26-11-2018 NCC – 14 december 2017 Wwft 2018 mr. Musa Elmas CCP

Programma Wwft 2018 (als gevolg van implementatie Vierde Europese Anti-witwasrichtlijn) Wat staat ons te wachten en te doen? Vertaalslag naar de praktijk

Vierde AWWR (2015/849) Aangenomen op 20 mei 2015 Uiterlijke implementatietermijn voor de lidstaten: 26 juni 2017

Achtergrond Vierde AWWR Primair gebaseerd op de aanbevelingen van de Financial Action Task Force on money laundering (FATF) Evaluatie Derde AWWR Actualiteit

FATF Pakket van 40 aanbevelingen; wereldwijde standaard Peer pressure Landenevaluaties Zwarte en grijze lijst van risicolanden Guidance papers Typologierapporten

FATF-evaluatie Nederland en follow-up door o. a FATF-evaluatie Nederland en follow-up door o.a. aanpassing van de Wwft (per 1-1-2013)

Vierde Anti-witwasrichtlijn (naslag)

Nog meer risk based benadering Drie niveaus: Overheid Toezichthouders Private instellingen

Vereenvoudigd en verscherpt cliëntenonderzoek De verwijzingen in artikelen 6 naar instellingen die in aanmerking komen voor vereenvoudigd cliëntenonderzoek komen te vervallen. De verwijzingen in artikel 8 van de Wwft naar gevallen van verscherpt cliëntenonderzoek blijven gehandhaafd en worden aangevuld met een nieuw aangewezen geval: ‘Onderzoek naar alle complexe en uitzonderlijk grote transacties en alle uitzonderlijke transactiepatronen die geen duidelijk economisch of rechtmatig doel hebben.’ In de bijlage van de Vierde AWWR zijn indicatoren aangewezen voor lagere en hogere risico’s. In een AMvB zullen risico-indicatoren worden opgenomen voor lagere en hogere risico’s. Er komt meer nadruk te liggen op de individuele risicoanalyse van een instelling!

Statistieken Overheden dienen statistieken bij te houden omtrent de bestrijding van witwassen en financieren van terrorisme. Doel: Beoordeling van de effectiviteit van de inspanningen op deze terreinen.

Belastingontduiking Fiscale misdrijven worden als gronddelict voor witwassen worden aangemerkt. Belastingontduiking vs. Belastingontwijking

Transacties met fiscale achtergrond In het arrest van de Hoge Raad van 7 oktober 2008 is door de H.R. vastgesteld dat ook geld waarover iemand beschikt door ontduiking van belastingen “van misdrijf afkomstig/door misdrijf verkregen” is (vaak valsheid in geschrift).

UBO-register – Art. 30 Vierde AWWR Wie moeten in het register?

UBO-register – Wie hebben toegang?

UBO-register Brief V&J 17 december 2012 “Instelling van een centraal aandeelhoudersregister voor besloten en niet-beursgenoteerde vennootschappen”: “Rechtspersonen kunnen worden ingezet om bepaalde illegale activiteiten uit te voeren, normovertredende activiteiten te faciliteren of om vermogen te spenderen. Degenen die leiding geven aan de uitvoering van het misbruik opereren veelal in een netwerk. Dat netwerk bestaat uit een combinatie van relaties met personen en rechtspersonen waarbij inhoudelijke betrokkenheid kan blijken door bemoeienis met de oprichting, het bestuur, de feitelijke uitvoering of investering van vermogen.” Cruciale punt voor een financiële onderneming blijft verificatie van gegevens!

UBO & Implementatie UBO-register Introductie van de mogelijkheid om in bepaalde specifieke gevallen een persoon of hoger leidinggevend personeel als UBO te kwalificeren. Een instelling dient op een opvraagbare wijze vast te leggen wat de aard en omvang is van het door de UBO gehouden uiteindelijk belang. Dit om te weten waarom iemand wordt gekwalificeerd als UBO (art. 33 Wwft - vastlegging en bewaarplicht). Gezien de diverse rechtsvormen in Nederland zal voor een de toepasselijke UBO-definitie voor een groot aantal juridische entiteiten via een AMvB worden vastgesteld. Implementatie van het UBO-register in de Handelsregisterwet. De Nederlandse overheid zal een separaat implementatievoorstel publiceren voor het UBO-register (tot nu toe is alleen consultatie verschenen, d.d. 31 maart 2017).

PEP’s Geen onderscheid meer tussen ‘binnenlandse’ en ‘buitenlandse’ PEP’s. Alleen de functie zal leidend zijn.

