Werkdruk en werkplezier maandag 17 september 2018 Werkdruk en werkplezier PFO 12 oktober 2017

Programma De cijfers CAO-afspraken werkdruk en werkplezier De inhoud: werkdruk en werkplezier Input: leren van elkaar 17-9-2018

1. De cijfers De nieuwste cijfers Werknemersonderzoek 2017 (AZW) Werkgeversonderzoek 2017 (AZW) 17-9-2018

Ontwikkeling van werkdruk 2017 maandag 17 september 2018 Ontwikkeling van werkdruk 2017 Werknemers en werkgevers zien beiden een toename van werkdruk in het afgelopen jaar. Bijna niemand (werkgevers en werknemers) geeft aan dat de werkdruk afgelopen jaar is afgenomen.

Ervaren werkdruk werknemer 2013-2017 In 4 jaar met 17% toegenomen. Bijna 2/3 van de werknemers vindt de werkdruk te hoog Ervaren werkdruk is in Jeugdzorg het hoogst in vergelijking met welzijn en zorgbranches.

Kenmerken van het werk 2017 Vooral veel werk en hectisch werk Bijna alle elementen bij meer dan 50% van de medewerkers aan de orde

Maatregelen van de organisaties 76% van de organisaties neemt geen of onvoldoende maatregelen ten aanzien van werkdruk (werknemers)

Tevredenheid 17-9-2018

Agressie maandag 17 september 2018 Agressie is een van de factoren die van invloed is op de werkdruk. Hoe meer agressie hoe meer ervaren werkdruk. Andersom: hoe meer werkdruk hoe moeilijker om goed om te gaan met agressie. 17-9-2018

Ontwikkeling verzuim Jaarlijks verzuim in de Jeugdzorg is constant gebleven in 2012 t/m 2014. Sindsdien gestegen naar 5,8% in 2016. Eerste helft van 2016 met 6,0% het hoogste verzuimcijfer in de afgelopen jaren 17-9-2018

Energiemeter FCB https://www.fcb.nl/energie-de-jeugdzorg maandag 17 september 2018 Energiemeter FCB Werkdruk meer dan gemiddeld Op taakinhoud en vitaliteitsbeleid veel te winnen. Aan welke knop draai jij? Helpt bij stellen prioriteiten. Gebaseerd op gegevens uit werknemersonderzoek wat is uitgevoerd in het Onderzoeksprogramma van AZW in 2015 5 puntsschaal of omgerekend naar een 5 puntsschaal Sterkste verklarende variabelen opgenomen. (Eenmalige) steekproef van werknemers via PFZW. De respons is representatief voor de branche. - Voor de Jeugdzorg is de steekproefomvang minimaal 657 respondenten. https://www.fcb.nl/energie-de-jeugdzorg Aanpassing 2017 binnenkort 17-9-2018

2. CAO-akkoord  aanpak werkdruk maandag 17 september 2018 2. CAO-akkoord  aanpak werkdruk Aanleiding en belang Al jaren onderwerp van gesprek en acties Vereiste kwaliteit van het werk onder druk Verzuim en verloop gestegen CAO partijen (Werkgever + werknemers): erkenning en maatregelen Werkgroep werkdruk: OR-leden en bestuurders advies OAJ Brede aanpak: advies en afspraken Deel opgenomen in CAO Kwaliteit:professionals kunnen niet voldoen aan vereisten van werkgever, gemeenten en geldende beroepscode verzuim en verloop: invloed op kwaliteit en werkdruk ivm inwerken en vervangen 17-9-2018

CAO-afspraken Werkgever en OR/PVT: set van normen/afspraken  richtlijnen werkgroep werkdruk volgen  instemmingsrecht OR/PVT  1 mei 2018 klaar  toesturen aan OAJ binnen 1 maand na vaststellen of opsturen huidige goede afspraken (voorbeeld?)  caseloadnormen uit de CAO vervallen. Lobby VNG en gemeenten tarief en duur opdrachten Ondersteuning:  Trainingen OR/PVT  Etalage werkdruk 17-9-2018

Ondersteuning OR-trainingsaanbod met subsidieregeling Etalage alles over werkdruk en werkplezier - Groeidocument - Via vragen naar het aanbod - Onderdeel goede voorbeelden en tips GRAAG AANVULLEN!! 17-9-2018

