Module Ontwikkelingslijnen 0-4 jaar

Agenda We stellen ons voor… Verkenning van jullie pedagogische visie in relatie tot het werken met de ontwikkelingslijnen Inhoud van de ontwikkelingslijnen (kort) Observeren/registreren van de activiteiten Aan de slag in Parnassys met het afvinken van doelen. Werkopdracht met betekenisvolle activiteiten waaraan doelen gekoppeld zijn. Afsluiting

Kennismaken Noem je naam en vertel aan de hand van een gekozen kaart hoe jij het werken met baby’s en peuters ziet.

De pedagogisch medewerker is en blijft de professional! Wat vinden jullie belangrijk in de omgang met de baby en/of de peuter? Hoe willen jullie de ontwikkeling stimuleren? Pendel tussen doelen en leuke activiteiten: dan werk je ergens naar toe; je bent bewuster bezig. Geef erkenning aan de leerkrachten die heel bewust (willen) werken Denk je vanuit een thema of denk je vanuit wat een leerling nodig hebt? Blijf denken vanuit je creatieve proces! Zeker jonge leerkrachten hebben behoefte aan houvast. Die ervaren ze hierbij. De twee termen ‘volgen’ en ‘plannen’ komen pas later in beeld; hulpmiddel bij gespreksvoering.

Het gaat om het kind signaleren communiceren doelgericht stimuleren Het draait om de pedagogisch medewerker! professionalisering

Interactievaardigheden Sensitieve responsiviteit Respect en autonomie Structureren en leiding geven Praten en uitleggen Ontwikkeling stimuleren Begeleiden van onderlinge reacties Gebruikte literatuur: Interactievaardigheden, een kindvolgende benadering. Anneke Strik en Jacqueline Schoemaker

De ontwikkelingslijnen in ParnasSys Wat levert het op (voor de pm’er)?! Je kunt de ontwikkeling van de kinderen/groep volgen Je krijgt een profiel per kind/groep De gegevens helpen je bij het bedenken van vervolgactiviteiten Pendelen tussen doelen en leuke activiteiten. Bewuster bezig. Leerkrachten met de KLOS opleiding hebben de inhoud van de lijnen tussen de oren, Jonge leerkrachten hebben meer kennis van de technische kant.

Inhoud ontwikkelingslijnen 0-4 jaar Wat zie je hier van: (Senso)motoriek Spel Taalontwikkeling Rekenen Sociaal-emotioneel Onderscheidend: compact en doelen meer smart geformuleerd i.p.v. beschrijvend Er zijn veel goed pakketten op de markt Observatie-opdracht: wat zie je op deze plaat? Welke ontwikkelingsgebieden? Moet je het altijd organiseren, of zie je het al spontaan?

Individueel leerlijnenprofiel Print in A4 kleur uitreiken aan team Print het overzicht per half jaar uit, want de observatie gaat verder in hetzelfde profiel. Je kunt dus geen ontwikkeling volgen. Hierover zijn nog wel gesprekken met Parnassys. Streefplan leerling (bij overzichten, op doelniveau en daarmee veel uitgebreider) geeft ook informatie over de momenten waarop de doelen behaald zijn. Parnassys werkt met leerjaar en groepsnaam. Leerjaar is vast. Op basisschool is dat leerjaar 1 t/m 8. Leerlingen in aanvangsgroep komen in leerjaar 1, maar als ze dan (nog een keer) naar groep 1 gaan, moeten ze opnieuw ingesteld worden op leerjaar 1. 1a betekent een kalenderleeftijd van 4 – 4,5 jaar, 1b 4,5 – 5,0 jaar, 2a 5,0 – 5,5 jaar, 2b 5,5 – 6,0 jaar, 2c 6,0 – 6,5 jaar (2c zijn echt verdiepingsdoelen). Alle kinderen starten in leerjaar 1. 0 is dus geen aanvangsgroep, maar gaat over 3,5 – 4 jaar. Witte vakjes: daar zijn geen doelen voor geformuleerd. Je kunt begin groep 1, wel werken aan die doelen eind groep 1. Die doelen zijn dus eigenlijk voor heel groep 1. Op het planscherm komt dit wel in zicht. Eén oranje blokje betekent: het kind mag deze periode aan deze doelen werken gezien het leerjaar waar hij in zit. Meer oranje blokjes: het kind functioneert op een niveau dat lager is dan het leerjaar van de groep Een percentage in een oranje of geel vakje: hoeveel procent van de doelen VAN DAT NIVEAU dat de leerling behaald heeft. Als er 100% staat in een geel vakje, zou het vakje officieel groen mogen zijn. Daar is bewust niet voor gekozen, zodat je kunt zien dat de leerling doelen beheerst die bij een hoger niveau horen dan het leerjaar van de groep aangeeft (vergelijk het zelf met de kalenderleeftijd, die bovenaan staat)