Overige wijzigingen * Uitbreiding van de scope:   * Uitbreiding van de scope: - Handelen in zaken van grote waarde (van EUR 15.000 naar EUR 10.000). - Aanbieders van kansspelen: loterijen, speelautomatenhallen en online kansspelaanbieders    * Intensievere samenwerking FIU’s De richtlijn en de voorgenomen wijzigingen in de Wwft bevatten aangescherpte bepalingen omtrent de samenwerking en het delen van informatie en gegevens tussen FIU’s.

Overige wijzigingen (2) * Handhavingsbevoegdheden toezichthouders De handhavingsinstrumenten van de toezichthouders worden uitgebreid. Dit mede omwille van de harmonisatie en consistentie van het handhavingsinstrumentarium van de toezichthouders op de financiële sector. * Openbaarmakingsbevoegdheden toezichthouders De Wwft gaat voorzien in openbaarmakingsbevoegdheden ten aanzien van sanctiebesluiten, dan wel verplichtingen, voor de toezichthouders. Deze zullen, in vergelijkbare zin met de Wft, alsnog in de Wwft worden opgenomen. * Verhoging sancties De sancties zullen in Nederland worden opgehoogd tot € 5 miljoen of 10% van de totale jaaromzet. Voor banken en andere financiële ondernemingen zal, bijvoorbeeld in het kader van de Wwft en Wft, ook eenzelfde boetestelsel gaan gelden.

Overige wijzigingen (3) * Bijkantoren Instellingen zijn verplicht om erop toe te zien dat bijkantoren in derde staten, via het groepsbeleid en daarbij behorende procedures en maatregelen, de bepalingen die gelden op basis van de richtlijn/Wwft naleven. * Hoogrisicostaten (artikel 9 Wwft) De hoogrisicostaten zullen voortaan worden aangewezen door de Europese commissie. * Verklaring Omtrent Gedrag beroepsbeoefenaars Beroepsbeoefenaars, zoals belastingadviseurs, accountants, advocaten, notarissen en makelaars dienen op verzoek van de toezichthouders een Verklaring omtrent gedrag te overleggen. * Betrouwbaarheids- en geschiktheidsvereiste Dit zal gaan gelden voor de dagelijkse beleidsbepalers (en commissarissen) van wisselinstellingen. Dit zal tevens gelden voor de beleidsbepalers van kansspelaanbieders. Aanvullend voor kansspelaanbieders: De betrouwbaarheid en geschiktheid van de vergunninghouder, (mede) beleidsbepalers, UBO, leidinggevenden, personen op sleutelposities en van personen die bij het organiseren van kansspelen met spelers in aanraking komen, dienen te worden gewaarborgd.

In de tussentijd alweer nieuwe initiatieven EU Aanslagen Parijs en Brussel  Actieplan ter versterking van de strijd tegen terrorismefinanciering, EC februari 2016. Panamapapers  Discussie in EU om grensoverschrijdend misbruik van fiscale constructies beter te voorkomen. Voorstel voor een update van de Vierde AWWR, EC 5 juli 2016 (2016/0208 COD); hierop aansluitend Brief van de Minister van Buitenlandse zaken aan: Tweede Kamer, vergaderjaar 2015–2016, 22 112, nr. 2199, 9 september 2016. Nog een conceptversie en in de pijplijn van de EU.

Status implementatie Vierde AWWR in Nederland

Heeft de implementatie in Nederland plaatsgevonden?

Status implementatie Vierde AWWR 5 juli 2016: Concept wetsvoorstel voor de Implementatiewet Vierde AWWR 5 juli 2016: Bijbehorend Concept Memorie van toelichting Vierde AWWR 31 maart 2017: Consultatie Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden 13 oktober 2017: Wetsvoorstel Implemantatiewet Vierde AWWR 13 oktober 2017: Bijbehorend Concept Memorie van toelichting Vierde AWWR

Wat nog verder volgt: Separaat implementatievoorstel m.b.t. het UBO-register UBO-definitie in een AMvB PEP-definitie in een AMvB Risico-indicatoren voor lagere en hogere risico’s in een AMvB

Wwft

Wwft

CDD-Roadmap 2018

Three lines of defense Board (Business line) Management Compliance 1st line of defence (Business line) Management 2nd line of defence Compliance Risk Management Legal 3rd line of defence Audit

Dagelijks beleidsbepaler Wwft Een instelling dient een dagelijkse beleidsbepaler als verantwoordelijke aan te wijzen voor het toezicht op de naleving van de Wwft en onderliggende regelgeving.

