Modernisering SO Implementatie 1ste graad Toelichting ACOD 30 januari 2019 Saskia Lieveyns – Marc Smets

Waarom? Daarom! De leerling realiseert een brede en harmonische vorming gebaseerd op het gevalideerde doelenkader

Wat vooraf ging…

Decreet: organisatie 1e graad A-stroom 1e lj 27 lestijden basisvorming 5 lestijden differentiatie 2e lj 25 lestijden basisvorming 2 lestijden differentiatie 5 lestijden basisoptie/basis-pakket B-stroom 20 lestijden basisvorming 2 lestijden differentatie 10 lestijden basis-optie(s)/basispakket(ten)

Wat wij willen…

Visienota GO!: krijtlijnen uitbouw 1e graad Kwalitatieve opvolging en verdere vorming van leerlingen uit BaO Focus op verwerven brede en stevige basisvorming + verkennen interesses/talenten + studiekeuzevaardigheid Koppeling eindtermen aan vakken/vakkenclusters/projectwerk: meer eigenaarschap voor schoolteams, inspelen op professionaliteit leraren, ruimte voor innovatie Heterogene groepen (basisvorming organiseren los van keuzes in keuzegedeelte en van basisoptie) + leerlingen 2 jaar meenemen

Visienota GO!: krijtlijnen uitbouw 1e graad Differentiatie (preventief en remediërend) structureel inbouwen Uitstel studiekeuze (geen voorafname op studiekeuze 2e graad)  ‘proeven’ i.p.v. ‘kiezen’ Studiebekrachtiging eind 1e graad (incl. goed onderbouwd advies voor elke leerling) – Geen beperking tot toegang basisopties 2e jaar Afspraken binnen SGE/SGR over inrichting studieaanbod (transparantie)

Wat we al deden… in het voorbije schooljaar Ondersteuning Oktober 2017: werksessies op verschillende plaatsen in Vlaanderen door PBD/OOP/B&S Toelichting modernisering SO Visieontwikkeling eerste graad Verdere ondersteuning SGR door duo’s PBD i.s.m. OOP/B&S Ondersteuning programmaties door OOP Ontwikkeling November-december 2017: voorbereiding nieuwe ET Januari- april 2018: deelname aan 7 ontwikkelcommissies ET met in totaal 54 vergaderingen Januari-september 2018: ontwikkeling leerplanconcept openbaar onderwijs i.s.m. OVSG en POV September 2018 - : cahiercommissies (vak/beleid)

Waar we voor staan… Eindtermen per bouwsteen, per graad Leerplannen 16 Sleutel-competenties Eindtermen per bouwsteen, per graad Bouwstenen per sleutel-competentie Curriculum-dossier per stroom of per richting Didactische cahiers

1. Sleutelcompetenties “Vertrekkend vanuit het maatschappelijk debat rond de eindtermen en ontwikkelingsdoelen, formuleren we zestien sleutelcompetenties in functie waarvan eindtermen en ontwikkelingsdoelen ontwikkeld worden” “Op deze manier willen we via eindtermen de nodige kennis, vaardigheden, inzichten en attitudes aan de leerlingen bijbrengen om hen te brengen tot personen die op een kritische, maatschappijbetrokken, autonome, verdraagzame, creatieve en verantwoorde manier kunnen participeren en bijdragen aan de samenleving.” Bron: http://docs.vlaamsparlement.be/pfile?id=1342962

1. Sleutelcompetenties (SEMI-)TRANSVERSAAL INHOUDELIJK 1 “Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken; digitale competentie en mediawijsheid; ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties en sociaal-relationele competenties zijn transversaal. De eindtermen van deze sleutelcompetenties maken integraal deel uit van volgende inhoudelijke sleutelcompetenties” 1. Sleutelcompetenties (SEMI-)TRANSVERSAAL 1 Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken 2 Digitale competentie en mediawijsheid 3 Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties 4 Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven 5 Sociaal-relationele competenties 6 Zelfbewustzijn en zelfexpressie, zelfsturing en wendbaarheid 7 Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid 8 Cultureel bewustzijn en culturele expressie INHOUDELIJK 9 Competenties inzake wiskunde, exacte wetenschappen en technologie 10 Competenties in het Nederlands 11 Competenties in andere talen 12 Competenties met betrekking tot historisch bewustzijn 13 Competenties met betrekking tot ruimtelijk bewustzijn 14 Economische en financiële competenties 15 Juridische competenties 16 Competenties inzake duurzaamheid