OR-trainingen Training voor OR en PVT met subsidie. maandag 17 september 2018 OR-trainingen Training voor OR en PVT met subsidie. 6 bureaus geselecteerd: - door OAJ - anonieme selectie uit 20 aanbieders - aansluiting bij de opdracht in de cao, geen algemene vaardigheidstraining. OR / PVT kiest passende training. Maatwerk en zelf kiezen is mogelijk. Zie: https://www.fcb.nl/orpvt-trainingen-met-subsidie Waardering en gebruik van de trainingen worden gemonitord. Na afloop evaluatieformulier mailen. 17-9-2018

OR-trainingen subsidieregeling maandag 17 september 2018 OR-trainingen subsidieregeling 50% tot maximum factuurbedrag van € 6000,- (€ 3000,-) Uitsluitend kosten trainingsbureau, geen faciliteiten of verletkosten. Vallen onder werkingssfeer cao Jeugdzorg en bijdrage FCB betaald. Aanvraag voor vergoeding indienen bij FCB na de training. OR / PVT kiest, werkgever dient aanvraag in. Zie: https://www.fcb.nl/sites/default/files/vergoedingsregeling_or-trainingsbureaus.pdf BELANGRIJK: vooraf bij FCB navragen of nog budget beschikbaar is - per mail: jketelaars@fcb.nl - aanvraag wordt beoordeeld en bevestigd - daarna aangaan overeenkomst met trainingsbureau 17-9-2018

Advies Start NU, 1 mei is dichtbij. Gezamenlijk belang: Vragen HR en directie kunnen al training starten met plannen van het proces en het overleg met de OR / PVT. HR kan OR/PVT optimaal faciliteren en ondersteunen. Vragen Wie had/heeft al goede afspraken gemaakt? Bij wie speelt HR een (stimulerende) rol? Wie is al begonnen? 17-9-2018

3. De inhoud: werkdruk en werkplezier Aan de slag Wat is werkdruk? Inspectie SZW Werkdruk inventariseren & verdiepend onderzoek Werkdruk bespreekbaar maken Werkplezier en energie verhogen. 17-9-2018

a. Wat is werkdruk? Arbocatalogus / Plezier in uitvoering maandag 17 september 2018 a. Wat is werkdruk? Arbocatalogus / Plezier in uitvoering Werkdruk ontstaat als het evenwicht tussen ‘het werk’ en de mogelijkheden om ‘het werk aan te kunnen’ is verstoord. (belasting vs belastbaarheid) Uitkomsten zijn positief: - Innovatie - Beweging enz. of negatief: - Verloop - Verzuim enz. 1. In elke organisatie zijn potentiële stressoren en energiebronnen aanwezig. 2. Er zijn twee processen werkzaam: een erosieproces (rood), dat welzijn en gezondheid ondermijnt en een motivatieproces (groen) dat bevlogenheid bevordert. Persoonlijk hulpbronnen spelen een rol bij beide processen. Zowel het erosie- als het motivatieproces zijn gerelateerd aan organisatiegevolgen en bedrijfsresultaat. 3. Energiebronnen en persoonlijke hulpbronnen verminderen de negatieve effecten van werkstressoren. Zij beschermen medewerkers als het ware tegen stress. 4. Organisatie 17-9-2018

Stressoren en stressreacties maandag 17 september 2018 Stressoren en stressreacties Werkstressoren hoge taakeisen werkdruk bureaucratie emotionele belasting etc. Stressreacties lichamelijke klachten (vermoeidheid, maag-darmklachten, duizeligheid, hartkloppingen). emotionele klachten (ontevredenheid, prikkelbaarheid, onzekerheid). gedragsmatige klachten (vaker ziekmelden, slecht presteren). cognitieve klachten (vergeetachtig, besluiteloos, ongeïnteresseerd). Werkstress ontstaat als een medewerker langere tijd niet aan de gestelde eisen kan voldoen of zichzelf daartoe niet in staat acht. De reactie daarop noemen we stressreacties. Stress is dus de reactie op werkdruk en is persoonsgebonden. 17-9-2018