Eerste stappen Herbepaal/herbeoordeel de wettelijke verplichtingen die voortvloeien uit de Wwft Organiseer een interne meeting met vertegenwoordigers van diverse geledingen en bespreek de strategie i.c.m. CDD Herbepaal/herbeoordeel de scope van CDD voor en binnen de organisatie Voer een CIRA uit (Client IntegriteitsRisicoAnalyse) uit Vertaal de externe regelgeving naar interne regelgeving Ontwikkel een CDD-risicomatrix

Risk based approach

CDD-risicoanalyse instelling (1) Op strategisch niveau - In welke jurisdicties opereert de instelling? - Heeft de instelling dochterondernemingen of bijkantoren in andere jurisdicties? - Wat is de aard en achtergrond van de huidige cliënten? - Welke producten en diensten biedt de instelling aan? - Zijn dit standaardproducten of maatwerkproducten? - Biedt de instelling complexe producten en/of diensten aan? - Biedt de instelling routinematige of incidentele diensten aan? Via welke (distributie)kanalen biedt de instelling haar producten en diensten aan? - Ontwikkelt de instelling nieuwe initiatieven waardoor het wordt blootgesteld aan nieuwe c.q. andersoortige risico’s? - Wat zijn de ontwikkelingen in de (lokale) wet- en regelgeving? - Wat zijn de (lokale) maatschappelijke opvattingen over witwassen? - Wat zijn de trends op gebieden van witwassen en wat is de mogelijke invloed daarvan op de activiteiten van de instelling?

CDD-risicoanalyse instelling (2) Op operationeel niveau Cliëntrisico Productrisico Landrisico

Voorbeeld CDD-risicoanalyse Client- en productindicatoren

CDD Risk Matrix

CDD-risicoclassificatie

Awareness Artikel 35 Wwft De periodieke opleidingsplicht wordt ook expliciet gemaakt voor beleidsbepalers en bij de opleidingen dient er rekening te worden gehouden met de risico’s, aard en omvang van de instelling.

Waarom doen we dit?/ ‘Waarom’ achter de regel? Doelstellingen: Bescherming financieel stelsel (integriteit, vertrouwen, stabiliteit, veiligheid en soliditeit) Reputationeel risico Bescherming van de medewerkers (strafrecht) Bescherming van de klant (verificatie van de identiteit) Naleving van wet- en regelgeving Bestrijding van witwassen Bestrijding financiering van terrorisme

Clientacceptatieproces Identificatie Verificatie Review Cliënt CDD Prospect Monitoring Acceptatie

Acceptatie?

Voordeur dicht, achterdeur open

Randvoorwaarden (1) Creëer bewustzijn omtrent de drijfveren van CDD (het waarom achter de regel/sense of urgency) Principle based benadering Risk based (meer maatregelen waar het moet, minder waar het kan) Audit trail (if it’s not documented, it’s not done) Ga pro-actief om met CDD, in plaats van reactief (if you think that compliance is expensive, try non-compliance).

Randvoorwaarden (2) Voordeur dicht, achterdeur open. CDD is een integraal onderdeel van de business van een instelling. Techniek van gespreksvoering met de (pot.) klant i.h.k.v. CDD. Tone at the top & cultuur in de organisatie. 3 lines of defence

Randvoorwaarden (3) Focus je op de integrale samenhang van het CDD-proces in de organisatie, niet alleen op de client files.

Illustraties

PEP?

Integral part of your business

CDD-gesprekstechniek richting de klant 26-11-2018 CDD-gesprekstechniek richting de klant

Audit trail ‘There are a number of reasons why so many private individuals and businesses decide to incorporate offshore. Some of the major advantages are tax saving, simpler business administration, asset protection, privacy/anonymity and global investing.’

Nieuw (expliciet) in de Wwft Compliance- en auditfunctie Een instelling dient te beschikken over een compliance- en auditfunctie (naar gelang de aard en omvang).

Verdere stappen (Compliance en Audit) Monitor (compliance) of je voldoet aan externe en interne regelgeving. Laat audits uitvoeren, evalueer periodiek het CDD beheersingsraamwerk, adresseer tekortkomingen en stel het bij.

Afsluiting

Volg de actualiteit en ontwikkelingen in regelgeving FATF EU Basel Committee on Banking Supervision International Association of Insurance Supervisors Wolfsberp Group Transparency International AMLC Ministerie van Financiën/Ministerie van Veiligheid & Justitie Wwft-toezichthouders FEC FIU FD/Follow the money/Regionale bladen

Samenvatting Klantintegriteit Ken uw vak Ken uw wettelijke verplichtingen Ken uw klant Ken de branche van de klant Ken de klant van uw klant Ken het land, de regio waar de zaken worden gedaan Ken uw kanalen maar bovenal Gebruik uw gezond verstand!

Dank voor uw deelname en aandacht! Vragen? Contact: elmas@compliance-instituut.nl