2. Bouwstenen (funderende doelen) “Om de consistentie en coherentie van de eindtermen over de verschillende graden heen te bewaken, werden per sleutelcompetentie enkele bouwstenen afgebakend. Deze bouwstenen zijn generiek geformuleerd en dragen geen niveau in zich, maar geven een inhoudelijke richting aan voor de verschillende graden van het secundair onderwijs. De concrete invulling ervan en het niveau worden in de eindtermen per stroom (1e graad) of finaliteit (2e en 3e graad) bepaald.” Bron ONTWERP VAN DECREET BETREFFENDE DE ONDERWIJSDOELEN VOOR DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS MEMORIE VAN TOELICHTING https://www.onderwijsdoelen.be/sites/default/files/atoms/files/VR%202018%201307%20DOC.%200807%203%20TER%20Einddoelen %20eerste%20graad%20SO%20-%20memorie.pdf

3. Eindtermen “Met de nieuwe eindtermen willen we ook in de toekomst kwaliteitsvol én actueel onderwijs voor elke leerling garanderen. Eindtermen bepalen wat leerlingen minimaal moeten kennen en kunnen, wat noodzakelijk is om stevig met beide voeten in de samenleving te staan. Samen met de modernisering van het secundair onderwijs bereiden we zo het onderwijs voor op de toekomst.” Bron https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/nieuwe-eindtermen-ambitieus-duidelijk-en-coherent “De eindtermen zijn geformuleerd in functie van sleutelcompetenties. Deze eindtermen worden niet vastgehaakt aan vakken. Het zijn de schoolbesturen die de verbinding maken tussen de eindtermen en de vakken of vakkenclusters. Daarbij moet het ook duidelijk zijn welke leraar er verantwoordelijk is voor de uitwerking en de realisatie ervan.” Bron ONTWERP VAN DECREET BETREFFENDE DE ONDERWIJSDOELEN VOOR DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS MEMORIE VAN TOELICHTING https://www.onderwijsdoelen.be/sites/default/files/atoms/files/VR%202018%201307%20DOC.%200807%203%20TER%20Einddoelen%20eerste%20g raad%20SO%20-%20memorie.pdf

3. Eindtermen basisgeletterdheid “De eindtermen basisgeletterdheid moeten door elke individuele leerling worden bereikt op het einde van de eerste graad, zowel in de A-stroom als in de B-stroom. Deze eindtermen zijn uit bovenstaand vermelde eindtermen geselecteerd of worden in afstemming daarmee ontwikkeld. Het zijn de eindtermen die ertoe strekken te kunnen participeren in de maatschappij op het einde van de eerste graad. Vanuit die optiek werd bepaald om eindtermen basisgeletterdheid vast te leggen voor de volgende sleutelcompetenties: competenties in het Nederlands, digitale competentie en mediawijsheid, economische en financiële competenties en de wiskundige component uit de competenties inzake wiskunde, wetenschappen en technologie.” Bron ONTWERP VAN DECREET BETREFFENDE DE ONDERWIJSDOELEN VOOR DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS MEMORIE VAN TOELICHTING https://www.onderwijsdoelen.be/sites/default/files/atoms/files/VR%202018%201307%20DOC.%200807%203%20TER%20Einddoelen%20eerste%20graad%20SO%2 0-%20memorie.pdf

3. Uitbreidingsdoelen “Voor competenties in het Nederlands zijn ook de uitbreidingsdoelen bepaald. Dit zijn extra doelen met een groter abstractieniveau of hogere moeilijkheidsgraad die door een bepaalde leerlingenpopulatie kunnen worden bereikt.” Bron ONTWERP VAN DECREET BETREFFENDE DE ONDERWIJSDOELEN VOOR DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS MEMORIE VAN TOELICHTING https://www.onderwijsdoelen.be/sites/default/files/atoms/files/VR%202018%201307%20DOC.%200807%203%20TER%20Einddoelen%20eerste%20g raad%20SO%20-%20memorie.pdf