Energiebronnen Persoonlijke hulpbronnen Energiebronnen maandag 17 september 2018 Energiebronnen Energiebronnen Afwisseling in het benutten van vaardigheden Regelmogelijkheden/autonomie Sociale steun van collega's en directe leiding Feedback over het persoonlijk functioneren Belang van de taak voor anderen Leer- en ontwikkelmogelijkheden Rolduidelijkheid Persoonlijke hulpbronnen Competenties en vaardigheden Optimisme Zelfvertrouwen Emotionele stabiliteit Onder energiebronnen worden aspecten van het werk verstaan die energie bieden. Bronnen waaruit geput kan worden wanneer men geconfronteerd wordt met stressoren, wanneer werkdoelen gehaald moeten worden, of wanneer men zichzelf wil verbeteren of ontwikkelen. Energiebronnen bevinden zich op het niveau van de organisatie (o.a. ontwikkeling- en loopbaanmogelijkheden), het werkteam (o.a. steun van collega’s en coaching door de leidinggevende), de organisatie van het werk (o.a. participatie in de besluitvorming en een duidelijke werkrol) en de taakuitvoering (o.a. autonomie en feedback). 17-9-2018

Ervaring Wissel uit: Welk verband zie je in jouw organisatie tussen stressoren, energiebronnen en organisatie-uitkomsten? Voorbeeld? 17-9-2018

c. Inspectie SZW maandag 17 september 2018 Naast afspraken/normen volgens richtlijnen werkgroep werkdruk ook voldoen aan vereisten inspectie. Specifieke aandacht voor PSA. Ook te gebruiken als afspraken niet tot stand komen. Je bent dan een eind op weg. 17-9-2018

Cyclus van werkdrukaanpak 17-9-2018

d. Werkdruk inventariseren maandag 17 september 2018 d. Werkdruk inventariseren Verdiepend onderzoek: meer weten Risicomonitor verandert: van voldoen aan eisen en lijstjes naar werken aan kwaliteit Verbinden van de verschillende mogelijkheeden Werkdruk bespreken tijdens werkoverleg of teamoverleg Werkdruk bespreken tijdens functioneringsgesprek 17-9-2018

e. Werkdruk bespreekbaar maken maandag 17 september 2018 e. Werkdruk bespreekbaar maken Voorbeeld vraag: Wie in je team kan goed omgaan met werkdruk volgens jou? Waarom? Wat doet die persoon? Check of het zo is. Het werkdrukspel is een methode om werkdruk bespreekbaar te maken in een team. Zonder (alleen) op jouw persoonlijke situatie in te gaan ga je met elkaar in gesprek. Spel kort spelen (enkele kaartjes) Tip: speel het spel met HR en OR 17-9-2018

Evaluatie + actieplan werkdrukspel 1. Hoe hoog is de werkdruk voor jullie? (gebruik de cijfers van vraag 1 van de startopdracht) 2. Hoeveel last hebben jullie van de werkdruk? (vraag 2 startopdracht) 3. Welke aspecten van werkdruk zijn besproken? 4. Noteer drie oorzaken van werkdruk die tijdens het spel aan bod kwamen en die aangepakt kunnen worden om de werkdruk te verminderen. 5. Noteer drie leuke en plezierige aspecten van het werk, die tijdens het spel genoemd zijn. 6. Dit wil ik vanaf morgen anders doen:............... 7. Dit wil ik vanaf morgen anders doen met mijn collega’s:................ 8. Dit heb ik/hebben we nog nodig om dat te kunnen doen:......................... 17-9-2018

Informatie verzameld: 3 wegen maandag 17 september 2018 Informatie verzameld: 3 wegen Op de fcb-website ‘Sterk in je werk’ In de Energiemeter Pagina Werkdruk en werkplezier voor Jeugdzorg 17-9-2018

Werkplezier verhogen: aanbod Vitaliteit Programma Sterk in werk: 1. Ontwikkelen en profileren 2. Leren op de werkplek 3. Gezond en veilig werken Sterk in werk wijzer Slim in werk subsidie Reflectie tools en tips Energiemeter Goed gesprek kaarten

4. Input Wie heeft er een (goed) voorbeeld / voorbeelden / ervaring Wat hebben jullie verder nodig? Uitnodiging: Stuur voorbeelden / goede ervaringen naar FCB. Mag van alles zijn: aanpak, afspraken, samenwerking , enegiebronnen, tools, aanpak werknemer, uit andere branches enz. 17-9-2018

Karen Hofstede 0851051857 / 0613607770 khofstede@fcb.nl www.fcb.nl maandag 17 september 2018 Contact of vragen? Karen Hofstede 0851051857 / 0613607770 khofstede@fcb.nl www.fcb.nl 17-9-2018 FCB-Loopbaanplein