Opdrachtonderzoek naar ICT in het onderwijs Henk Sligte Cognitieve Partnerschappen: Spelend Leren in Web-based Communities

Aanleiding (Jochems) “pure onderwijsresearch”: theorie-georiënteerd, onderzoeker-gedreven, vooral in universiteiten, goede kwaliteit omvang ca. 100 tot 150 fte incl. aio’s; ca. 20 tot 30 M€ p.a. ca. 85% universitair geld en ca. 15% NWO-geld “toegepaste onderwijsresearch”: meer praktijk-georiënteerd, klant-gedreven, in ondersteunings-organisaties, zekere maatschappelijke impact omvang ca. 100 tot 150 fte Allerlei bronnen

Doel Blik in de keuken van toegepast (opdracht)onderzoek Ketenbenadering tonen Ideeën, innovatie, probleem, praktijk- en/of beleidsvragen Context: de echte wereld van school en opleiding ICT-innovatie: visie, deskundigheidsbevordering, ondersteuning, content, technologie, infrastructuur, etc. Onderzoek in combinatie met ontwikkeling Evaluatie (formatief/summatief) Valorisatie van kennis Disseminatie Zelf toepassen in nieuwe projecten Overzicht in vogelvlucht Keuze voor communities, CSCL, Leerobjecten

SCO-Kohnstamm Instituut Faculteit Maatschappij- en Gedragswetenschappen Afdeling Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen Fundamenteel Onderzoek Sterk gerelateerd aan leerstoelgroepen, NWO Beleids- en Praktijkrelevant Contractonderzoek Verschillende opdrachtgevers ISO gecertificeerd instituut Kwaliteitshandboek: van acquisitie tot evaluatie Externe controle Kloof?

De markt Conculega’s Marktconforme tarieven: € 1.050 ex BTW per dag ITS IVA GION Research voor Beleid Regioplan Oberon Etc. Marktconforme tarieven: € 1.050 ex BTW per dag Raamcontract met OCW: preferred supplier Drie typen acquisitie: in concurrentie, op verzoek, eigen initiatief

Schets omvang contractonderzoek (2005) 38 onderzoekers, 30 fte 2,5 fte onderzoeksondersteuning Omzet 2005: M€4,7 (FO: M€2,2) 130 acquisities waarvan 70% toegekend In concurrentie (40) ongeveer 40% toegekend Gemiddelde omvang toegekende projecten K€55

Accounts Voor- en vroegschoolse educatie Primair onderwijs Voortgezet onderwijs Beroeps- en volwasseneneducatie Hoger onderwijs Jeugdzorg Taal Kunst- en cultuureducatie Onderwijsarbeidsmarkt/leren en opleiden in organisaties ICT in onderwijs en opleiding

Accounts Voor- en vroegschoolse educatie Primair onderwijs Voortgezet onderwijs Beroeps- en volwasseneneducatie Hoger onderwijs Jeugdzorg Taal Kunst- en cultuureducatie Onderwijsarbeidsmarkt/leren en opleiden in organisaties ICT in onderwijs en opleiding

Typen onderzoek Literatuuronderzoek Beschrijvend onderzoek Monitoren/Cohortonderzoek Kwalitatief onderzoek In-case / cross-case studies Evaluatieonderzoek Ontwikkelingsonderzoek Ontwerpgericht onderzoek Evidence-based approach Verbinden van onderwijs met onderzoek Kennisketen

Trends in onderzoek naar ICT (AERA) ICT niet geïsoleerd Learning & Instruction (nieuwe software voor taal, assessment tools, impact studies: invloed ict op leerprocessen; what works) ICT en achtergrondkenmerken ICT-integratie in onderwijs Toename aandacht ecologische kwaliteit onderzoeksopzet Verschuiving naar kwalitatief onderzoek Mixed method Gebrek aan theorievorming

Veranderend landschap OCW: grote programma’s INSP, PRINT, Investeren in Voorsprong, etc. Directie ICT opgeheven: ICT-Expertisecentra tot 2005 Terugtrekkend centraal beleid: Kennisnet Ict op School (Kennisrotonde) Brancheorganisaties en besturen Trends Maatschappelijk / beleid (individualisering, innovatie, autonomie, LLL)

Opdrachtgevers ICT Ministerie OCW ▼ Ministerie EZ Europese Commissie Kennisnet Ict op School ▲ Gemeente Amsterdam Schoolbesturen ▲ SURF ▲ Digitale Universiteit ▼ UvA intern Amsterdams Instituut voor Onderwijs en Opvoeding

Ordeningen ons onderzoek Naar sector (PO, VO, HO, LLL) Naar niveau Micro, meso, macro Leerproces, onderwijsorganisatie, onderwijsvernieuwing (beleid, praktijk) Naar thematische gebieden Stand van zaken (monitor, good practices) Schoolnetwerken, leergemeenschappen, samenwerkingsverbanden Onderwijskundige modellen (CSCL, leerobjecten, concept maps) Invoerings- en implementatiestrategieën Professionalisering Ontwerp en evaluatie leeromgevingen Navigatie leeromgevingen Nieuwe tools (web 2.0 etc.), social software

2000-2005 www.elion.nl/ei

www.esp.uva.nl

Amsterdam - Telegraph Creek 1987-1988 Aardrijkskunde Engelse taal 6 leraren 80 leerlingen Een van de eerste teleprojecten ter wereld Pre-Internet 4 38

