Interventie onderzoek eerste introductie Leni Beukema 8 maart 2018

Wat gaan we doen; een voorstel Pluriformiteit in onderzoek Voorbeeld van interventieonderzoek Uitgangspunten interventieonderzoek (Varianten van interventie- (of actie-)onderzoek) Is dit waar jullie behoefte aan hebben? Punten vergeten?

Praktijkgerichtheid van onderzoeksbenaderingen (Ponte 2012) Onderzoeks-strategieën Kenmerken Aard van kennis Praktijkgericht- heid Positivistische wetenschapsstrategie Empirisch analytisch Menselijk handelen vergelijken met materiele wereld Reductionistisch Verklaren en voorspellen Waardenvrij Overdracht en toepassing van kennis Interpretatieve wetenschapsstrategie Fenomenologisch Menselijk handelen in sociale context Holistisch Begrijpen Waarden-verhelderend Inspireren en informeren door levensechte beschrijving Wetenschapsstrategie gericht op interventie Kritisch en veranderingsgericht Menselijk handelen in context Begrijpen en veranderen Waarden- gebonden Gezamenlijke doelstellingen empowerment

Regulatieve cyclus van praktijkonderzoek

Samenwerking in onderzoek Hoe kunnen we het HRM-beleid, de HR-instrumenten en het bijbehorende leiderschap zo ontwikkelen dat ze bijdragen aan duurzame arbeidsrelaties en aan het realiseren van de visie van De Zijlen “Betekenis boven beperking”?

Opzet traject voorbereiden Doel- en vraagstelling vaststellen met mensen van HRM met strategisch team organisatie Overeenstemming over vertrekpunten

Inhoudelijke vertrekpunten: Zonder mensen geen organisaties Doelstelling organisatie wordt gecreëerd in sociaal proces tussen mensen Wederkerigheid

Methodische vertrekpunten

Opzet traject uitvoering Stap 1 (themafase) Interviews met 14 medewerkers Terugkoppelingen eerste bevindingen Stap 2 (kristallisatiefase) vijf pilots onderzoeken Stap 3 (exemplarische fase) analyse van de pilots/ vliegwiel

Stap 1 Interviews met sleutelpersonen in organisatie - functioneel - regionaal Terugkoppeling - naar afdeling HRM - naar strategisch team - naar geïnterviewde (klankbord)

Terugkoppeling van de thema’s

Resultaat visieontwikkeling Zorgvisie: Betekenis boven beperking. Uitgaan van de behoefte van de cliënt, benutten van mogelijkheden om te participeren in een inclusieve samenleving, uitblinken in complexe zorg. Mensvisie: Iedereen kan iets voor een ander betekenen. Mensen zijn gelijkwaardig   Visie op de organisatie Organisch groeien, van hiërarchie naar netwerk, meer zelforganisatie, leiderschap van sturend naar coachend/ondersteunend, en ruimte voor diversiteit tussen locaties.   Visie op de arbeidsrelatie Stevige verbinding met de organisatie, gelijkwaardigheid, beweging, doorgroeien en doorstromen, samenwerken, plan en bedoeling uitspreken, kleurrijk en divers.  

Resultaat centrale thema’s voor duurzame arbeidsrelaties

Stap 2 Pilots WAT BETEKENT… Kennisdeling tussen leidinggevenden Methodiek Triple-C Team waar ouders de leiding hebben Zelforganiserend team Werking van de betekeniskaart …. VOOR DE SAMENWERKING BINNEN TEAMS EN MET LEIDINGGEVENDEN (= voor duurzame arbeidsrelaties in de praktijk)

Dataverzameling en -analyse Onderzoeksteam: vanuit lectoraat en afdeling HRM Methoden: observatie, interviews, documentanalyse Transcriberen, open coderen Terugkoppeling (in loops): Naar mensen van pilots zelf Naar klankbordgroep Naar strategisch team

Kernthema/ vliegwiel voor verandering

Van diagnose naar ontwerp In loops focus aanbrengen Samen met mede-onderzoekers, uitwerken naar organisatie als geheel Zone van naaste ontwikkeling Aansluiten bij betekenisgeving/ taal Prototypen maken

Bruikbaarheid voor eigen onderzoek

Uitgangspunten interventieonderzoek 1. Wetenschappelijke kennis inzetten als hulpbron voor innovatie en empowerment onderzochten 2. Zeggen, doen en veranderen 3. Wederkerige relatie onderzoeker – onderzochten 4. Reflexiviteit

