschool Domstad - dhr. J.H. Morshuis Saxion Hogeschool - dhr. C. Boom Hanze Hogeschool - dhr. S. van der Zee Hogeschool INHOLLAND - dhr. L.N. Labruyère Haagse Hogeschool - mw. B.E. van Vught-Tijssen Hogeschool Zuyd - mw. M.H. Dunnewijk-Budé

Eerste uitkomsten vragenlijst (16 hogescholen) Bij 90% van de hogescholen: ‘enigszins sprake van een levensfasebewust personeelsbeleid’. Bij 75% van de hogescholen: een visie op levensfasebewust personeelsbeleid ‘in ontwikkeling’. Bij 70% van de hogescholen richt het beleid zich niet exclusief op ouderen. Bij 50% van de hogescholen is het levensfasebewust personeelsbeleid in 2005 of later gestart. Bijna 75% geeft dan ook aan dat het beleid nog niet ver is gevorderd.

Eerste beeld uit interviews (1) Leeftijdsopbouw van eigen personeelsbestand en (toekomstige) vervangingsvraag zijn goed in beeld. Echte problemen ten gevolge van vergrijzing pas over 3 of 4 jaar. De ‘ouder wordende medewerker’ is niet het probleem, maar wel de grote uitstroom over 3 tot 4 jaar. Hogescholen koersen op ‘personeelsbeleid op individuele maat’: ‘duurzaam HRM-beleid’, ‘levensfasebewust personeelsbeleid’, ‘personeelsbeleid gericht op loopbaanontwikkeling’, ‘generatiemanagement’ etc. maar geen specifiek ‘ouderenbeleid’. Afweging tussen ‘ontzie-maatregelen’ en ‘ontwikkel-maatregelen’. Veel op papier, maar uitvoering bevindt zich nog in startfase. Duurzaam personeelsbeleid ‘staat nog in de kinderschoenen’.

Eerste beeld uit interviews (2) Mobiliteitsfonds moet differentiëren in haar aanbod, rekening houden met verschillende behoeften van grote en kleine hogescholen, met regionale verschillen etc.

Stelling 1 Levensfasebewust personeelsbeleid gericht op 55-plussers staat hoog op de agenda van ons College van Bestuur Tussenstand onderzoek Eens: 33 % Oneens: 47 %

Stelling 2 Er gelden duidelijke richtlijnen vanuit het College van Bestuur richting middenmanagement en P&O-professionals van onze instelling bij de vormgeving van levensfasebewust personeelsbeleid Tussenstand onderzoek Eens: 0% Geen mening: 12% Oneens: 88%

Stelling 3 De huidige CAO is verouderd: ‘ontzie maatregelen’ specifiek gericht op 55-plussers dragen op termijn onvoldoende bij aan een oplossing van de te verwachten tekorten