BoekStart Plus door Cisca van Hemert de Bibliotheek De Meierij Mijn naam is Cisca van Hemert, ik werk als specialist voor bibliotheek de Meierij. Ik wil jullie meer vertellen over BoekStart Plus.

Niet elk kind krijgt dezelfde kansen bij zijn geboorte Niet elk kind krijgt dezelfde kansen bij zijn geboorte. Sommige kinderen worden geboren in een gezin van goed opgeleide, talige ouders. Andere kinderen hebben ouders die de Nederlandse taal niet of onvoldoende spreken of ouders die laaggeletterd zijn. Taal en met name beheersing van de Nederlandse taal, is een belangrijk instrument om je een goeie plek te verwerven in de Nederlandse samenleving en om mee te kunnen op school. De bibliotheek wil juist die ouders en hun jonge kinderen helpen, daar zit de Plus.

Wil je als bibliotheek die groepen helpen dan is een goed netwerk de basis van alles. Je moet als bibliotheek naar buiten treden en partners opzoeken. Als je iets wilt betekenen voor de jonge kinderen van allochtone en laaggeletterde ouders, zal je samen ten strijde moeten trekken. Je partners zijn gemeente, consultatiebureau, opbouwwerk, ROC die cursussen verzorgen voor de inburgeraars en laaggeletterden, bureau nieuwkomers.

Je zult elkaars ogen en handen moeten zijn, moeten samenwerken om juist voor die groepen van betekenis te kunnen zijn. De jeugdverpleegkundige spreekt allochtone en laaggeletterde ouders aan met de vraag of ze door de bibliotheek benaderd willen worden, dat zelfde doet de opbouwwerker, de pedagogisch medewerker uit het kinderdagverblijf, de mevrouw uit het Poolse winkeltje wil actief Poolse ouders benaderen. Zij willen allemaal de ogen en handen zijn om deze groep in beeld te krijgen zodat we ze verder kunnen helpen.

In de afgelopen drie jaar hebben we een concept ontwikkeld dat bestaat uit drie bestanddelen. We organiseren boekenparties, een wekelijkse inloopochtend met iedere maand een gast aan tafel en we hebben de voorleesfiets waardoor er bij allochtone en laaggeletterde ouders iedere week een voorlezer thuis kan komen voorlezen.

We organiseren boekenparties bij de mensen thuis volgens het concept van de vroegere Tupperware party’s. Een gastvrouw nodigt een aantal vrienden, buurvrouwen, familieleden of andere bekenden bij haar thuis uit om over voorlezen, liedjes zingen, tweetalig opvoeden en andere thema’s te praten. Twee medewerkers kunnen daar een enthousiast verhaal over houden en voorbeeldgedrag laten zien. Zij nodigen ouders uit om naar de inloopochtend te komen en hun kind gratis lid te maken van de bibliotheek.

Doel van een bijeenkomst is ouders enthousiast maken om al aan hun heel jonge kinderen voor te lezen, boekjes te gebruiken, liedjes te zingen en veel met hun kinderen te praten. We willen ouders verleiden om met hun jonge kinderen naar de bibliotheek te komen en daar materialen te komen lenen. We willen ze laten zien hoeveel plezier je samen met je kind kunt beleven aan interactief voorlezen en dat je daarmee een cadeautje uitdeelt aan je kind. We willen dat ze bekend zijn met de inloop.

We dragen uit dat voorlezen, liedjes zingen en praten met je kind het beste in ‘je harttaal’ kan gebeuren, de taal waarin je jezelf het beste uit kan drukken zodat kinderen een goede taalstrategie aanleren. Dat is de boodschap die deze ouders overal horen, op het consultatiebureau, van de peuterbegeleidster, van de pedagogisch medewerkers. Wel is het belangrijk om je kind zo vroeg mogelijk Nederlands te leren. We willen ouders stimuleren om bewust op zoek te gaan naar plaatsen waar ouders zelf en hun kinderen de Nederlandse taal kunnen leren. Speelzaal, inloopochtend, muziek op schoot, de voorleesfiets, vrouwengroep Zonnefleur.

Idee achter de boekenparty’s is dat de ene party leidt tot het organiseren van de volgende party. Om te starten met werven gebruiken we onder andere de inburgerings- en alfabetiseringsgroepen op het ROC, internationale vrouwengroep Zonnefleur, het consultatiebureau werft actief, de peuterbegeleidster en de pedagogisch medewerkers van speelzalen en kinderdagverblijven.

In de praktijk blijkt wel dat het idee, de ene party leidt tot de volgende party, niet altijd werkt. Als je ouders de vrije hand laat in het samenstellen van de groep die naar een volgende party komt, loop je kans dat er hoogopgeleide ouders deel gaan uitmaken van de groep. Onze ervaring leert dat je beter zelf actief de hand kan houden in de samenstelling van de groep.

