De wetenschapper en de wethouder Over de (werkelijke) diversiteit van Nederland en Rotterdam

Professor Godfried Engbersen Hoogleraar Sociologie Erasmus Rotterdam Lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid

De nieuwe verscheidenheid & de rol van bibliotheken Godfried Engbersen Het Nationale Bibliotheek Congres, Thema Diversiteit, 16 April 2019

Project migratiediversiteit

Nederland wordt steeds diverser 20e eeuw: grote groepen uit klein aantal landen Indonesië, Suriname, Antillen Turkije, Marokko 21e eeuw: kleinere groepen uit groot aantal landen 223 nationaliteiten

Ook in de toekomst… Europese/Angelsaksische achtergrond prognose Europese/Angelsaksische achtergrond overige niet-Europese/Angelsaksische achtergrond Prognose overige niet-Europese/Angelsaksische achtergrond © WRR 2018 | Bron: CBS

Een perspectiefwisseling is nodig, 1-1-2017 Gastarbeiders- & postkoloniaal perspectief Diversiteitsperspectief © WRR 2018 | Bron: CBS

De diversiteitindex (HHI) van Nederlandse gemeenten, 1-1-2015 Op 1 januari 2015 was de diversiteitindex voor Nederland als geheel 0,38. Dit is dus de kans dat twee willekeurige personen die in Nederland wonen, tot een verschillende herkomstgroep behoren. In de grote steden is die kans 70%. Daar woont ongeveer 12 procent van de inwoners van Nederland. Nederland. © WRR 2018 | Bron: Jennissen et al. (2018), CBS

Den Haag: bevolking naar 17 herkomstgroepen, 1-1-2014 © WRR 2018 | Bron: CBS

Den Haag: verschillen tussen wijken Laak en Spoorwijk (0,85) Transvaal (0,83) Zorgvliet (0,65) Vogelwijk (0,44) Schilderswijk (0,82) Duindorp (0,28) © WRR 2018 | Bron: CBS

Rotterdam: bevolking naar 17 herkomstgroepen, 1-1-2015. Iris Glas 2019, EUR

Rotterdam: verschillen tussen wijken Iris Glas 2019, EUR

Grote verscheidenheid tussen gemeenten

Grote verscheidenheid tussen gemeenten

Grote verscheidenheid tussen gemeenten

De meest diverse gemeenten van Nederland, 1-1-2015 HHI 1 Amsterdam 0,73 2 Den Haag 3 Rotterdam 0,71 4 Diemen 0,64 5 Vaals 0,62 6 Almere 0,61 7 Amstelveen 8 Schiedam 0,60 9 Delft 0,54 10 Capelle aan den IJssel 11 Utrecht 0,53 12 Eindhoven 13 Rijswijk 14 Wassenaar 0,52 15 Arnhem 0,50 © WRR 2018 | Bron: CBS

De minst diverse gemeenten in Nederland, 1-1-2015 HHI 384 Littenseradiel 0,09 385 Tubbergen 386 Kolummerland en N. 0,08 387 De Wolden 388 Zederik 389 Achtkarspelen 0,07 390 Dantumadiel 391 Grootegast 392 Staphorst 393 Urk 0,06 © WRR 2018 | Bron: CBS

Nieuwe verscheidenheid & sociale cohesie Robert Putnam, E Pluribus Unum (2007): ‘People living in ethnically diverse settings appear to ‘hunker down’ – that is, to pull in like a turtle.’ Uit velen één (Eenheid in verscheidenheid)

Van ‘integratiebeleid’ naar ‘samenlevingsbeleid’ De drie dimensies van samenlevingsbeleid Geen one-size-fits-all: grote variëteit in lokaal beleid (Arbeids-)deelname Sociale cohesie Verbeteren van de (arbeids-)deelname van migranten: De sociaal-economische incorporatie van migranten Versterken van de sociale samenhang: Het faciliteren van het samenleven van burgers (migranten en niet-migranten) in een zeer diverse samenleving

Mogelijke beleidsrichtingen

Mogelijke beleidsrichtingen

Mogelijke beleidsrichtingen

Rol van bibliotheken De bibliotheek heeft sleutelpositie voor het faciliteren van het samenleven (sociale samenhang) en deels arbeidsdeelname Alle beleidsrichtingen relevant voor bibliotheken, in het bijzonder: (a) wegwijs maken van burgers; (b) bevorderen publieke familiariteit en (c) verbeteren van sociaal-economische positie (taalonderwijs) 3. Maar daarvoor moeten bibliotheken wel zijn toegerust!

Heeft u een brandende vraag aan de heer Engbersen?

Wethouder Bert Wijbenga Rotterdam Portefeuille Integratie & Samenleven Voorheen o.a. hoofdcommissaris van Politie en voorzitter RvB woningbouwcorporatie Woonbron Rotterdam

Heeft u een brandende vraag aan de heer Wijbenga?

Stelling 1 De toenemende diversiteit maakt het voor bibliotheken onmogelijk om een gelijkwaardig serviceniveau te bieden aan alle groepen

Stelling 2 De bibliotheek heeft als ‘publieke ontmoetingsplek’ een belangrijke rol in het ontmoeten/verbinden van mensen met verschillende achtergronden