Groepsleerlijnenprofiel Als je dit overzicht opvraagt, moet je een leergebied selecteren (motoriek, spel, taal, rekenen). Je krijgt dan een pdf-bestand met meerdere pagina’s: per pagina een leerlijn). (De B gaat heeft betrekking op de leerroute. Bij het leerlijnenpakket jonge kind wordt er niet gewerkt met verschillende leerroutes. Alle leerlingen zitten in B. Dat betekent de basis. Het werken met leerroutes is bijvoorbeeld relevant als je in groep 3-8 leerlingen op een pro-lijn wilt laten werken, of op een meerbegaafdenlijn). Dit overzicht handig om te kijken naar clustermogelijkheden: je ziet wat ieders zone van naaste ontwikkeling is én je ziet hoeveel leerlingen de doelen hebben behaald die passen bij het leerjaar waar de leerlingen in zitten. Van hieruit kun je gaan bepalen wat je basisaanbod van de gehele groep moet zijn. Je streeft ernaar dat het overeenkomt met het leerjaar/niveau (dus als je begin groep 2 zit, zou het ideaal zijn dat je basisaanbod doelen van niveau 2a bevat), maar als de zone van naaste ontwikkeling wat anders is, laat je dat leidend zijn. DL begint op 1 in groep 3. Onderwijsjaar heeft 10 maanden. 1 is altijd de eerste van het schooljaar (aug/sept), 0 altijd de laatste (juni/juli) Groep 1a DL – 19- -15 Groep 1b DL – 14- -10 Groep 2a DL – 9 - - 5 Groep 2b DL – 4 – 0 Groep 3 DL 1 – 10 Kalenderleeftijd wordt aangeduid met 4;6 jaar (dat is dus 4,5 jaar) +) betekent: extra doelen gelden voor die leerling. De resultaten daarvan worden niet getoond op dit overzicht. Die zie je alleen op het planscherm.

De groepskaart Op de groepskaart kunnen bij de module leerlijnen extra kolommen getoond worden. Bovenaan in het selectievak geef je aan voor welk leergebied (=vak) dat je de leerlijnen wilt zien. Per leerlijn van het betreffende leergebied komt er een kolom met een percentage: het aantal behaalde doelen ten opzichte van het aantal doelen dat behaald zou moeten zijn gezien de leerroute en het DL van de leerling. (dit is dus een ander percentage dan het percentage wat je op het overzicht ‘leerlijnenprofiel leerling’ of ‘leerlijnenprofiel groep’ ziet. Dáar gaat het percentage over het aantal behaalde doelen binnen het niveau). 100%: leerling loopt goed op schema (de doelen die deze leerling bij zijn didactische leeftijd zou moeten halen, zijn behaald) >100%: leerling loopt voor <100%: leerling loopt achter Je mag maar naar 3 dingen kijken (meer, minder, gelijk aan 100 %), je ziet niet hoeveel voor of achter. Dat zie je alleen op het planscherm. Alles wat paars is, daar kun je op klikken. Als je op een kolomnaam klikt, dan sorteert het systeem daarop (bijv. Cito van laag naar hoog). Je kan op de groepskaart niet alle leerlijnen naast elkaar zien (wens), terwijl bij een kleuter de totaalontwikkeling essentieel is. Het zou mooi zijn als we het groepsleerlijnenprofiel of op de groepskaart een totaalbeeld kunnen krijgen. De groepskaart is niet te printen, je kan dan een afdruk maken met printscreen.

En hoe werkt het dan in ParnasSys? Volgende dia’s laten zien of ervoor kiezen in ParnasSys te laten zien hoe het werkt.

Eerst aan de slag met… observeren!!

Observeren… Hoe doe je dat? Wanneer doe je dat? En waarom doe je het eigenlijk? Wat zien we op de foto?