Ouders geven zelf aan of ze met of zonder kinderen bij elkaar willen komen. Met kinderen kan je voorbeeldgedrag laten zien, zonder kinderen kunnen de ouders makkelijker hun aandacht bij het gesprek houden. Ouders geven ook aan wanneer ze bij elkaar willen komen, dat kan in principe op elk dagdeel. De medewerkers van de bibliotheek nemen voor de gastvrouw een pak koffie, thee, suiker, melk en koekjes mee en een cadeautje.

Hoe ziet zo’n boekenparty eruit Hoe ziet zo’n boekenparty eruit? We hebben de manier van werken en aanpak samen met de opbouwwerker bedacht en in de praktijk verder ontwikkeld. Het verloop van een party hangt van een heleboel factoren af, de sfeer, de interesse van de ouders, het taalniveau van de ouders. Daarom kent iedere party een eigen verloop, een eigen dynamiek en een eigen sfeer.

Inmiddels hebben we een receptenboek waaruit we, afhankelijk van wat de deelnemers interesseert en ter sprake brengen, ingrediënten te voorschijn kunnen halen. Er is gekozen voor een workshopachtige opzet om de ouders actief te betrekken bij de bijeenkomst. Onderwerpen die ter sprake kunnen komen: eigen ervaringen, belang van voorlezen, praten en zingen, BoekStart, tweetalig opvoeden, voorleesfiets.

Na afloop van de party worden de ouders doelgericht uitgenodigd om vervolgens samen op bezoek te komen in de bibliotheek. De afspraak mag niet vrijblijvend zijn, er wordt een concrete datum afgesproken, bij voorkeur op de wekelijkse inloopochtend die op vrijdagochtend in de bibliotheek wordt gehouden. Dan is ook een van de medewerkers aanwezig, die de boekenparty’s verzorgt.

Iedere vrijdag is er in de bibliotheek een inloop voor ouders met een baby of een peuter. In een gezellige, huiskamerachtige sfeer wordt er door twee getrainde vrijwilligers voorgelezen en liedjes gezongen. Ouders kunnen elkaar ontmoeten, er is een gratis bakje, thee of koffie. Daarnaast wordt er iedere maand een activiteit georganiseerd en hebben we een gast aan tafel.

Ieder maand hebben we een lokale gast aan tafel of wordt er een activiteit georganiseerd. Afgelopen jaar schoven de jeugdverpleegkundigenvier keer aan, met hen konden ouders in gesprek gaan over zindelijkheid of grenzen stellen in de opvoeding. We hadden plaatselijke deskundigen over onderwerpen als baby-draagdoeken, baby- massage, gezond eten, kennismaken met muziek op schoot, voorlezen door Milja Praagman uit Nog 100 nachtjes slapen.

Het afgelopen jaar hebben we het derde instrument aan BoekStart Plus toegevoegd: de Voorleesfiets. Dat is in Boxtel de benaming voor de VoorleesExpress. We kunnen de gezinnen nu naast een boekenparty en de inloopochtenden ook een voorlezer aanbieden die iedere week thuis komt voorlezen. We kunnen de ouders die deelnamen aan de boekenparty’s daarvoor rechtstreeks benaderen. Daarnaast werven we via dezelfde partners die ook onze ogen en handen voor de boekenparty’s willen zijn.

We proberen de voorleesfiets als symbool voor de Voorleesexpress zichtbaar te maken in Boxtel. Zo geven we bekendheid aan het project en komen we met enthousiaste mensen in aanraking die als voorlezer mee willen doen met het project. Zo was de fiets te zien op het lokale herfstfestijn, in de sinterklaasoptocht en op de bazaar.

Al bouwend en samenwerkend zijn we nu twee jaar aan de slag Al bouwend en samenwerkend zijn we nu twee jaar aan de slag. Het mooiste van alles is dat we, door intensief met elkaar in contact te zijn, prachtige bijvangst hebben en er als vanzelf nieuwe initiatieven ontstaan. Via de intensievere contacten met het ROC kregen we stagelopers en heeft Hanan, een jonge Somalisch vrouw, nu een vrijwilligerscontract. Samen met Omar zijn ze twee keer in de week in de bieb om inburgeraars wegwijs te maken en te helpen op de computer. Ze proberen klasgenoten met een baby of peuter naar de bibliotheek te halen.

Na een boekenparty met Turkse vrouwen gaven de vrouwen zelf aan dat ze weinig Turkse baby- en peuterboeken in huis hadden. We gaven twee ouders 150 euro mee toen ze in de zomer naar Turkije op vakantie gingen. Ze kwamen terug met veertig prachtige boeken waarop ze ook nog eens 40% korting hadden bedongen! We hebben de boeken met een feestje in gebruik genomen.

De Plus achter BoekStart geeft niet alleen aan dat we een intensieve variant hebben die zich richt op allochtone en laaggeletterde ouders, het geeft inmiddels ook aan dat het de bibliotheek een Plus aan waardevolle activiteiten oplevert!