Ad 1.Wetenschappelijke kennis voor innovatie en empowerment Wetenschappelijk onderzoek als waarden geladen activiteit Expliciteringsplicht

Ad 2. Zeggen, doen en veranderen Inzicht in handelen van mensen en de bijbehorende betekenissen, waarden én hulpbronnen Dualiteit van structuur Zoeken naar mogelijkheden eigen handelen veranderingsgericht te maken: praktische en discursieve kennis

Op zoek naar grondpatronen: dualiteit van structuur

Handelen in organisaties Dualiteit van structuur en verschillende niveaus van betekenisgeving (Weick) Het individuele niveau Het intersubjectieve niveau Generieke subjectiviteit (gestolde interactie/ grondpatronen, LB) Extrasubjectiviteit

Ad 3. Wederkerige relatie onderzoeker - onderzochten Relatie tussen onderzoeker en mede-onderzoeker(s) in onderzoeksleerproces communicatieve symmetrie wederkerig adequaat Nieuw soort kennis gebruik van mode 1, 2 en 3 kennis alledaagse en wetenschappelijke kennis gelijkwaardig die voortdurend wordt ge(re)produceerd dubbele hermeneutiek

Ad 4. Reflexiviteit Kennis als uitkomst van permanente en alledaagse discussie en ontwikkeling Reflexief onderzoek Bewust van eigen vooronderstellingen Onderzoeker als persoon Onderzoeker in positie betreffende context Resultaten en proces zijn beiden uitkomsten van onderzoek: meta- niveau altijd betrokken

Routines als basis van verandering Afkondigen van verandering is niet realisatie daarvan Onderbewuste, praktisch bewustzijn en discursief bewustzijn Basis van individueel veranderen is praktisch bewustzijn discursief maken (reflexie) Interactie over deze reflexie vraagt uitdaging én veiligheid Tempo van verandering afstemmen op tempo van gesprek (en omgekeerd)

Bruikbaarheid voor eigen onderzoek

Varianten van Research in Action De lijn van organisatiestudies (1) Lewin (vanaf jaren 50 in US) Natuurlijke experimenten Verandering als proces naar nieuwe stabiliteit (unfreezing, changing, freezing) Groepsdynamica Tavistock institute of Human Relations (vanaf WOII)/ Norwegian Industrial Democravy Project (jaren 60/70) Sociotechniek Psychologische eisen aan banen Semi-autonome groepen

Varianten van Research in Action De lijn van organisatiestudies (2) Lerende organisaties (Argyris jaren 90) beleden theorie/ gehanteerde theorie single en double loop leren van model 1 naar model 2 organisaties Pragmatisch actieonderzoek (Greenwood&Levin, 1998) kennisontwikkeling door handelen de rol van participatieve democratie

Theorie U, Scharmer (MIT, 2011) Verandering als co-creatie Leren van de toekomst Open geest (reflexie op vooronderstellingen) Open hart (voelen) Open wil (niet bang voor de toekomst)

Varianten van Research in Action De lijn van democratiseringsbewegingen (1) Kritisch actieonderzoek(Frankfurter Schule/ Habermas, kritische psychologie/ Holzkamp, adult learning/ Freire) Wetenschap voor emancipatie Feministische invloeden

Varianten van Research in Action De lijn van democratiseringsbewegingen (2) Participatory Action Research (Borda) Ontwikkelingsvraagstukken Community based Democratie Persoonlijke groei, zelfactualisatie (Reason, Heron) Wederkerige relaties centraal Communities of practice

Verder lezen Journal of Action Research (SAGE) Coenen, H. (1987, 2012), Exemplarisch handelingsonderzoek, Utrecht: Van Arkel Greenwood, D.J. & M.Levin (1998), Introduction to Action research. Social Research for Social Change, Thousand Oaks/ London/New Delhi: Sage Heron, J. (1996), Co-operative inquiry. Research into the Human Condition, Thousand Oaks/ London/New Delhi: Sage Ponte, P (2012), Onderwijs en onderzoek van eigen makelijk, Den Haag: Boom/Lemma Reason, P. & H. Bradbury (2001), Handbook of Action ResearchThousand Oaks/ London/New Delhi: Sage Scharmer, O. & K.Kaufer (2013), Leiden vanuit de toekomst. Van ego-systeem naar eco-systeem, Zeist: Christofoor Tromp, C. (2004) Breedbeeld wetenschap. Een kritisch-reflexief onderzoeksmodel gebaseerd op een breed rationaliteitsbegrip, Utrecht: Jan van Arkel