De ‘governance’ van het Algemeen Pensioenfonds Actualiteitencollege VVPJ 10 februari 2015 Mark Boumans 1

Het APF Art. 1 Pw nieuw: Algemeen pensioenfonds: een pensioenfonds dat een of meerdere pensioenregelingen uitvoert en daarvoor een af-gescheiden vermogen aanhoudt per collectiviteitskring als bedoeld in art. 123; 2

Rechtsvorm en vergunningplicht Stichting verplichte rechtsvorm huidige Pw: geen specifieke rechtsvorm stichting verplicht voorgeschreven voor APF + alle pensioenfondsen bestaande pensioenfondsen met andere rechtsvorm worden gelijkgesteld met een stichting pensioenfonds Vergunningplicht huidige Pw: geen vergunningplicht voor pensioenfonds, wel meldingsplicht vergunningplicht voor uitoefening bedrijf APF art. 112a Pw nieuw: vergunning door DNB opstarten vergunningentraject voor invoering wet meldingsplicht binnen 3 mnd start gebruikmaken vergunning

Bestuursmodellen Wet versterking bestuur pensioenfondsen: Voorontwerp APF: keuze uit twee onafhankelijk bestuursmodellen: meerdere pensioenregelingen Pensioenfederatie : beperking in bestuursmodellen is niet productief DNB/AFM : onafhankelijke modellen best toegerust op managen belangentegenstelling Wetsvoorstel APF: keuze uit vijf bestuursmodellen: maakt aanbod van APF-en groter Factoren voor keuze model (bij APF anders?)→ aantal en omvang aangesloten kringen gewenste mate van (mede)zeggenschap single cliënt of multi cliënt model herkomst/achtergrond oprichtende partij(en) 4

Bestuur Besturing ‘evenwichtige belangenafweging’ tweeledig: op niveau bedrijfsvoering APF op kringniveau Samenstelling paritair model art. 100 lid 3 Pw nieuw samenstelling volgt herkomst van pensioenregeling: → regels voor bestuurssamenstelling bpf │opf │beroepspf. worden gevolgd hoe meer kringen, hoe drukker het wordt in het bestuur! Samenstelling onafhankelijk model ten minste twee bestuurders niet directe vertegenwoordigers van belanghebbenden

Medezeggenschap Per collectiviteitskring één VO of BO afhankelijk van model Meerdere VO’s of BO’s per APF mogelijk taken en bevoegdheden op kringniveau niet t.a.v. bedrijfsvoering van het APF Samenstelling en omvang van VO en BO kan per kring verschillen: afhankelijk van verhouding per kring werkgeversvertegenwoordiging in VO kan per kring verschillen verkiezingen op kringniveau Vermindering bestuurlijke druk geldt niet voor de bestuurders van een APF → zij moeten alle VO’s of BO’s in het APF ‘managen’ 6

Medezeggenschap 7 Verantwoordingsorgaan (VO) bij paritair model art. 115 Pw (het VO) + art. 115a Pw (taken VO) advies │ verantwoording Taken en bevoegdheden VO van een APF art. 115-9 Pw nieuw “voor zover ze betrekking hebben op de collectiviteitkring” → géén kring-overschrijdende taken VO stelt met bestuur regeling vast t.a.v. taken en bevoegdheden Welke taken en bevoegdheden hebben betrekking op de kring? Adviesfunctie ex art. 115a-3 Pw o.a.: beleid inzake beloningen profielschets leden van de RvT ← volgens kabinet geen adviesrecht interne klachten- en geschillenregeling communicatie- en voorlichtingsbeleid liquidatie, fusie, splitsing van het fonds sluiten, wijziging, beëindigen uitvoeringsovereenkomst Belanghebbendenorgaan (BO) bij onafhankelijk model art. 115b Pw (het BO) + art. 115c Pw (taken BO) advies │verantwoording | goedkeuring Taken en bevoegdheden BO van een APF art. 115b-3 Pw nieuw: “voor zover ze betrekking hebben op de collectiviteitkring” → géén kring-overschrijdende taken BO stelt met bestuur regeling vast t.a.v. taken en bevoegdheden Welke taken en bevoegdheden hebben betrekking op de kring? Adviesfunctie ex art. 115c-3 Pw o.a.: wijziging statuten en reglementen profielschets leden van de RvT ← volgens kabinet geen adviesrecht vaststellen jaarverslag/rekening en ABTN beleid inzake beloningen overeenkomst van uitbesteding communicatie- en voorlichtingsbeleid 7

