12/26/2018 Evaluatie SERV - profielenwerking

Voorstelling School in zicht coördinatievergadering LOP Basisonderwijs Gent 8 februari 2010

School in zicht kort voorgesteld Van concentratiescholen uit Oud-Borgerhout en Antwerpen-Noord terug gemengde scholen maken, die een echte afspiegeling zijn van de buurt Door ouders uit de ‘witte en zwarte schoolvlucht’ samen te brengen, in groep scholen te laten bezoeken en kiezen Voorstelling School in zicht

Aanleiding & situatie in 2006 Oud-Borgerhout (2140 intra muros), Antwerpen-Noord (2060) en de Kievitwijk (2018 tussen Turnhoutsebaan en Plantijn Moretuslei) tellen 72.000 inwoners, en 27 scholen 25 van deze 27 scholen zijn concentratiescholen 1 gemengde school (60% indicatorleerlingen) en 1 Steinerkleuterschooltje Voorstelling School in zicht

Uitgangspunten School in zicht ‘Witte’ en ‘zwarte’ schoolvlucht zijn vanzelfsprekend geworden Scholen zijn geen actief vragende partij voor nieuwe instroom: haalbaarheid? wenselijkheid? potentieel in de buurt? Belang van sociale mix onderschat De scholen in de buurt bieden vaak wat ouders nu buiten de buurt gaan zoeken Voorstelling School in zicht

Aanpak School in zicht Communicatieproject: ouders en scholen uit de buurt onderling en met elkaar in contact brengen, buurtscholen terug inbrengen in netwerk van deze jonge gezinnen: Ouders informeren, twijfels laten uiten, samen scholen doen bezoeken, contacten over schoolkeuze stimuleren Scholen voorbereiden op en begeleiden bij eventuele instroom Voorstelling School in zicht

Ouders bezoeken samen de scholen Voorstelling School in zicht

Ouders vinden terug de weg 2007: 51 inschrijvingen in 5 scholen 2008: 54 inschrijvingen in 8 scholen 2009: 20-tal broers en zussen in 5 scholen 40 nieuwe gezinnen + spontane netwerken Impact van nieuwe aanmeldingsprocedure op resultaat? Voorstelling School in zicht

Projectaanpak Tempera als neutrale procesbegeleider, ingebed in de wijk Middelen uit projectoproep ‘Managers van diversiteit’, minister Keulen (Inburgering) tot eind november 2009 Onderwijs zoekt naar basisfinanciering, cofinanciering vanuit lokale besturen/scholengemeenschappen/… Voorstelling School in zicht

10 lessen geleerd uit School in zicht Projectaanpak werkt voor Antwerpen-Noord en Oud-Borgerhout, Sint-Jans-Molenbeek Elke regio vraagt specifieke accenten, maar een aantal basisprincipes blijven gelijk 10 lessen geleerd over segregatie in het onderwijs Motivatie voor andere scholen en regio’s om segregatie aan te pakken

1. De theorie van een ‘point of no return’ voorbij 30 procent allochtone/kansarme leerlingen als bovengrens is achterhaald Ook 100 procent concentratiescholen kunnen kansrijke ouders overtuigen Denken in termen van ‘point of no return’ werkt concentratieversterkend Streefdoel School in zicht = weerspiegeling van de buurt = 70 procent kansarme/allochtone, 30 procent kansrijke/autochtone leerlingen. Ouders volgen dit.