3. Eindtermen Vandaag klaar voor morgen “De eindtermen zijn door de inhoudelijke accenten in het decreet gekoppeld aan uitdagingen van de 21ste eeuw en de daaraan 2 verbonden maatschappelijke ontwikkelingen en verwachtingen. Deze inhoudelijke accenten leiden tot een inhoudelijke verbreding van het curriculum. Zo is er bv. meer aandacht voor digitale competentie en mediawijsheid, STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics), economische en financiële competenties, juridische competenties en duurzaamheid.” Bron ONTWERP VAN DECREET BETREFFENDE DE ONDERWIJSDOELEN VOOR DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS MEMORIE VAN TOELICHTING https://www.onderwijsdoelen.be/sites/default/files/atoms/files/VR%202018%201307%20DOC.%200807%203%20TER%20Einddoelen%20eerste%20g raad%20SO%20-%20memorie.pdf

3. Eindtermen Vandaag klaar voor morgen Voorbeelden inhoudelijke verbreding https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/nieuwe-eindtermen-ambitieus-duidelijk-en-coherent BURGERSCHAP STEM

3. Eindtermen Vandaag klaar voor morgen Relevante doelen werden behouden Uittreksel huidige ET wiskunde 1e graad https://www.onderwijsdoelen.be/secundair-onderwijs-eerste-graad-a-stroom-wiskunde Uittreksel nieuwe ET wiskunde 1e graad https://www.onderwijsdoelen.be/sites/default/files/atoms/files/VR%202018%20Einddoelen%20eerste%20graad%20SO%20-%20decreet.pdf 9.11 De leerlingen rekenen met lettervormen. Met inbegrip van kennis * Conceptuele kennis - Eigenschappen, reken- en tekenregels van bewerkingen * Procedurele kennis - Optelling, vermenigvuldiging en vereenvoudiging van één-, twee- en drietermen - Uitwerking van merkwaardige producten tot een som: (a+b)² en (a+b)(a-b) Met inbegrip van context * De eindterm wordt zowel met als zonder context gerealiseerd. Met inbegrip van dimensies eindterm Cognitieve dimensie: beheersingsniveau toepassen 9,12 De leerlingen gebruiken letters als onbekenden, als variabelen en voor veralgemeningen. Met inbegrip van kennis * Conceptuele kennis - Letter als onbekende, als variabele en als hulpmiddel voor veralgemeningen * Procedurele kennis - Getalwaarde van een algebraïsche uitdrukking met maximum 2 variabelen Met inbegrip van context * De eindterm wordt zowel met als zonder context gerealiseerd. Met inbegrip van dimensies eindterm Cognitieve dimensie: beheersingsniveau toepassen 9,13 De leerlingen lossen vergelijkingen van de eerste graad op met één onbekende in de verzameling van de rationale getallen. Met inbegrip van kennis * Conceptuele kennis - Onbekenden - Gelijkheid linker- en rechterlid * Procedurele kennis - Vergelijkingen van de eerste graad met één onbekende Met inbegrip van context * De eindterm wordt zowel met als zonder context gerealiseerd. Met inbegrip van dimensies eindterm Cognitieve dimensie: beheersingsniveau toepassen

4. Curriculumdossier “Een curriculumdossier beschrijft op samenhangende wijze en vanuit onderwijskundig perspectief het geheel van de vorming van een structuuronderdeel en brengt alle doelen als vermeld in onderafdeling 2*, die van toepassing zijn op dat structuuronderdeel samen. In voorkomend geval worden de eindtermen, uitbreidingsdoelen Nederlands en specifieke eindtermen letterlijk opgenomen.” *Naast in voorkomend geval de eindtermen, de uitbreidingsdoelen Nederlands en de specifieke eindtermen, zijn de andere doelen: 1° van het tweede leerjaar A en het tweede leerjaar B: de doelen van een basisoptie; 2° van een structuuronderdeel van de tweede of derde graad, dubbele finaliteit: de doelen die leiden tot een of meer erkende beroepskwalificaties; 3° van een structuuronderdeel van de tweede of derde graad, arbeidsmarktfinaliteit: de doelen die leiden tot een of meer erkende beroepskwalificaties; 4° van elk structuuronderdeel van de eerste, tweede of derde graad: de eventuele differentiële doelen van het desbetreffend structuuronderdeel die een uitbreiding of verdieping van al voorkomende doelen inhouden. De hogervermelde doelen worden gezamenlijk ontwikkeld door het Gemeenschapsonderwijs en de verenigingen van schoolbesturen van het gesubsidieerd onderwijs. De doelen die leiden tot één of meer erkende beroepskwalificaties kunnen enkel mits voorafgaand akkoord van de betrokken sectoren, inhoudelijk van erkende beroepskwalificaties afwijken. Bron codex SO https://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=14289#1136161

