2 november 2017 Johan Tielemans Bureau Toezicht Wwft 2 november 2017 Johan Tielemans 30 december 2018

Onderwerpen Ontstaan Wwft Bureau Toezicht Wwft Verplichtingen Wwft Implementatie 4e witwasrichtlijn 30 december 2018

Wet ter voorkoming van witwassen en financieren terrorisme 1989: Oprichting Financial Action Task Force (FATF) om witwassen internationaal aan te pakken (terrorismefinanciering na 11 september 2001) 1994: Wet MOT en WID voor financiële instellingen (16-12-1993) 2002: Wet MOT en WID voor handelaren en bemiddelaars (1-12-2001) 2008: Wwft als opvolger van de wet MOT en WID (1-8-2008) (op basis van de 3e anti-witwasrichtlijn EU 2005) FATF begon om witwassen aan te pakken. Doet aanbevelingen. Laatste in 2012. Terrorismefinanciering kwam na 11 september 2001 in beeld. Extra aanbevelingen in verband met terrorismefinanciering. EU-richtlijnen. Verschillen tussen de lidstaten. Bijvoorbeeld cash limiet in België € 3.000. In Duitsland alleen meldplicht bij vermoeden van witwassen, subjectieve meldplicht. In Nederland een stelsel van meldingen ongebruikelijke transacties met objectieve en subjectieve indicatoren. 30 december 2018

Bureau Toezicht Wwft Onderdeel van de Belastingdienst/Grote ondernemingen 35 medewerkers die landelijk werkzaam zijn Ca. 1000 onderzoeken per jaar Afstemming met andere organisaties/diensten: Toezichthoudersoverleg FIU-Nederland Niet-meldersoverleg (OM/FIOD/politie) Voorlichting: Bijv. instellingen en brancheorganisaties Leidraden/handleidingen via www.belastingdienst.nl en/of www.fiu-nederland.nl BTWwft valt onder de Belastingdienst maar is aangewezen voor het toezicht op niet-fiscale wetgeving. Aanpak onderzoeken wijzigt 30 december 2018

Bureau Toezicht Wwft Toezichthoudende bevoegdheden geregeld in Awb Geheimhoudingsplicht (Artikel 22 Wwft) Sanctioneringsmaatregelen: Bestuursrechtelijk: aanwijzing, last onder dwangsom en boete Strafrechtelijk (is economisch delict): aangifte bij OM, al dan niet via het ‘niet meldersproject’ Geheimhoudingsplicht doorbroken door: Art. 22 Wwft: toezichthouders mogen onderling informatie uitwisselen en tzh-ers mogen met buitemlandse tzh-ers informatie uitwisselen Art. 25 Wwft: verstrekking aan FIU-Nederland 30 december 2018

Bureau Toezicht Wwft Wwft-toezicht op aangewezen doelgroepen: Verkopers van en bemiddelaars inzake bepaalde aangewezen goederen: voertuigen schepen kunstvoorwerpen en antiquiteiten edelstenen, edele metalen, sieraden en juwelen Makelaars en taxateurs onroerende zaken Domicilieverleners Pandhuizen 30 december 2018

Alleen van toepassing indien sprake is van een ‘instelling’ Verplichtingen Wwft Alleen van toepassing indien sprake is van een ‘instelling’ “Instellingenbegrip” Gefeliciteerd! Iedere bemiddelaar in de aangewezen goederen is instelling; zie volgende dia 30 december 2018

Wanneer bent u een instelling voor de Wwft? Verkopers: (Artikel 1, lid 1, onderdeel a, ten 15e Wwft:) verkopers van goederen tegen betaling in contanten voor een bedrag van € 15.000 of meer Bemiddelaars: (Artikel 1, lid 1, onderdeel a, ten 14e Wwft:) bemiddelaars (62 WvK) bij de aan- en verkoop van onroerende zaken en rechten waaraan onroerende zaken zijn onderworpen, en bemiddelaars (62 WvK) bij de aan- en verkoop van voertuigen, schepen, kunst en antiek, edelstenen, edele metalen, sieraden of juwelen Verkopers: alle verkopers! Er wordt nog niet gesproken over specifiek schepen; dat komt pas bij de meldingsplicht objectief! Bemiddelaars: wanneer is er sprake van een schip? Zie bijv. ook horloges tov sieraden 30 december 2018

