Leegstand en verwaarlozing in 2017 Jeroen Van Pottelberge Team lokale besturen

Waarover gaat het? Leegstand Wat verandert er? Wat kan je doen? Verwaarlozing

Even terug in de tijd openbare veiligheid gezondheid Burgemeester is bevoegd voor: openbare veiligheid gezondheid Ruim domein Ruime macht (Sinds 19e eeuw)

Vanaf de jaren ’60 Even terug in de tijd verkrotting in stadscentra door: massaal autobezit goedkope bouwgrond rond de stad

Tot 1996: Even terug in de tijd (enkele) steden en gemeenten sporen leegstaande en verkrotte woningen op

Even terug in de tijd Heffingsdecreet 1995: Inventaris met 3 gewestelijke lijsten: Leegstaande woningen en gebouwen Verwaarloosde woningen en gebouwen Ongeschikt en onbewoonbaar verklaarde woningen Toch gevoed door gemeenten: Vermoedenslijsten Ongeschikt- of onbewoonbaarverklaring door burgemeester

Waarom bij gemeenten? Informatie is lokaal: Vergunningen Bevolkingsregister Armoede (via OCMW) Orde (lokale politie)

Waarom toch ook het gewest? Grondrecht op wonen waarborgen Gemeenten niet tegen elkaar uitspelen Minimum standaard in lokaal beleid

Deel 1 Leegstand

2010: leegstand naar gemeenten Lijst leegstand van de gewestelijke inventaris naar gemeenten Gemeentelijke leegstandsregistratie (verplicht) Gemeentelijke heffing (facultatief)

2010: leegstand naar gemeenten

2010: leegstand naar gemeenten Een succesverhaal Aantal panden op gemeentelijke leegstandsregisters op 1 mei tenzij anders vermeld overgedragen op 1.1.2010 15.4.2011 2012 2013 2014 2015 2016 2.564 7.788 12.381 14.563 17.368 20.218 23.112

Toestand 2015 Bijna alle gemeenten hebben een register (306) 278 (90%) kreeg subsidie voor registratie (voldoende activiteit)

Leegstandsbeleid is financierbaar Toestand 2015 277 (90%) gemeenten met een leegstandsheffing Steekproef Opbrengst heffing in Oost-Vlaanderen 2015: 2.182.106 euro gemiddeld 54.553 euro/gemeente (info uit 40 gemeenten) Leegstandsbeleid is financierbaar

Toestand eind 2016 Decreet van 14 oktober 2016 houdende wijziging diverse decreten betreffende wonen Goedgekeurd in het Vlaams parlement Publicatie in het Belgisch Staatsblad 13.12.2016 Treedt in werking: 23.12.2016

Toestand eind 2016 Ontwerp wijzigt Decreet Grond- en Pandenbeleid: Nu: art. 2.2.6 t.e.m. 2.2.9 (leegstandsregister) => alles geschrapt behalve 2.2.6 Nu: art. 3.2.17 t.e.m. 3.2.23 (leegstandsheffing) => alles geschrapt

Toestand eind 2016 Besluit van 10 juli 2009 houdende nadere regelen betreffende het leegstandsregister Nog niet opgeheven Maar is rechtsgrond kwijt Bevat: Regels voor de opbouw van het register Regels voor de overdracht naar het gewest subsidies

“Alles verandert…” … opdat het hetzelfde kan blijven…

Wat blijft bindend Definitie van leegstand Schrapping: 12 opeenvolgende maanden niet gebruikt volgens functie Schrapping: 6 opeenvolgende maanden gebruikt conform de functie

Wat blijft bindend Definitie gebouw Vaststellingen bij een gebouw Op minder dan 500 m² (anders leegstaand bedrijfsgebouw en voor Ruimte-Vlaanderen) Vaststellingen bij een gebouw 50% van de vloeroppervlakte Woning in gebouw niet meetellen Functie volgens vergunning of daadwerkelijk gebruik Laatste beoefenaar woont er nog en woongedeelte niet afsplitsbaar -> niet opnemen

Wat blijft bindend Nieuwbouw: Verwaarloosde woningen en gebouwen kan pas 7 jaar na afgifte vergunning op het register Ongeschikt- en onbewoonbaar verklaarde woningen: Kunnen niet op het register Maar leegstaande woningen kunnen wel ongeschikt of onbewoonbaar verklaard worden Verwaarloosde woningen en gebouwen Kunnen op het leegstandsregister, en omgekeerd

Wat blijft mogelijk Gemeentelijk reglement (“verordening”) voor regels Procedure opname en schrapping Indicaties leegstand Leegstandsregistratie kan intergemeentelijk Indien rechtspersoonlijkheid: ook de beroepsprocedure RWO Data Manager: blijft online voor ondersteuning Voorkooprecht: SHM en VWF Gemeente (VMSW verdwijnt)

Wat blijft mogelijk Vestigen van een heffing: Bij verkoop: korting op registratierechten: Geen rechten op eerste schijf van 30,000 euro Vestigen van een heffing: Basis is niet meer Decreet Grond- en Pandenbeleid Basis is grondwettelijke fiscale autonomie van gemeenten: art. 170, §4 van de Grondwet

Wat valt weg Decretale beroepsprocedure tegen opname tegen geweigerde schrapping Verplichte overdracht aan het gewest Regels voor de opmaak Minimumheffing (2016: 1099,34 €) Verplichte registratie – behalve voor IGS-gemeenten

“’k Was kik goe bezig” – ik wil doorgaan Check opnamereglement: Opname en kennisgeving geregeld? Beroepsprocedure tegen opname en geweigerde schrapping in het reglement? Dossieropmaak geregeld? (moet stand houden bij rechtszaken) Verwijzingen naar verdwenen decreetsbepalingen eruit gehaald?

“’k Was kik goe bezig” – Ik wil doorgaan Belastingreglement: kan (meestal) gewoon blijven Maar vervang wettelijke basis op termijn

“’k Wil kik welles waddanders” – Wat kan nu wel? Voor woningen andere functies omschrijven die je met wonen gelijk stelt In gemeentelijk reglement opnemen Goed afwegen: functiewijzigingen zijn aan te geven! Andere termijnen en vormvereisten voor beroep Gecombineerd reglement met verwaarlozing Lagere heffing Zorg voor behoorlijk bestuur!