4. Curriculumdossier Sjabloon Positionering in opleidingsaanbod Specifieke toelatingsvoorwaarden Samenstelling structuuronderdeel Onderwijsdoelen Studiebekrachtiging Doelen basisopties Status: ingediend door onderwijsverstrekkers

5. Leerplan In aansluiting op de curriculumdossiers die door de Vlaamse Regering zijn goedgekeurd, worden door het schoolbestuur in omvang beperkte leerplannen ontwikkeld die voldoende ruimte laten voor de inbreng van scholen, leraren, lerarenteams of leerlingen. In de leerplannen zijn in elk geval alle betrokken, door het Vlaams Parlement goedgekeurde eindtermen letterlijk opgenomen, waarbij transparant het onderscheid gemaakt wordt welke doelen de eindtermen realiseren en met welke doelen de ontwikkelingsdoelen worden nagestreefd. De leerplannen zijn voor de onderwijsinspectie een aanvullend instrument om het kwaliteitsbeleid van een school te kaderen. a) het leerplan beantwoordt aan de bepalingen, vermeld in artikel 147/3 van de Codex Secundair Onderwijs van 17 december 2010; de eindtermen worden letterlijk opgenomen; b) alle leerplannen die aansluiten bij het curriculumdossier in kwestie, worden in samenhang ingediend; c) de doelgroep wordt vermeld; de benaming van het structuuronderdeel of de structuuronderdelen waarvoor het leerplan bestemd is, wordt vermeld; d) het leerplan geeft aan welke ruimte gelaten wordt voor de inbreng van scholen, leraren, lerarenteams of leerlingen; e) het leerplan maakt de systematiek duidelijk volgens welke het is opgebouwd; f) het leerplan vertoont consistentie met de doelen van het curriculumdossier; g) het leerplan vermeldt duidelijk welke materiële vereisten minimaal noodzakelijk zijn voor een goede uitvoering; Bron codex SO https://data-onderwijs.vlaanderen.be/edulex/document.aspx?docid=14289#1136161 Iets vermelden over koppeling aan vakken/vakkenclusters?

5. Leerplan Gezamenlijke leerplannen officiële onderwijsverstrekkers (GO! – OVSG – POV) Principes 1 leerplan A-stroom, 1 leerplan B-stroom Eindtermen worden letterlijk overgenomen als leerplandoelen Leerplannen garanderen maximale autonomie voor scholen en leraren Leerplannen in samenhang met didactische cahiers bieden voldoende houvast voor scholen en leraren Het pedagogisch project is de motor van de opbouw en uitvoering van een schooleigen curriculum Status: ontwikkeld, in te dienen na goedkeuring curriculumdossier Iets vermelden over koppeling aan vakken/vakkenclusters?

5. Leerplan Specifiek voor GO! Vanuit belang aan kwaliteit, respect voor bevoegdheid Koppeling vakken aan sleutelcompetenties/eindtermen Vb. economische en financiële competenties: AV economie, AV socio- economische initiatie (A-stroom), + AV MAVO en AVPAV (B-stroom) Iets vermelden over koppeling aan vakken/vakkenclusters?

5. Leerplan Specifiek voor GO! Vanuit belang aan kwaliteit, respect voor bevoegdheid Koppeling vakken aan sleutelcompetenties/eindtermen Vb. financiële en economische geletterdheid: economie Iets vermelden over koppeling aan vakken/vakkenclusters?

