Schoolwide Positive Behavior Support (SWPBS) University of Oregon Naam trainers Logo werkplek Datum Naam school © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012) 1 1

© Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012) Welkom! © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

© Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Succesvolle PBS-start van het schooljaar © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Programma van vandaag Succesvolle PBS-start Evaluatie technieken van het groene en gele niveau Pijler: samenwerking met ouders - Ouderbetrokkenheid vergroten Oefening: Ouders informeren en enthousiasmeren voor een interventie Escalatie en de functie van gedrag - Gedragsfunctie-analyses Afsluiting © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

© Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012) Parkeerflap © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Evaluatie: elementen van het groene en gele niveau (borging) SWPBS © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Borging van het groene niveau Reactieprocedure/ tweeminutenregel Pleinplan Actief aanleren gewenst gedrag Beloningssysteem en bekrachtigen van gewenst gedrag SWPBS Consequenties op ongewenst gedrag Klassenniveau Gedragsincidentenregistratie © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Borging van SWPBS elementen: welke stappen zijn al gezet? Borgingskalender studiedag 4 Zelfbeoordelingsonderzoek Checklist: technieken van het groene en gele niveau © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Het zelfbeoordelingsonderzoek Najaar: 3e afname zelfbeoordelingsonderzoek Zicht op: in hoeverre zijn methodische elementen van de verschillende niveaus geïmplementeerd? Welke ontwikkelpunten willen we de komende tijd gaan oppakken? © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Checklist ‘Technieken van het groene en gele niveau © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Regelmatig evalueren van methodische elementen en technieken Groene niveau: Basiswaarden en gedragsverwachtingen (helder zijn in wat ik van leerlingen verwacht) Actief aanleren van gewenst gedrag (lessen in goed gedrag geven) Schoolbreed belonen en bekrachtigen van gewenst gedrag Belonen en bekrachtigen van gewenst gedrag in de klas Actief toezicht houden in de algemene ruimtes © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Regelmatig evalueren van methodische elementen en technieken Groene niveau: Minimaliseren van aandacht voor ongewenst gedrag (bijvoorbeeld door actief te negeren) Toepassen van de reactieprocedure en tweeminutenregel Invullen van de gedragsincidentenregistratie Het voeren van een oudergesprek vanuit krachten (4:1) © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Regelmatig evalueren van methodische elementen en technieken Gele niveau: Introductiegesprek met een leerling over Check In Check Out Ouders informeren en enthousiasmeren voor Check In Check Out Een positief contact onderhouden met de leerling bij het aftekenen van de dagkaart © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Checklist: Bevindingen van het schoolteam Dit zetten wij vol vertrouwen in : …… Deze onderwerpen verdienen extra aandacht : © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Brainstorm/ Oefening © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Pijler: samenwerking met ouders © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Ouderparticipatie versus ouderbetrokkenheid Ouderparticipatie= Ouders die deelnemen aan activiteiten of hand- en spandiensten Ouderbetrokkenheid= Uit het gedrag van ouders blijkt dat zij zich gedeeld verantwoordelijk voelen voor de schoolontwikkeling van hun kinderen. Ouders zijn (emotioneel) betrokken bij de ontwikkeling van hun kind, bij zijn school en zijn leraar Ouderparticipatie kan leiden tot meer ouderbetrokkenheid. Ouders die regelmatig op school komen voor allerlei activiteiten, raken nu eenmaal meer betrokken bij de school. Maar ouderparticipatie kan ouderbetrokkenheid ook tegenwerken (eisen stellen, versterken van de negatieve kijk van het kind op de leerkracht: ‘nu ik vaak op school ben en die juf zie, snap ik wat je bedoeld’, scheve gezichten van ouders die niet meemogen op schoolreisje (zonder dat hierover wordt gecommuniceerd waardoor ouders zich gepasseerd voelen en dit negatieve gevolgen kan hebben voor de ouderbetrokkenheid.) © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Ouderbetrokkenheid Van wezenlijk belang dat een school ouderbetrokkenheid stimuleert en alle begrip toont voor de basale emoties die iedere ouder heeft wanneer het gaat om zijn kind. Is een proces dat zich vooral thuis afspeelt De ene ouder uit die emoties in overbezorgdheid, de ander wordt boos en belt de school woedend op omdat hij vindt dat de maat vol is. Een derde ouder wordt volslagen passief en een vierde vertoont ‘hoogopgeleide agressie’ door de school te dwingen een bepaalde aanpak te volgende die de privé psycholoog voorschrijft. Ouderbetrokkenheid wordt gekenmerkt door: ouders tonen belangstelling, scheppen voorwaarden voor het maken van huiswerk en begeleiden hun kind daarbij zo nodig, het bezoeken van ouderavonden en het tonen van respect voor de leraar. Kortom het is een proces dat zich vooral thuis afspeelt. © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Waarom investeren in ouderbetrokkenheid? Eén belangrijke reden: leerling wordt er beter van! Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt: Ouderbetrokkenheid heeft een positief effect op het functioneren van leerlingen binnen de school, op hun cognitief en sociaal functioneren, hun schoolprestaties en hun werkhouding (Smit e.a. 2006) Niet zozeer participatie op school maar betrokkenheid thuis levert een grote bijdrage aan de ontwikkeling en het leersucces van kinderen (Cijvat & Voskens, 2008) Kern van effectieve ouderbetrokkenheid is een kwalitatief goede communicatie met elke individuele ouder (Jacobs, 2008) Ouderbetrokkenheid heeft een positieve invloed op het schoolklimaat en de gerichtheid van de school op haar omgeving, er ontstaat meer openheid (Smit e.a. 2006) Misvatting: Een goede communicatie wordt niet gewaarborgd door ouderparticipatie, zoals zo vaak wordt gedacht. © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Hoe kunnen wij investeren in ouderbetrokkenheid? Leerondersteuning door ouders Leerling- en oudergesprekken Handelingsplannen Ouderbijeenkomsten (bijv. over opvoedkundige thema’s)/ ouderavonden Ouder enquête (schoolzelfevaluatieinstrument) Denktank-gesprekken Samenwerkingsovereenkomst met ouders Leuke activiteiten Ouderkamer Veel van deze activiteiten vinden waarschijnlijk plaats in jullie school. Ouderenquete: meet slechts de gemiddelde tevredenheid van ouders. Wanneer het gemiddeld wel goed zit, bestaat het risico dat je als school snel tevreden bent. De school moet het juist hebben van de ontevreden ouders. Deze ouders geven de school juist informatie op basis waarvan zij zich kan verbeteren. © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