ESP-Conferenties 1. London 2. Amsterdam 3. Groburgwedel 4. Humlebaek 5. Lenham 6. Toledo 7. Schwerte 1993 8. Amsterdam 9. Cambridge 10. Leuven 11. Portoroz 12. Copenhagen 13. Tartu 14. Haugesund 2000 15. Rendsburg 16. Malmö 17. Roma 18. Prague 19. Järvenpää 20. Amsterdam 21. Pies’tany 2007 Community van leraren (VO/PO), lerarenopleiders, onderzoekers Creëren en evalueren van innovatieve samenwerkingsprojecten met ICT Verbeteren en uitbreiden community

El Imagen

www.ecolenet.nl

1997->

Lezen en schrijven met CIAO

Van Eck, Kral, Volman, Sligte http://www.nldata.nl/samendeskundiger/

Reeksen van complexe processen lente 2005 lente 2006 Brochure Webenquête1 Webenquête2 Logboeken Symposia Basisscholen 100-en leraren Schoolbesturen 5 swv’s Arrangementen Complexe brillen

Onderzoeksvragen Welke aanwijzingen zijn op grond van eerder onderzoek te geven voor effectieve ondersteuning aan leraren voor deskundigheidsbevordering op het gebied van didactisch gebruik van ICT? Welke kenmerken bevatten de trajecten van deskundig-heidsbevordering zoals opgezet en uitgevoerd door de samenwerkingsverbanden? Welke van deze kenmerken zijn voor de betrokken leraren effectief en efficiënt gebleken voor het bevorderen van hun deskundigheid in het didactisch gebruik van ict? En: waarom is dat het geval? Door welke maatregelen of voorzieningen is de effectiviteit en efficiëntie van de beoogde aanpak van deskundigheids-bevordering verder te verbeteren?

Verschillen: de fruitmand Concrete doelstellingen zoals in het arrangement opgenomen Mate van diversiteit in de onderwerpen voor deskundigheidsbevordering (soms één hoofdonderwerp, andere op vijf of meer) Mate van gemeenschappelijkheid van scholen ten aanzien van onderwerpen voor professionalisering De wijze en mate van vraagactivering en vraagarticulatie afstemming op individuele leerwensen en behoeften afstemming op beleid van individuele scholen werken aan het ontwikkelen van visie

Verschillen: de fruitmand Keuze voor de primaire doelgroep in het arrangement (leerlingen, leraren, ict-coördinatoren, directeuren) De mate waarin elektronische hulpmiddelen voor o.a. kennisdeling worden ingezet De schaal van het SWV, variërend van 5 tot 40 scholen, en de invloed daarvan op het organiseren van het SWV Diversiteit aan partners, betrokkenheid van ‘externe’ deskundigen Communicatiestrategieën naar alle betrokkenen binnen het SWV, om o.a. de bekendheid met de arrangementen te vergroten etc. etc.

“Onderzoeksbrillen” Communities of Practice (Wenger etc.): SWV? Veranderkleuren (de Caluwé): organisatie en leren De routekaart (van Eck, Volman): denken, doen, kunnen De assessment tool: competenties, deskundigheid Reflectie: interactief organiseren Onze ervaring en expertise: brochure vooraf

Reflecties Resultaten van het traject Waar ben je trots op? Algemeen, bereik, inhoud, samenwerking Waar ben je trots op? Wat heeft tot de resultaten geleid (activiteiten, processen) Visueel applaus

Resultaten en aanbevelingen Vergelijking met landelijk: geen voorlopers Samenwerking tussen scholen gering; binnen school wel meer Vooral ICT-coordinatoren; leraren veel minder Enige groei competenties; zelfvertrouwen veel meer Zelf uitproberen staat nummer 1 Verhoging betrokkenheid; aandacht voor vraagarticulatie Cultuur van halen en brengen; zorg voor lijm Virtuele gemeenschap Groeikernen; principes voor community-vorming Leerlingen; variatie: houdt de community open

CSCL Europees Digitale Universiteit Computer-Supported Collaborative Learning Networks in Primary and Secondary Education (CL-net: 1998-2000) www.pjb.co.uk/npl/bp31.htm Innovative technology for Collaborative Learning and Knowledge Building (ITCOLE: 2001-2003) www.euro-cscl.org Twee omgevingen (Synergeia & FLE3) plus pedagogisch model (Progressive Inquiry Model) Digitale Universiteit Samenwerkend leren digitaal ondersteund (SALDO 2003-2004) Handboek

Naar ESP Naar ECOLE

Leerobjecten CELEBRATE (EU: 2001-2004) http://celebrate.eun.org Portal, repositories, federated search 1350 Learning Objects evaluated by 319 schools and 775 teachers in six countries UvA: pedagogical models Blended learning sequences Teacher advice section Leerobjecten in PBL/PIM CSCL cognitive apprenticeship (Ontdeknet) game-based learning instructie

www.du.nl/leerobjecten

www.du.nl/conceptmaps

Surfen over Glad IJs ICT-implementatie- strategieën in het hoger onderwijs vanuit veranderkundig perspectief Download via www.sco-kohnstamminstituut.uva.nl

Op dit moment www.noe-kaleidoscope.org http://www.tencompetence.org/ Hergebruik materialen en methodieken Ontwerpgerichte kennisontwikkeling International Education Evaluatie Volaan! Vooruit! iov de Noordzee Onderwijsgroep

Cognitieve Partnerschappen: Spelend Leren in Web-based Communities

Dank voor uw aandacht Henk.Sligte@uva.nl