6. Didactisch Cahier Ter ondersteuning van de scholen en de leerkrachten ontwikkelt de pedagogische begeleidingsdienst van het GO! didactische cahiers. Ze verduidelijken de leerplannen met visieteksten, toelichtingen, uitdagende en haalbare doelen, pedagogische didactische wenken, tips voor differentiatie, taalontwikkelend didactische handelen, evaluatie,…

6. Didactisch Cahier GO!-eigen instrumentarium Principes Concretisering sleutelcompetenties, eindtermen PPGO! Dynamisch Participatief en interactief (nu open voor feedback) Cahiercommissies cf. vroegere leerplancommissies Afstemming en eenduidigheid Status: ontwikkeld open voor feedback

6. Didactisch Cahier

6. Didactisch Cahier

6. Didactisch Cahier Elementen – R-OK-wijs Gevalideerd doelenkader Sleutelcompetentie – Bouwsteen – Eindterm(en) Afbakening, toelichting, kernidee Uitdagende en haalbare doelen Opbouw en samenhang (verticaal/horizontaal) Passende begeleiding Differentiatie Taalontwikkelend lesgeven Vormgeving onderwijs-leerproces Pedagogisch didactische wenken Specifiek didactisch materiaal, bronnen ICT-integratie Opvolging Evaluatie feedback

Het digitaliseren van de ‘leerplannen’ Vakleerplannen 1 dynamisch cahier

Het digitaliseren van de ‘leerplannen’ 1 dynamisch cahier Meerdere visualisaties

Structuur inhouden cahier ALGEMEEN: Visie Geldt voor alle eindtermen, overschrijdt de eindtermen TUSSENNIVEAU: samenhang, groepering Geldt voor sommige eindtermen EINDTERMEN: specifieke info Geldt voor deze eindterm

Structuur digitaal cahier 2 functionaliteiten: Het cahier en de leerplannen bekijken Leerplandoelen koppelen aan vakken(clusters) & leerkrachten

In ontwikkeling: startscherm

In ontwikkeling: leerplannen

In ontwikkeling: meer info per leerplandoel

In ontwikkeling: koppelen doelen & leerkrachten

Een schooleigen curriculumorganisatie De aard van de eindtermen vragen om het curriculum geïntegreerd aan te bieden Het is de verantwoordelijkheid van de school om te differentiëren zodat elke leerling in staat is tot de basisvorming De school moet dus het eigen curriculum organiseren Dit is een iteratief en participatief proces

