Sabine Gheysen, Hilde Van Leirsberghe en Frank Stubbe Problematiek van plattelandswegen en de rol van een functietoekenningsplan Frans Pauwels, Sabine Gheysen, Hilde Van Leirsberghe en Frank Stubbe VLM West-Vlaanderen 27 oktober 2009

Inhoud Plattelandswegen en functies Plattelandswegen en planning Het EFRO-project ‘Landbouwwegen in de Westhoek’, met De opmaak van een functietoekenningsplan. Plattelandswegen en inrichting 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en functies 1. Geen duurzame plattelandsmobiliteit zonder een (aan)gepast wegennet(werk). 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en functies Landbouwverkeer Grotere/zwaardere machines (intern/extern) Meer vergunningen om te groeien Mestverwerkingsinstallaties, para-agrarische bedrijven Zonevreemde bedrijvigheid verspreid in het landelijk gebied en lokale bedrijventerreinen Sluipverkeer (GPS) Fietsverkeer: functioneel – recreatief (drie groepen…) Ander recreatief verkeer: wandelaars, ruiters, menners Woon-werk verkeer (ook van zonevreemde woningen, woonkorrels,…) Schoolgaande jeugd Landschappelijke functies Ecologische functies weg-berm … 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en functies Het platteland en zijn wegen: functies wijzigen, eisen wijzigen, … en de wegen ? 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Een landbouwweg deel van een recreatieve fietsroute? 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en functies Veel wegen en problemen, weinig middelen. Een gerichte inzet is noodzakelijk, een plan-matige aanpak. 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en planning 1. Geen duurzame plattelandsmobiliteit zonder een (aan)gepast wegennet(werk). 2. Geen (aan)gepast plattelandswegennet zonder een aangepaste planning. 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en planning Van wegcategorisering en (ruimtelijke) mobiliteitsplanning, … tot de opmaak van trage wegenplannen. En daartussen ? Rommelen in een vuilbak van “lokale wegen (III)”… 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en planning Een functietoekenningsplan als instrument: Het Brugse Ommeland – landinrichting (2002) Het EFRO-project: landbouwwegen in de Westhoek (2009-2010) …. 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Het EFRO-project ‘Landbouwwegen in de Westhoek’ EFRO, VLM, provincie West-Vlaanderen, Westhoekoverleg, Diksmuide, Houthulst, Poperinge De opmaak van een studie met een functietoekenningsplan olv VLM-WVL: Vectris + VLM (landbouwverkeer) 2009-2010 Studiegebied = de volledige 18 gemeenten van de Westhoek muz. van kust. Afgeleid proces : mobiliteitsforum landelijke wegen Westhoekoverleg, bovengemeentelijke samenwerking en afstemming, communicatie,…. Investeren met Europese cofinanciering in innovatieve inrichting van drie plattelandswegen. 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Functietoekenningsplan : situering van de studie Functies landbouwwegen divers: Economisch: ontsluiting landbouwbedrijven, para-agrarisch en landbouwpercelen Woon-werkverkeer: ontsluiting bewoners (auto+fiets) Recreatief + toeristisch: fiets + autoverkeer Niet-gewenst: sluipverkeer, overdreven ‘zwaar’ verkeer 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Doel van de studie De studie heeft tot doel een visie met betrekking tot de mobiliteit en het beheer van de plattelandswegen in de Westhoek te ontwikkelen. Aan de hand van die studie kunnen richtlijnen opgemaakt worden voor gemeentebesturen voor een goed beheer en inrichting van hun landelijk wegennet. 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Functietoekenningsplan Plan met aan elke landelijke weg een toekenning van (on)gewenste functies … rekening houdend met de omgeving en leidende tot / kaderend in gebiedsgerichte mobiliteitsvisies. 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Onderdelen van de studie Kader en methodiek In beeld brengen beleidskader met gemeentelijke ruimtelijke / mobiliteitsplannen (grensoverschrijdend) Overzicht regelgeving landelijke wegen en richtlijnen beheer en inrichting Op punt stellen methodiek opmaak functietoekenningsplan Inventarisatie en analyse Incl. bevraging gemeenten en terreinbezoeken, VLM landbouwverkeer In beeld brengen bestaand gebruik, bestaande functies, verwachte evolutie verkeer, veiligheidssituatie, knelpunten tussen conflicterende functies. Leidt tot in kaart brengen afzonderlijke verkeersstromen (GIS). Aanzet tot globale functietoekenning => functietoekenningsplan: wensstructuren – gebiedsgerichte mobiliteitsvisie Knelpunten en inrichtingsmodellen Typologie inrichtingsproblematieken Uitwerken in vier inrichtingscases 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en inrichting 1. Geen duurzame plattelandsmobiliteit zonder een (aan)gepast wegennet(werk). 2. Geen (aan)gepast plattelandswegennet zonder een aangepaste planning. 3. Geen duurzame plattelandsmobiliteit zonder een innovatieve inrichting. 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Plattelandswegen en inrichting Een innovatieve inrichting : Betere ondersteuning gewenste functie(s) Verzoening van functies kan soms toch … Zoals een veiliger gebruik Ontmoedigen van een ongewenst gebruik Minder inrichtings- of onderhoudskosten ? 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Conclusies Naar een duurzame(re) plattelandsmobiliteit … Het wijzigende platteland leidt steeds meer tot weg-conflicten. Het wegennet moet aangepast worden met weinig middelen, er moeten keuzes gemaakt worden inzake inrichting en beheer … Een functietoekenningsplan vanuit de eigenheid van de gebieden helpt duurzame keuzes te maken. Een innovatieve inrichting is steeds meer een noodzaak, … ondersteunen, sturen, verzoenen, besparen,… 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Conclusies Naar een duurzame(re) plattelandsmobiliteit … Ondersteuning plattelandsgemeenten ? Middelen, expertise, grensoverschrijdende aanpak/streekbenadering – cfr resolutie Vlaams Parlement van 5/11/2008 IPO-thema ? (Interbestuurlijk Plattelandsoverleg) Plattelandsfonds Streekwerking (provincie …) … Een duurzame mobiliteit op het platteland zal er niet vanzelf komen … 27/10/09 Plattelandsacademie - Duurzame mobiliteit op het platteland

Einde