TEACHING A(T) RISK Slotconferentie 18 – 02 – 2014

Risicosituaties op school positief doen kantelen Project 1) Beschrijving 2) Evaluatie 3) Perspectieven

Filmfragment 1 3 jongeren aan het woord

Uit Schoolpijn (Daniel Pennac): “Onze slechte leerlingen (leerlingen die de naam hebben dat nooit iets met ze zou worden) komen nooit alleen naar school. Er komt een ui de klas binnen: een aantal lagen verdriet, angst, ongerustheid, rancune, boosheid, onbevredigde behoeften, een woeste onverschilligheid, en dit alles tegen een achtergrond van een verleden vol schaamte, een heden dat weinig goeds te bieden heeft en een verloren toekomst.”

1) Missie Ris-K- project Ris-K wil ertoe bijdragen dat jongeren - ook de meest kwetsbaren onder hen - hun recht op leren blijvend kunnen waar maken. Daartoe wil Ris-K scholen in de regio - vanuit jongerenwelzijn en jeugdvormingswerk - ondersteunen zodat ze er steeds beter in slagen om met elke leerling een positieve leef- en leeromgeving op te bouwen die hen alle kansen biedt op een zin- en succesvolle schoolloopbaan. Het doel is voor bepaalde scholen bijkomende middelen en begeleiding te voorzien ter ondersteuning van hun zoektocht naar hoe ze problematische situaties op school, die kunnen leiden tot afhaken of uitsluiten, positief kunnen aanpakken en liefst nog kunnen voorkomen.

1) Situering Ris-K- project Ris-K is een aanvulling op de schoolexterne projecten en het netwerk leerrecht. Geen ‘alternatief voor’ maar versterking van de betekenis en plaats van de bestaande projecten Opstroom denken = i.p.v. jongeren naar schoolexterne diensten – schoolexterne diensten naar jongere Ris-K wil de schoolinterne dynamieken m.b.t. aanpak van probleemgedrag op school ondersteunen en versterken Focus: preventie van vroegtijdige schooluitval (Proces)ondersteuning van school eigen initiatieven en projecten Sector- en netoverschrijdend uitwisselen en intervisie (platform/steunpunt/forum)

Voorstelling van Ris -K 1) Algemeen 2) Curatief 3) Preventief

1) Algemene voorstelling van Ris-K Initiatiefnemer: LOP SO Leuven Subsidieverstrekker: Stad Leuven via vzw Stedenfonds: 75.000€ totaal Ris-K- project september 2011 tot einde 2013 Scholen: 6 met hoogste GOK % (4 KSLeuven, 2 Go! waarvan 1 Prov.) Externe organisaties voor bijkomende hulp: 4 organisaties nl. Koïnoor, Arktos, NLR, ACHT Aansturing: net- en sectoroverschrijdende stuurgroep en DB Project team Ris-K m.m.v. K&S voor deelacties en slotconferentie Dragende waarden: waarderend en reflecterend samenwerken Acties - curatief: rugzakfinanciering Acties - preventief: waarderend organiseren Acties - beleidsgericht: slotconferentie

1) Curatief: systeem van rugzakfinanciering Schoolexternen: stellen hun aanbod in sept. voor op “ Open Markt “ Koïnoor: Co-begeleider, Arktos: klasgroep begeleidingen, NLR: Ronde Tafels en ACHT: LSCI coaching School kan op hen beroep doen voor 3 cases/jaar (tot 42) Cel leerlingen begeleiding (ILB/CLB) kiest, doet aanvraag en houdt de regie. Volgens de afgesproken procedure Tegen vergoeding van 1000€ per case Waarvoor kan gerekend worden op 25u interventie Voor een waarderende en oplossingsgerichte samenwerking Die wordt afgesloten met een evaluatie van het traject Op het einde van het jaar deelname aan een net- en sectoroverschrijdend reflectiemoment.