De modernisering van de lessen-/ambtstabel De tabel is een hulpmiddel om het realiseren van de eindtermen te organiseren Het letterlijk overnemen van een tabel komt het continue ontwerp van een passende, schooleigen curriculumorganisatie niet ten goede Precies daarom geven we geen unieke lessentabellen meer maar scenario’s met ontwerpvoorbeelden waar de school een eigen curriculumorganisatie mee kan ontwerpen De modernisering van de lessentabellen. Ontwerp het curriculum van je school.   De samenleving en de nieuwe eindtermen stellen je als school voor een uitdaging. De modernisering vergt aanpassingen, zowel inhoudelijk als op vlak van organisatie. Inhoudelijk komen er eindtermen bij die er voorheen niet waren, en die ook niet te vatten zijn in de klassieke vakken: zo komen er eindtermen burgerschap, STEM, economie, ICT, gezondheid, welzijn en duurzaamheid bij. Wat moet gerealiseerd worden is bepaald door de eindtermen en kan je als school niet omheen, dat moet elke school bereiken. Hoe dit zal gerealiseerd worden is echter een opdracht voor elke school. Als school ben je autonoom in de organisatie van je curriculum. Een kwalitatief curriculum streeft naar een geïntegreerde samenhang waarbij er zowel aandacht is voor het verdiepen van vakinhoudelijke competenties als voor vakoverstijgende samenhang. Zonder te werken aan vakinhoudelijke competenties zal je er als school niet in slagen om een kwalitatief samenhangend curriculum te realiseren. Maar ook zonder te werken aan een horizontale samenhang zal je er als school niet in slagen om een kwalitatief samenhangend curriculum te realiseren. De modernisering vraagt een aanpassing van de rol van de lessentabel. De lessentabellen worden vaak opgevat alsof ze opgelegd worden. Dit is echter niet het geval. De lessentabel is een hulpmiddel om het realiseren van de eindtermen te organiseren en is in die hoedanigheid een suggestie ter ondersteuning en geen verplichting. We stellen vast dat het letterlijk overnemen van de lessentabellen het ontwikkelen van een passend, schooleigen curriculum niet ten goede komt. Niet alle leerlingen volgen immers hetzelfde pad en niet alle scholen hebben dezelfde aanpak. Het is de verantwoordelijkheid van de school om te differentiëren zodat elke leerling in staat is tot een basisvorming. Precies om het ontwerpen van het curriculum van je eigen school te ondersteunen geven we geen unieke lessentabellen meer per richting. In de plaats bieden we een scenario waar je als school mee aan de slag kan gaan. De eerste stap is het bepalen van je startpositie en je visie als school. Bekijk de nieuwe eindtermen. Er komen eindtermen bij die je zal moeten organiseren op een wijze die bij je school past. Gebruik de nieuwe eindtermen als hefboom om de visie van de school te ontwikkelen en deze te realiseren in een samenhangend curriculum. Doe dit op basis van je eigen context en input. Wees realistisch en denk aan 1 september 2019 maar denk ook hoe je school er binnen 3 jaar kan uitzien. Beiden zijn nodig. Naargelang de eigen visie, context, input en profilering zal je als school keuzes maken die zich vertalen naar een eigen curriculumontwerp. Vertaal vervolgens deze beginsituatie en visie van de school naar een ambtstabel en weekplanners. Een ambtstabel is het aantal uur dat je op een gemiddelde weekbasis wil besteden aan de eindtermen, en gebruik je om je leerkrachtenteam samen te stellen. De weekplanners gebruik je om je jaarplanning te maken, en gebruik je om op een passende wijze je onderwijs te organiseren. Denk eraan dat je in een schooljaar 35 weken hebt om het curriculum te realiseren. Deze weken hoeven er niet hetzelfde uit te zien. Je kan verschillende weekplanners gebruiken doorheen het jaar. Je kan ervoor kiezen om gedurende een aantal weken met één weekplanner te werken, en gedurende een aantal andere weken met een andere weekplanner. Je kan een x-aantal lessenweken organiseren, en een x-aantal projectweken. Dit hangt af van de keuzes die je wil en kan maken als school. We ontwikkelen hiervoor voorbeelden van tabellen en roosters.

Beknopt scenario De school bepaalt samen met het team de eigen beginsituatie: door de nieuwe eindtermen te onderzoeken, door rekening te houden met de leerlingenpopulatie, met het leerkrachtenteam, de eigen visie en profilering De school vertaalt de beginsituatie naar ambtstabellen en lessentabellen/weekplanners (jaarplanners) op basis van ontwerpvoorbeelden Ambtstabellen worden gebruikt om het team samen te stellen Lessentabellen, week- en jaarplanners worden gebruikt om het curriculum in te plannen Pedagogisch-didactische invulling

Concretisering naar ambtsbevoegdheden leraren Geen wijziging van de regelgeving voor toewijzing ambtsbevoegdheden

Decretale bepalingen ‘Het lessenrooster is een weekrooster, opgebouwd uit vakken of vakkenclusters, waarin de doelen van het curriculumdossier en het aansluitende leerplan worden gerangschikt.’ ‘Het schoolbestuur legt het weekrooster vast.’ ‘De eindtermen worden niet vastgehaakt aan vakken. Het zijn de schoolbesturen die de verbinding maken tussen de eindtermen en de vakken en vakkenclusters. Daarbij moet het ook duidelijk zijn welke leraar er verantwoordelijk is voor de uitwerking en realisatie ervan.’

Decretale bepalingen ‘De Vlaamse regering legt de benaming van de vakken vast en bepaalt de indeling van de algemene vakken, technische vakken, kunstvakken, praktische vakken.’ ‘Lessenrooster omvat de basisvorming; geen verplicht te gebruiken vakken behalve godsdienst/niet confessionele zedenleer.

Praktische uitwerking Inhouden worden vertaald in vakken / vakkenclusters Deze worden gelinkt aan vakbenamingen: Soms duidelijk 1 vak vb. Nederlands Soms een combinatie van vakken vb. STEM-pakket: AV Wiskunde, TV Techniek,… Soms ‘echte’ keuze van een vak vb. eindterm burgerschap: via AV Maatschappelijke Vorming of via AV Geschiedenis of via AV PAV of via ….