Definitie schip BW Boek 8 artikel 1 lid 1: “Alle zaken die blijkens hun constructie bestemd zijn om te drijven, drijven of hebben gedreven” Binnenvaartpolitiereglement artikel 1.01 letter a: “Elk vaartuig gebruikt of geschikt om te worden gebruikt als een middel van vervoer te water” Wanneer schip?; zie bijvoorbeeld ook de horloges…die vallen onder de sieraden? sup 30 december 2018

Onderzoeken door Bureau Toezicht Wwft Definitie ‘schip’ is ruim Op risico gebaseerde onderzoeken instellen Voorlopige keuze om onderzoeken in te stellen bij verkopers en bemiddelaars inzake zeil- en motorjachten, sloepen, ribs, sportboten en waterscooters/jetski’s. Gekozen om bepaalde categorieën vooralsnog buiten beschouwing te laten (binnenvaart, ferry’s, bagger, cruise, visserschepen, etc.) Dus niet de sup! Optioneel: jetski qua waarde grensgeval, maar denk aan accessoires, zoals trailer, zwemvesten, flyboard 30 december 2018

Welke verplichtingen heeft een instelling? (Artikel 3 Wwft) Verkoper: Instellen van cliëntenonderzoek bij verkoop vanaf € 15.000 tegen contante betaling Bemiddelaar: Instellen van cliëntenonderzoek bij opdracht tot aan- of verkoop van schepen 30 december 2018

Wanneer stelt u cliëntenonderzoek in? (Artikel 4 Wwft) Verkoper: Voordat de incidentele transactie wordt uitgevoerd Bemiddelaar: Voorafgaand aan de dienstverlening Bemiddelingsovereenkomst Adverteren Bemiddelingsovereenkomst / OTD wel of niet verplicht HISWA? Vermoedelijk voorgeschreven, maar voor ons geen verplichting Praktijk vaak pas volledig bij koopovereenkomst 30 december 2018

Wat houdt het cliëntenonderzoek in? Verkoper (incidentele transactie): Identificeren en verifiëren identiteit; vastleggen van de volledige identiteitsgegevens (al dan niet d.m.v. kopie) Natuurlijke personen Rechtspersonen (eigendoms- en zeggenschapsstructuur; wie is de uiteindelijk belanghebbende?) (Artikel 3 Wwft) Kopie is niet verplicht! App kopie ID Personenvennootschappen (maatschap, cv, vof) 30 december 2018

Wat houdt het cliëntenonderzoek in? Bemiddelaar (zakelijke relatie): Wie is uw opdrachtgever/cliënt? Identificeren en verifiëren identiteit; vastleggen van de volledige identiteitsgegevens (al dan niet d.m.v. kopie) Natuurlijke personen Rechtspersonen (eigendoms- en zeggenschapsstructuur) Doel en beoogde aard van de zakelijke relatie Voortdurende controle op de zakelijke relatie (Artikel 3 Wwft) Is bekende…nvt…wat ziet een derde partij? Artikel 3 lid 1: Verplichting om cliëntenonderzoek te verrichten Artikel 3 lid 2: Wat houdt een cliëntenonderzoek allemaal in: Het cliëntenonderzoek stelt de instelling in staat om: a. de cliënt te identificeren en diens identiteit te verifiëren; b. de uiteindelijk belanghebbende van de cliënt te identificeren en op risico gebaseerde en adequate maatregelen te nemen om zijn identiteit te verifiëren, en indien de cliënt een rechtspersoon is, op risico gebaseerde en adequate maatregelen te nemen om inzicht te verwerven in de eigendoms- en zeggenschapsstructuur van de cliënt; c. het doel en de beoogde aard van de zakelijke relatie vast te stellen; d. een voortdurende controle op de zakelijke relatie en de tijdens de duur van deze relatie verrichte transacties uit te oefenen, teneinde te verzekeren dat deze overeenkomen met de kennis die de instelling heeft van de cliënt en diens risicoprofiel, met zo nodig een onderzoek naar de bron van de middelen die bij de zakelijke relatie of de transactie gebruikt worden; e. vast te stellen of de natuurlijke persoon die de cliënt vertegenwoordigt daartoe bevoegd is; f. op risico gebaseerde en adequate maatregelen te nemen om te verifiëren of de cliënt ten behoeve van zichzelf optreedt dan wel ten behoeve van een derde; g. in voorkomend geval, de natuurlijke persoon, bedoeld in onderdeel e, te identificeren en diens identiteit te verifiëren. 30 december 2018