Waarnemen Dia ‘waarnemen’ Dit is het planscherm. Hier zal het meeste gebeuren. Links zie je van een leerlijn alle doelen. Bovenaan het makkelijkste, onderaan het moeilijkste. De beheersingsniveaus kun je als school zelf instellen (standaard zitten deze beheersingsniveaus in het leerlijnenpakket jonge kind) Een school voor regulier onderwijs werkt bijvoorbeeld met 8 niveaus, voor de 8 groepen, waarbij een leerling met de basis-leerroute (leerrendement van 100%), ieder jaar één niveau zou moeten doorlopen. Een pro-leerling, die bijvoorbeeld maar een LR van 50% heeft, hoeft maar tot en met niveau 4 te komen en mag over een niveau dubbel zo lang doen. Bovenaan zie je de leerlingnamen van de groep, op alfabetische volgorde van achternaam. In deze groep volgen zitten er leerlingen van leerjaar 1 (kort rijtje oranje doelen) en van leerjaar 2. Oranje = doel dat behaald moet worden in deze periode en/of dat behaald had moeten zijn Percentages zie je alleen als je 1 leerlijn selecteert op het planscherm (filter ‘leerlijn’) Plannen doe je altijd in de zone van naaste ontwikkeling. Dus je kijkt wel naar wat oranje is, maar in principe kies je doelen uit het beheersingsniveau wat komt na het laatste groene vakje. Als je ziet dat een leerling nog veel oranje heeft, en dat het ook gezien de kalenderleeftijd ‘achterloopt’, is het verstandig om bij de aanpak in het plan aan te geven hoe je (extra) begeleiding gaat geven, om de ontwikkeling extra te stimuleren. Dia ‘waarnemen’ Vanaf dag 1 observeren. Papieren leerlijn ligt op bureau. Logboek: bijhouden wie wat kan. (het liefst ook laten beschrijven). > logboek aanpassen, extra schrijfruimte toevoegen. Door middel van observatie je gegevens verkrijgen. NIET door meten. Observeren: mag alleen in betekenisvolle activiteiten, want zo’n situatie heeft meer inhoud voor een kind. Een kind is dan vaak meer betrokken, en hoe hoger de betrokkenheid, hoe groter de kans is dat een kind het kan laten zien. Een kind gaat het w.s. eerder dóen in een betekenisvolle situatie. Dat kans dat je een kind onderwaardeert (het niet laat zien, terwijl hij het wel kan) is heel groot als je alleen zou toetsen. Cito-toetsboekje: tweedimensionale vlak zijn jonge kinderen nog vaak niet aan toe. (of als kinderen een fout maken: ze kunnen wel beredeneren waarom zij hun (foute) antwoord hebben gekozen, wat heel logisch kan zijn) 1 Citotoets in de kleuterperiode is verplicht. Advies: M2 (er is ook een M1, wordt vaak afgenomen uit onzekerheid) KIJK!: ontwikkelingsniveau vanaf 5;6 jaar komt het abstracte denken/ in platte vlak werken Als een kind iets maakt, ALTIJD gesprek er over gaan.

Begrijpen Nu is ook afgevinkt welke doelen behaald zijn (groen). Je gaat kijken of je dit beeld kunt plaatsen. Op groeps- en leerlingniveau (bij begrijpen gaat het om het bepalen van de onderwijsbehoeften).

Wegen Met dit scherm ga je keuzes maken: welke leerlingen gaan aan welke doelen werken? Links onderaan zit een knop om een sublesgroep samen te stellen.

Plannen Als je op de knop links onderaan klikt, komen er afvinkvakjes links en bovenaan. Je selecteert het doel/de doelen + de leerlingen Binnen een beheersingsniveau (bijv. 1a) zit geen opbouw in de doelen. Sublesgroep voor de basisgroep bespreek je met het team of je per thema plant of per half jaar. Een andere mogelijkheid is doelen voor een half jaar selecteren, maar bepaal per thema de aanpak (sublesgroep kopieren). Minimaal 1 x per 8/10 weken moet er geëvalueerd worden Plannen bekijken via Overzichten/Leerlijnen/Werkplannen per groep Plannen voor taal en rekenen zijn verplicht. Streef naar basisplan (nu ontwerp in ontwikkeling voor groepswerkplan) en ongeveer 2 clustergroepen (sublesgroep). Een leerkracht krijgt dus minimaal 6 plannen per half jaar op haar bureau. Bij een combinatiegroep streef dan naar het ene thema taal en het andere thema rekenen om te voorkomen dat er 12 A4 tjes op het bureau liggen.

(Subles)groepsplan (leerlijnen)

Handelen Het sublesgroepplan zoals het er uitziet als je het in pdf opvraagt om bijvoorbeeld te printen. Je ziet een groepsaanpak+ voor sommige leerlingen een individuele aanpak Je ziet voorbeelden van bronnen

...en dan? Met een beredeneerd thematisch aanbod aan de slag bij de peuters!

Afspraken maken Wat gaan we de komende periode doen? Wat moet er nog geregeld worden? …………….

Evaluatie en afsluiting Hoe heb je de bijeenkomst ervaren? Hoe zie je het werken met deze ontwikkelingslijnen? Info: https://www.driestar-educatief.nl/over-ons/nieuwsbrieven https://www.driestar-educatief.nl/advies-en-begeleiding/adviesthema-s/parnassys/leerlijnen-0-7-jaar

Meer weten? Hetty Berkhout Onderwijsadviseur 0182-760430 h.berkhout@parnassys-academie.nl www.parnassys-academie.nl https://www.driestar-educatief.nl/advies-en-begeleiding/primair-onderwijs/parnassys/ontwikkelings-en-leerlijnen-0-7-jaar

in te vullen op parnassys-academie.nl/evaluatie Dank voor jullie aandacht. Graag wil ik je vragen het evaluatieformulier in te vullen op parnassys-academie.nl/evaluatie Hartelijk dank.