2. Segregatie is meer dan witte vlucht Witte schoolvlucht werd gevolgd door zwarte schoolvlucht Schoolvlucht is een fenomeen van kansrijke gezinnen, minder van taal of kleur Schoolvlucht verloopt in fasen De zichtbaarheid daalt, de impact vergroot Witte schoolvlucht veroorzaakt etnische segregatie, zwarte schoolvlucht voegt daar sociaal-economische segregatie aan toe

3. Concentratiescholen bieden kwaliteitsvol onderwijs Scholen zijn zelfverzekerd over hun kwaliteit Degelijk onderwijsaanbod vroeg tijd Paradox: scholen die de kansrijke leerlingen minder als ‘nodig’ ervaren, zijn het aantrekkelijkst voor de kansrijke ouders Onderzoek prof. Verhaeghe bewijst dat de toegevoegde waarde van een school niet afhankelijk is van de leerlingenpopulatie Bevraging 12 leerkrachten: moesten pedagogische aanpak niet aanpassen owv de instroom vanuit SIZ

4. Kwaliteit is niet het enige dat telt Ondanks de kwaliteit vonden/vinden kansrijke ouders de weg naar de concentratiescholen uit de buurt niet Geen spontane ‘reclame’ van ouders en leerlingen ‘Reclame’ door leerkrachten die in de buurt wonen ontbreekt Ouders zoeken ook een netwerk voor zichzelf Concentratiescholen organiseerden zich op maat van eenverdienersgezinnen, scholen buiten de buurt op maat van tweeverdienersgezinnen Jonge gezinnen ontberen een familiaal vangnet Deze vijf redenen hebben niets met kansarmoede of allochtone leerlingen te maken… Beleid kan hier op inspelen!

5. Sociaaleconomische mix is belangrijker dan etnische mix Concentratiescholen verschillen onderling sterk Etnische diversiteit helpt concentratiescholen vooruit Diverse concentratieschool als tussenstap naar gemengde school Sociaaleconomische mix verbreedt het gezichtsveld Onderwijs moet leerlingen voorbereiden op onze (middenklasse)samenleving Scholen die zich te sterk terugplooien op kansarme leerlingen en ouders laten leerkansen liggen; goede bedoelingen met contraproductieve effecten

6. Eén plus één is meer dan twee Samen kunnen instappen verlaagt de drempel Samen instappen verhoogt de kans op succes Samen instappen is nodig voor de duurzaamheid van de instroom Ouders zoeken een netwerk voor zichzelf én voor hun kinderen “niet alleen zijn” is belangrijker dan “met genoeg zijn” Niet noodzakelijk samen kiezen Niet noodzakelijk grote groepen

7. Eén plus één is meer dan twee, ook voor scholen Alle scholen kunnen instappen, maar een gedragen en weloverwogen beslissing is een voorwaarde Netoverschrijdend project Hoe meer scholen deelnemen, hoe minder kans op een evolutie naar ‘witte scholen’ School in zicht helpt ouders over de eerste drempel, scholen overtuigen de ouders School in zicht vraagt profilering van de scholen, geen herprofilering

8. De wijk als ijkpunt De wijk is: het uitgangspunt: de aanleiding het vertrekpunt: de schaal en het werkgebied het ijkpunt: het streefdoel het eindpunt: evolutie op wijkniveau een belangrijk argument: school en vriendjes vlakbij huis, leren omgaan met diversiteit in de buurt, …

9. Het straatbeeld geeft niet altijd het juiste beeld van de straat ‘Alle kinderen komen uit de buurt, dus we zijn een buurtschool’ ‘Het beeld op de speelplaats verschilt niet van het straatbeeld’ Kansrijke gezinnen zijn minder zichtbaar in het straatbeeld Onzichtbaarheid van kansrijke gezinnen versterkt defensieve en beschermende reflex van scholen

10. Kinderen brengen ouders mee Concentratiescholen ontwikkelden een eigen participatiemodel Omgaan met diverse leerlingen werd vanzelfsprekend Ouderparticipatie werd steeds homogener ipv diverser Leren omgaan met nieuwe ouders vraagt een inspanning Instroom van kansrijke gezinnen is nieuw gegeven voor schoolopbouwwerk Instroom verplicht scholen terug na te denken over diversiteit en gelijke kansenbeleid

Vragen? Marieke Smeyers Tempera Lovelingstraat 62 2060 Antwerpen Tel: 03/270 38 04 Gsm: 0472/599.021 marieke.smeyers@schoolinzicht.be www.schoolinzicht.be Voorstelling School in zicht