Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff 23 september 2017 Provinciaal Vormingscentrum Malle

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Inhoud : Onderhoud – herstelling - bevoegdheid Mededeling DGLV 39 Rev 01 (dd 07 06 2016) CS – STAN Vervanging radio’s

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Onderhoud – herstelling – bevoegdheid Onderscheid POM < > Complexe taken POM > cfr Maintenance Manual > onderhoudsvoorschriften > checklist - beperkingen > life time limitations > TN’s + AD’s > maintenance and repair history > modificaties – minor changes > repairs

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Onderhoud – herstelling – bevoegdheid Complexe taken : > uitgevoerd door CST > volgens alle voorschriften : - Maintenance/Repair manual - Gebruik materialen en tools - Specifieke voorschriften TN/AD - Common Technical Rules - CS Stan - minor changes approval > controles/acties als gevolg van de herstelling bvb aanpassen W&B of nieuwe weging > CRS door 2° CST (werkkaart en reisdagboek) > uitgevoerde taak documenteren > technisch dossier van het toestel aanvullen (levensloopmap) > eventueel aanvullen Flight/Maintenance Manual Blanco

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Mededeling DGLV 39 Rev 01 (dd 07 06 2016) Richtlijn voor eigenaars, operatoren en Camo’s betreffende het vlieghandboek van luchtvaartuigen niet gebruikt in het handelsluchtvervoer FM maakt deel uit van de certificering van het luchtvaartuig Een geldig FM is vereist voor bekomen van luchtwaardigheidsbewijs en voorwaarde voor behouden van permanente luchtwaardigheid Geldig = overeenstemmen met configuratie bijgewerkt tot laatste revisie

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Mededeling DGLV 39 Rev 01 (dd 07 06 2016) Aanpassingen / Wijzigingen : > revisie van TC houder > wijzigingen/ supplement door STC Laatste versie W&B AD’s die invloed hebben op gebruik en/of limieten : opnemen in FM Verantwoordelijkheid van de eigenaar om FM geldig te houden

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff CS-STAN SUBPART B — STANDARD CHANGES Group Systems — Communication: CS-SC001a — Installation of VHF voice communication equipment CS-SC002b — Installation of a Mode S elementary surveillance equipment Group Systems — Electrical: CS-SC034a — Exchange of existing battery by Lithium Iron Phosphate (LiFePO4) Group Systems — Avionics/NAV/Instruments: CS-SC051b — Installation of ‘FLARM’ equipment Group Systems —Mechanical : CS-SC081a — Exchange of tyres (inner tubes/outer tyres) CS-SC082a — Exchange of skids on wing tips/fuselage tails

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff CS-STAN SUBPART B — STANDARD CHANGES Group Survivability Equipment: CS-SC151a — Installation of headrest CS-SC152a — Changes to seat cushions including the use of alternative foam materials CS-SC153b — Exchange of safety belts — torso restraint systems Group Miscellaneous: CS-SC401b — Exchange of basic flight instruments CS-SC402b — Installation of sailplane equipment

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff CS-STAN SUBPART C — STANDARD REPAIRS CS-SR801a — Aircraft Repair according to FAA Advisory Circular AC 43.13-1B CS-SR802b — Repair of sailplanes including powered sailplanes, CS-SR803a — Temporary repair of canopy cracks by drilling a stopping hole CS-SR804a — Use of alternative adhesive for repairs of wood and wooden mixed structures

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Vervanging radio’s Minor Change - Standard change vlgs CS-STAN – of ?

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Vervanging radio’s Minor Change - Standard change vlgs CS-STAN – of ? Zoals U weet worden of werden de laatste tijd van alle zweefvliegtuigen de radio’s vervangen naar de nieuwe frequentiestandaard. Dergelijke werken werden in het verleden steeds keurig gedocumenteerd met een werkkaart en bijhorende documenten van radio en BIPT. Nu is er enige verwarring, zij het verschillende meningen, betreffende deze ombouw van radio’s, vandaar mijn vraag voor advies als volgt : is dergelijke vervanging van een radio steeds te documenteren met een form 123 vlgs CStan ?

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Vervanging radio’s De inbouw van dergelijke radio communicatie apparatuur kan op drie wijzen worden geïnstalleerd met een geldige goedkeuring: 1. Indien de type certificate holder van het zweefvliegtuig reeds een goedgekeurde EASA toelating voor deze minor modification geeft, bv  in een bijlage aan het onderhoudshandboek of met een service bulletin of met een EASA Minor change approval,  moeten deze instructies worden gevolgd. Een werkkaart en release worden dan opgesteld door een bevoegde CS. Een Easa Form 123 is dan niet nodig. Een referentie naar de TC-Holder documentatie gegevens is bij het werkpakket te voegen. 2. Indien de TC-Holder geen instructies en geen EASA goedkeuring kan geven, kan de Standard Change CS-SC001a worden toegepast.  Een werkkaart en release worden dan opgesteld door een bevoegde CS. Een Easa Form 123 moet worden opgesteld. 3. Indien de TC-Holder geen instructies en geen EASA goedkeuring kan geven kan een EASA Approval voor een Minor modification worden aangevraagd.  Een werkkaart en release worden dan opgesteld door een bevoegde CS. De EASA Minor modification Approval wordt bij het werkpakket gevoegd.