Intern toezicht Raad van Toezicht is verplicht: tenzij one tier-model ten minste 3 natuurlijke personen geen adviesrecht VO en geen goedkeuring BO over profielschets leden van de raad van toezicht: → bestuur vrije hand? Argumentatie verplichte Raad van Toezicht: ‘complexiteit van het uitvoeren van meerdere pensioenregelingen’ terwijl: multi opf → wel visitatie door visitatiecommissie 8

Juridische documenten: bijzonderheden Statuten (art. 123 Pw nieuw): vastlegging + wijziging werkingssfeer collectiviteitkring, door omschrijving van de pensioenregelingen en vermelding van uitvoeringsovereenkomsten Uitvoeringsovereenkomst per kring (art. 25 Pw nieuw) de voorwaarden die gelden bij beëindiging van de uitvoeringsovereenkomst kosten die verband houden met de uitvoering van de pensioenregeling kosten die ten laste worden gebracht van de premie afspraken over de kwaliteit van de dienstverlening Pensioenreglement per collectiviteitkring: meerdere pensioenreglementen! ATBN op APF-niveau of op kringniveau? Waarom alleen voor een APF? 9

Formele opdrachtaanvaarding Art. 102a PW (doelstellingen en uitgangspunten): Lid 1: bestuur draagt in overleg met andere organen zorg voor de vaststelling van de doelstellingen en uitgangspunten (waaronder risicohouding) van het pensioenfonds Lid 2: bestuur streeft ernaar zoveel mogelijk duidelijkheid te krijgen over doelstelling, ambitieniveau van toeslagverlening en risicohouding die ten grondslag liggen aan pensioenregeling Lid 3: bestuur draagt zorg voor formele opdrachtaanvaarding van de aan het pensioenfonds opgedragen pensioenregeling Vragen in relatie tot het APF: Doelstellingen en uitgangspunten APF gelden “overall” voor aangesloten kringen? Kunnen de doelstellingen, ambitieniveau’s van de toeslagverlening en de risicohoudingen die ten grondslag liggen aan de aangesloten pensioenregelingen onderling verschillen? Dient er per kring een formele opdrachtaanvaarding tot stand te komen? 10

Het APF en beroepspensioenregelingen Huidig: gescheiden wetgeving: Pw: regelt pensioen voor werknemers WVB: regelt verplicht pensioen voor beroepsgenoten Beroepspensioenregeling is verplicht → beroepspensioenvereniging (bpv) Wetsvoorstel APF: APF staat open voor verplichte beroepspensioenregelingen APF wordt geregeld in Pw; niet in WVB Beroepspensioenregeling vormt collectiviteitkring Art. 4a WVB nieuw wordt ‘linking pin’ tussen WVB en Pw: via art. 4a WVB nieuw meeste bepalingen uit WVB van overeenkomstige toepassing uitgezonderd institutionele bepalingen: geregeld in Pw Conclusie: met de komst van het APF wordt de scheiding Pw – WVB doorbroken! 11

Het algemeen pensioenfonds: het pensioenfonds van de toekomst? Tot slot Het algemeen pensioenfonds: het pensioenfonds van de toekomst? Bedankt voor u aandacht 12 12

Stellingen

Stelling Met de vergunningplicht van een APF verwatert het onderscheid tussen Pw en Wft en dat is een goede zaak.

De onafhankelijke bestuursmodellen passen het beste bij een APF. Stelling De onafhankelijke bestuursmodellen passen het beste bij een APF.

Stelling Dat pensioenfondsen voortaan alleen stichtingen mogen zijn, is logisch. De meeste zijn het al.

Stelling APF-en moeten een winstoogmerk kunnen krijgen. Dit verhoogt de onderlinge concurrentie.

Stelling Vanzelfsprekend mogen verantwoordingsorganen en belanghebbendenorganen van een APF alleen over onderwerpen binnen de eigen kring meepraten. 18 18