Cliëntenonderzoek Vastleggen en gedurende 5 jaar bewaren na het tijdstip van het uitvoeren van de transactie dan wel na het tijdstip van het beëindigen van de zakelijke relatie (Artikel 33 Wwft) van: Identiteitsgegevens bv. ‘kopie paspoort’ Natuurlijke personen Rechtspersonen (vertegenwoordigers en uiteindelijk belanghebbende) Geldt overigens ook voor de meldgegevens en ontvangstbevestiging FIU-Nederland (Artikel 34 Wwft) 30 december 2018

Meldingsplicht subjectief Transacties (uitgevoerd dan wel voorgenomen) waarbij de instelling aanleiding heeft om te veronderstellen dat de transactie verband kan houden met witwassen of financieren van terrorisme Let op! Als verkoper bij contante ontvangsten vanaf € 15.000 of meer. Als bemiddelaar is de wijze van betaling (contant dan wel per bank) niet bepalend! (Artikel 15 e.v. Wwft) Bank: ltd kaaiman eilanden; herkomst onduidelijk; vraag ernaar en indien voor u aannemelijk leg het vast Denk aan vrijwaring! Contant € 20.000 ex bank of plastic tasje kleine coupures Geen witwastraject uitrechercheren, melden! 30 december 2018

Meldingsplicht objectief Transacties waarbij voertuigen, schepen, kunst/antiek, edelmetalen, etc. worden verkocht tegen geheel of gedeeltelijke contante betaling van € 25.000 of meer Voor bemiddelaar: Al dan niet via uw (derdengelden) rekening! (Artikel 15 e.v. Wwft) Ook koper direct contant aan verkoper Hoe ver reikt bemiddeling? Is dat ook erop toezien dat uw client is betaald? 30 december 2018

Meldingsplicht Vrijwaring (Artikel 19 en 20 Wwft) Indien u te goeder trouw een melding heeft gedaan, kunnen de verstrekte gegevens of inlichtingen niet dienen als grondslag voor een opsporingsonderzoek jegens de instelling die de melding heeft verricht. Melden aan Financiële Inlichtingen Eenheid (FIU) (Artikel 12 e.v. Wwft) Registreren via www.fiu-nederland.nl en verrichten melding(en) via deze website. 30 december 2018

Implementatie 4e anti-witwasrichtlijn Richtlijn (EU) 2015/849 d.d. 20 mei 2015 vervangt de 3e anti-witwasrichtlijn implementatie van de Richtlijn in nationale wet- en regelgeving was bedoeld uiterlijk 26 juni 2017…..wordt begin 2018 30 december 2018

Verkopers van goederen (handelaren) Uitbreiding van het instellingenbegrip (1): grens van € 15.000 contant gaat naar € 10.000 contant Uitbreiding van het instellingenbegrip (2): ook de inkoop van goederen voor een bedrag van € 10.000 contant of meer Toezichthouder voor alle handelaren in plaats van aangewezen branches 30 december 2018

Verkopers van goederen (handelaren) Cliëntenonderzoek bij zowel inkoop als verkoop tegen contante (uit)betaling van € 10.000 of meer Melding op grond van subjectieve indicator bij zowel inkoop als verkoop vanaf € 10.000 contant En onder voorbehoud: Melding op grond van objectieve indicator vanaf € 20.000 contant 30 december 2018

Bureau Toezicht Wwft Dank voor uw aandacht. Bureau Toezicht Wwft Johan Tielemans jgal.tielemans@belastingdienst.nl 30 december 2018