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Vervanging radio’s Standard change vlgs CS-STAN Standard Change CS-SC001a INSTALLATION OF VHF VOICE COMMUNICATION EQUIPMENT 1. Purpose Exchange of communications (COM) equipment, and for aircraft limited to VFR operation, also installation of COM equipment. This SC does not include installation of antennas

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Vervanging radio’s EASA Minor Change Schempp Hirth : Easa MC 10058291 dd 31/05/2016 TM Gen – 01 iss. 2 Installation, removal and exchange of equipment Grob : Easa MC 10036987 dd 20/12/2012 Fiber Glass / Rudolf Lindner : Installation Electronic Equipment A/I –G01 dd 06/09/2011 Trieb – Installation of Dittel KRT-2 VHF Easa MC 10042844 dd 20/12/2012

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Inhoud : Onderhoud – herstelling - bevoegdheid Mededeling DGLV 39 Rev 01 (dd 07 06 2016) CS – STAN Vervanging radio’s

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff CS STAN Annex IV to ED Decision 2015/016 R (8 juli 2015) Certification Specifications for Standard Repairs and Standard Changes Bijl. 1 -Part M-AMC M.A.801 CS Stan.pdf Standard Changes en Standard Repairs - uit Part 21 (Annex 1 to EU 748/2012) > Subpart D = changes > 21.A.90B > Subpart K = Standard Parts > 21.A.303C > Subpart M = repairs > 21.A.431B - gedocumenteerd met een Form 123 Easa form 123 invulinstructie.pdf - vereisen CRS door CST (ook deze die door Pilot/Owner mogen uitgevoerd worden)

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Part 21 Subpart D 21.A.90 B Standaardwijzigingen Standaardwijzigingen met betrekking tot : iii ) zweefvliegtuigen, gemotoriseerde zweefvliegtuigen die ontwerpgegevens volgen die in de door het Agentschap opgestelde certificeringsgegevens zijn vermeld, welke aanvaardbare methoden, technieken en praktijken voor het uitvoeren en identificeren van standaardwijzigingen bevatten, inclusief de bijbehorende instructies voor blijvende luchtwaardigheid, en die niet in strijd zijn met de gegevens van TC-houders

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Part 21 Subpart M Standaard Reparaties 21.A.431A Toepassingsgebied b) In dit subdeel worden standaardreparaties gedefinieerd waarvoor geen goedkeuringsprocedure overeenkomstig dit subdeel hoeft plaats te vinden. c) Een „reparatie” betekent het verwijderen van schade en/of het opnieuw in een luchtwaardige toestand brengen van een product, onderdeel of uitrustingsstuk nadat het oorspronkelijk door de fabrikant voor gebruik is vrijgegeven. d) Als schade wordt verwijderd door onderdelen of uitrustingsstukken te vervangen zonder dat enige ontwerpactiviteit nodig is, wordt dit beschouwd als een onderhoudstaak en is hiervoor bijgevolg geen goedkeuring overeenkomstig deze bijlage vereist

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Part 21 Subpart M Standaard Reparaties 21.A.431 B Standaard Reparaties a) Standaardreparaties zijn reparaties: van: zweefvliegtuigen en gemotoriseerde zweefvliegtuigen, ballonnen en luchtschepen, zoals gedefinieerd in ELA1 of ELA2; volgens ontwerpgegevens die in de door het Agentschap opgestelde certificeringsgegevens zijn vermeld, welke aanvaardbare methoden, technieken en praktijken voor het uitvoeren en identificeren van standaardreparaties bevatten, inclusief de bijbehorende instructies voor blijvende luchtwaardigheid, en die niet in strijd zijn met de gegevens van TC-houders.

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Part 21 Subpart K Parts and Appliances AMC 21.A.303 c Standard Parts for sailplanes and powered sailplanes, where it is a non-required instrument and/or equipment…. If that instrument when installed, functioning, functioning improperly or not functioning at all, does not in itself, or by its effect upon the sailplane and its operation, constitute a safety hazard. examples : electronic variometers, bank/slip indicators ball type, capaciity bottles, final glide calculators, navigation computers, data logger, bug wipers, …

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Part 21 Subpart K Parts and Appliances AMC 21.A.303 c Standard Parts for sailplanes and powered sailplanes, where it is a non-required instrument and/or equipment…. If that instrument when installed, functioning, functioning improperly or not functioning at all, does not in itself, or by its effect upon the sailplane and its operation, constitute a safety hazard. examples : electronic variometers, bank/slip indicators ball type, capaciity bottles, final glide calculators, navigation computers, data logger, bug wipers, … Overeenkomstig beslissing 2006/14/R van 20.12.2006 van de Executive Director van EASA zijn standaardonderdelen, in het geval van zweefvliegtuigen, niet-vereiste instrumenten en/of uitrusting die gecertificeerd zijn volgens CS 22.1301(b), in het geval deze instrumenten en/of uitrusting die, wanneer zij zijn geïnstalleerd, normaal of gebrekkig of helemaal niet functioneren, geen gevaar inhouden voor de vlieg- veiligheid van het zweefvliegtuig, zij het rechtstreeks of onrechtstreeks door zijn effecten op het zweefvliegtuig en het gebruik ervan. Onderdelen die overeenkomstig CS 22 vereist zijn, kunnen niet als standaard- onderdelen worden beschouwd. Voorbeeld: elektrische variometers bank/slip indicators (bal-type) thermosflessen voor variometers final glide computers navigatiecomputers (bv. PDA, enz.) data loggers, barografen, fototoestellen, enz. bug wipers anti-collision systemen (bv. Flarm, enz.) Voor standaardonderdelen is geen EASA Form One nodig.

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Vragen ?

Opleiding Technicus / Certyfying Staff Opleiding Technicus / Certifying Staff Veel succes met jullie opleiding en stage.