ouderbetrokkenheid op alle niveau’s © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012) 22 22

Wat kan een positieve ouderbetrokkenheid de school opleveren? Brainstorm Wat kan een positieve ouderbetrokkenheid de school opleveren? © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Wat kan een positieve ouderbetrokkenheid de school nog meer opleveren? Ouders voelen zich welkom in de school Het wordt makkelijker om een beroep te doen op ouders als het kind tegen problemen aan loopt Helderheid ten aanzien van wederzijdse verwachtingen Goede mond- op mond reclame onder ouders (toename aantal leerlingen) © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Opdracht 1 © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Opdracht 2 © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

© Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Ouders betrekken bij een interventie Informeren en enthousiasmeren Belang benadrukken van een goede samenwerking met ouders Ouders in hun kracht zetten Als school benut je verschillende momenten om ouders te betrekken bij het onderwijs van hun kind. Één van de vele voordelen van een goed contact met ouders is dat het makkelijker wordt om een beroep op ouders te doen als er problemen zijn met het kind en je voor het kind een extra interventie wilt inzetten. Het inzetten van een interventie uit het gele of rode niveau van de piramide heeft een grotere kans van slagen als het kind zowel thuis al op school op een positieve manier aangemoedigd wordt. Dit kan alleen maar als ouders achter de gekozen aanpak staan en er sprake is van een partnerschap met ouders. © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Introductiegesprek met ouders Kracht van de herhaling. Oefenen met vaste stappen © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Introductiegesprek met ouders: de stappen Benoem dat het fijn is dat de ouders aanwezig zijn. Benoem het doel van het gesprek. Benoem dat er veel dingen goed gaan met het kind op school en dat er ook een aantal dingen zijn waar je samen met het kind aan wilt werken (geef concrete voorbeelden) Vraag of de ouders dit herkennen (benut eventueel data als ouders niet herkennen dat dit een lastige taak is voor hun kind) Benadruk de rol van de ouder . © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Introductiegesprek met ouders: de stappen Geef uitleg over de interventie Geef ruimte voor eventuele vragen, twijfels of ruimte om emoties te uiten. Ondertekenen van de gemaakte afspraken . © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Introductiegesprek met ouders Eigen casus Oefening rollenspel Ouder(s), leerkracht en observant (4:1) © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)

Afsluiting Als school benut je verschillende momenten om ouders te betrekken bij het onderwijs van hun kind. Één van de vele voordelen van een goed contact met ouders is dat het makkelijker wordt om een beroep op ouders te doen als er problemen zijn met het kind en je voor het kind een extra interventie wilt inzetten. Het inzetten van een interventie uit het gele of rode niveau van de piramide heeft een grotere kans van slagen als het kind zowel thuis al op school op een positieve manier aangemoedigd wordt. Dit kan alleen maar als ouders achter de gekozen aanpak staan en er sprake is van een partnerschap met ouders. © Picapedia/Yorneo/PI Research (oktober 2012)