Praktische uitwerking Omzetting naar administratieve vakbenamingen is noodzakelijk (AV Nederlands, AV Wiskunde, …) Immers: regelgevend is de toekenning van ambtsbevoegdheden (= individuele opdracht van de leraar) gestoeld op betrekkingen, die omschreven worden als een opdracht AV…, TV…, PV… Dus: aan elke leerinhoud uit het curriculumdossier moet in fine een concreet vak gekoppeld worden Cfr. ambtsbevoegdheden voor Agodi

Praktische uitwerking Pro memorie: Zodra een opdracht concreet is omschreven (vb. 22/22 Nederlands) gebeurt de invulling van deze betrekking als volgt: Vast benoemde leerkrachten die voor het vak hetzij een VE hebben, hetzij ervoor VB zijn (met VO) = breedte vaste benoeming rekening houdend met dienstanciënniteit Vervolgens: boventallige lkr. uit Sgem met VE of VB voor het vak Nadien: keuze voor tijdelijk personeelslid: eerst TADD daarna TABD

Begeleidingstraject 2018-19 Doel: Elke secundaire school met een eerste graad kan op 01/09/2019 het nieuwe leerplan voor de 1ste graad implementeren Vooropdracht: Opdracht om set nieuwe eindtermen te verkennen: www.onderwijsdoelen.be Powerpoint PBD GO!: modernisering SO – visie GO! op 1ste graad – nieuwe eindtermen Overzicht van websites en filmpjes over 21e eeuws onderwijs die elke codi kan verkennen en doorsturen aan zijn team

Werk- en inspiratiesessie Vaksessies Introsessie Why? What? How? Werksessies Werk- en inspiratiesessie Vaksessies Implementatie didactisch cahier Keuzemodules Evaluatie-beleid Van fixed naar growth mindset Projectmatig werken via co-teaching Lerende netwerken opzetten Talentenmanagement …. Leiderschap Veranderen Zelfzorg …

Begeleidingstraject 2018-19 Introsessie Why? Mindset in overleg met codi What? Technische info rond ET Noodzaak aan integratie (nog geen detailvoorbeelden), andere curriculumorganisatie,… How? Voor het personeel: lessen-/ambtstabellen Voor de curriculumorganisatie: jaar- en weekplanners Pedagogisch-didactische later Why? What? How?

Begeleidingstraject 2018-19 intervisie via netwerken over aanpak op de eigen scholengroep/school: kansen voor integratie via STEM en Taaldidactiek, curriculumontwerp impact op schoolorganisatie personeelsbeleid infrastructuur Evaluatiebeleid – zeker meenemen overleg communicatie, Kwaliteitszorg … Werksessies Werk- en inspiratiesessie

Begeleidingstraject 2018-19 Werksessies Werk- en inspiratiesessie Tussendoor: overleg met codi individuele begeleiding van directies is mogelijk

Begeleidingstraject 2018-19 Vaksessies Implementatie didactisch cahier Vakmodules voor leraren Individuele inschrijvingen (aanbod uitgebreid + digitaal ter beschikking) Aparte brochure aanvullend op 3BP

Keuzemodules Leiderschap Evaluatie-beleid Veranderen Van fixed naar growth mindset Projectmatig werken via co-teaching Lerende netwerken opzetten Talentenmanagement …. Leiderschap Veranderen Zelfzorg …

Communicatieplan Informeren en richting geven Infosessie, GO! alert, GO! pro nieuwsbrief, GO! pro website met FAQ en hulplijn Dag SO Ondersteunen bij communicatie naar ouders Filmpje Schoolreglement Inspirerende voorbeelden GO!-magazine en pers Perscommunicatie brede publiek

Feedback en reflecties van het meso-niveau Inzicht in het groot belang van leiderschap en personeelsbeleid (belang van individuele ondersteuning van directies) Verantwoordelijkheid op mesoniveau (belangrijke rol voor de codi) Belang van werken met lerarenteams, teamontwikkeling Geen principiële bezwaren tegen aanpak rond curriculumorganisatie Inzicht in iteratief proces Plaats van burgerschap (1u versus geïntegreerde aanpak) Aandacht voor overgang BaO-SO bij de ondersteuning CLB meenemen in de ondersteuning Evaluatie al meenemen in de werksessies Waardering voor onze aanpak