1) Preventief: aanzetten en acties AI- vooronderzoek (Kessels & Smit): Op zoek naar factoren die er toe doen bij herstel van breuk met de school (kantelfactoren). Voorstel AI – training: Voorstel voor training en intervisie van een schoolintern platform gericht op preventieve acties binnen de school. Navorming door Geert Stroobant Voor Ris-K medewerkers en leerkrachten over “strategisch omgaan met regel- en normoverschrijdend gedrag”. Conclusie - verkennend en inspirerend: Via verslag in eindrapport en als basis voor aanvraag Ris- K II

Evaluaties van Ris-K 1) Enkele Cijfers 2) Positief effecten 3) Kritische bedenkingen

2) Rugzakfinanciering: evaluatie - enkele cijfers Totaal aantal: 32 (jongens: 60%, 1ste graad 30%, 2de 60%, 3de 10%) Koinoor : co - begeleider vanuit welzijn : 17 combinaties met time-out als nazorg en versterking Noodzakelijke aanvulling Arktos : klas groep begeleiding vanuit vormingswerk: 11 gewaardeerd nieuw aanbod Voornamelijk bij start van schooljaar Netwerk Leerrecht: Ronde Tafel: 2 Weinig ingezet Ronde Tafel als krachtige methodiek Life Space Crisis Intervention: team coaching: 2 Enkel in school met sterk uitgebouwde LSCI Belang van team coaching

2) Rugzakfinanciering: evaluatie - positieve effecten Leerlingen : behoud van band met school, afwerken van schooljaar, stilstaan bij en onderkennen van eigen aandeel Klasgroep: positieve kantelingen, zinvolle participatie van leerkrachten Leerkrachten: bereidheid, extra-inzet, meer begrip en interesse Kaltitularis: bevestiging en erkenning van zorgrol Klassenraad: sleutelfactor, meerwaarde van externe inbreng Directie - ILB: inspiratie voor het hele team (bv. herstel denken) CLB: kracht van samen zoeken en tijd maken Externe begeleiders: boeiende band met scholen, verbetering van de kwaliteit van de relatie en effectief kansenverhogende methodiek Over het algemeen: kracht van ‘methodiek’ waarderend en oplossing – (kracht) gericht samenwerken: dit spoor verder uitwerken

2) Rugzakfinanciering: evaluatie - kritische bedenkingen Het systeem van rugzakfinancieringen kent nog een aantal groeipijnen: factor tijd, beschikbaarheid. Blijvende zoektocht naar wanneer dit systeem best wordt ingezet: niet ‘te vroeg’ (eerst ILB/CLB), maar ook niet ‘te laat’ (als het krediet op is). Vaak ontbreekt een gezamenlijke eindevaluatie waardoor de leereffecten onvoldoende gestoffeerd zijn. Transfer naar de school als geheel is beperkt. Schoolcultuur wordt daardoor niet beïnvloed.

Ris-K actoren aan het woord Filmfragment 2 Ris-K actoren aan het woord

1) Rugzakfinanciering 2) Preventieve acties Perspectieven 1) Rugzakfinanciering 2) Preventieve acties

3) Rugzakfinancieringen: perspectieven voor een Ris-K II Behoud van rugzaksysteem Meer aanbieders op de markt zetten Sleutelrol van cel leerlingenbegeleiding binnen de school: kiest en houdt de regie Optimaliseren van ‘methodiek’ oplossing gericht samenwerken: Belang van tijd nemen en krijgen; Belang van duidelijk kader, transparante organisatie en een vlot procesverloop; Belang van hoge kwaliteit van relaties (dialoog). De rugzakken meer aangrijpen als een kans op leren. Participatie van leerkrachten verhogen. Installeren van net- en sector overschrijdend leerplatform voor afstemming, reflectie en evaluatie.

3) Schooleigen preventie projecten: perspectieven voor een Ris-K II Basisoriëntatie: preventie van vroegtijdig schoolverlaten - Effecten worden ‘daarop’ gemeten Ontwerpen, plannen, uitvoeren en verankeren van schooleigen preventieve acties door een schoolinterne groep. - Begeleiding via bijkomende middelen voor procesbegeleiding en vorming Ondersteuning vanuit net- sector overschrijdend platform Expliciet engagement van de scholen Perspectief op een duurzame en structurele verankering.

Het laatste woord aan de school Filmfragment Het laatste woord aan de school