Wat u moet weten over de nieuwe regelgeving overheidsopdrachten - Selectie 19 juni 2017 Algemene titel/welkomslide

Overzicht Selectie vs gunning Uitsluitingsgronden kwalitatieve selectie Formaliteiten Sequentie (openbare procedures)

Selectie vs. gunning Afzonderlijke verrichtingen waarvoor verschillende regels gelden (HvJ C-31/87, Beentjes) Fase “controle toegangsrecht en kwalitatieve selectie”: onderzoek naar de persoon zelf van de kandidaat / inschrijver, a.d.h.v. betrouwbaarheids- en geschiktheidscriteria Uitsluitingsgronden Criteria financiële en economische draagkracht & technische en beroepsbekwaamheid Fase “gunning van de opdracht”: onderzoek naar het in de offerte gedane aanbod, a.d.h.v. gunningscriteria Laagste prijs/kost Economisch meest voordelige offerte Niet-openbare v. openbare procedures © Eubelius

Selectie vs. gunning Versoepeling rechtspraak HvJ Oud. HvJ C-532/06, Lianakis: verbod om gunningscriteria te hanteren die in wezen verband houden met de beoordeling van de geschiktheid van de inschrijvers om de betrokken opdracht uit te voeren bv. criteria die peilen naar ervaring, kwalificaties, personeelsbezetting, uitrusting strekken er niet toe de economisch meest voordelige offerte vast te stellen Nieuw. HvJ C-601/13, Ambisig: voor opdrachten die op intellectuele diensten betrekking hebben kan de professionele kwaliteit van de teams die de inschrijvers specifiek voor de uitvoering van de opdracht hebben voorgesteld een gunningscriterium uitmaken bv. criteria die peilen naar de samenstelling van het team alsook naar de ervaring en de curricula van de leden ervan © Eubelius

Overzicht Selectie vs gunning Uitsluitingsgronden kwalitatieve selectie Formaliteiten Sequentie

Uitsluitingsgronden Verplichte uitsluitingsgronden Mogelijkheid tot self cleaning Facultatieve uitsluitingsgronden Fiscale en sociale schulden Mogelijkheid tot regularisatie © Eubelius

Uitsluitingsgronden Verplichte uitsluitingsgronden Art. 67 WOHOP 17.06.2016 Nieuwe verplichte uitsluitingsgronden terroristische misdrijven of strafbare feiten i.v.m. terroristische activiteiten + uitlokking van, medeplichtigheid aan of poging tot plegen van e.d. misdrijf of strafbaar feit kinderarbeid en andere vormen van mensenhandel Vereist: in kracht van gewijsde gegane veroordeling Uitzondering: tewerkstelling van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen  vaststelling overtreding volstaat Verduidelijking: vaststelling door administratieve of rechterlijke beslissing, m.i.v. schriftelijke kennisgeving arbeidsinspectie (art. 49/2 Sociaal Strafwetboek) © Eubelius

Uitsluitingsgronden Verplichte uitsluitingsgronden Leden bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan K/I Verplichting tot uitsluiting ook van toepassing op: leden bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan K/I personen die vertegenwoordigings-, beslissings- of controlebevoegdheid hebben in bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan K/I Controle verplicht voor opdracht ≥ Eur. drempels Verplicht opvragen uittreksel strafregister voor alle leden v/d bedoelde organen concessie: art. 50, §1, lid 4 WCOVK: idem, maar ongeacht waarde concessie (+slechts vrijwillig toe te passen door overheidsbedrijven en personen die bijzondere en exclusieve rechten genieten) Duur uitsluiting tewerkstelling illegaal verblijvende onderdanen derde landen: 5 jaar vanaf beëindiging inbreuk overige: 5 jaar vanaf datum van veroordeling concessie: art. 50, §2 WCOVK: idem (+slechts vrijwillig toe te passen door overheidsbedrijven en personen die bijzondere en exclusieve rechten genieten) © Eubelius

Uitsluitingsgronden Facultatieve uitsluitingsgronden Art. 69 WOHOP 17.06.2016 Nieuwe facultatieve uitsluitingsgronden (1) Niet-naleving milieu-, sociaal en arbeidsrechtelijke verplichtingen aan te tonen met elk passend middel strafrechtelijke veroordeling niet vereist Mededingingsbeperkende overeenkomsten/afspraken vereist: “voldoende plausibele aanwijzingen” Belangenconflict mits niet effectief te verhelpen met minder ingrijpende maatregelen © Eubelius

Uitsluitingsgronden Facultatieve uitsluitingsgronden Art. 69 WOHOP 17.06.2016 Nieuwe facultatieve uitsluitingsgronden (2) Eerdere betrokkenheid bij voorbereiding plaatsingsprocedure mits niet effectief te verhelpen met minder ingrijpende maatregelen Tekortkomingen bij uitvoering eerdere OHOP aanzienlijke of voortdurende tekortkoming mits ambtshalve maatregelen, schadevergoedingen of andere vergelijkbare sancties werden genomen/opgelegd (loutere verzending PV van vaststelling ≠ voldoende) Onrechtmatige beïnvloeding AO / poging tot het bekomen van vertrouwelijke informatie / verwijtbare verstrekking misleidende (en doorslaggevende) informatie © Eubelius

Uitsluitingsgronden Facultatieve uitsluitingsgronden Duur uitsluiting voortdurende inbreuk: 3 jaar vanaf beëindiging inbreuk overige: 3 jaar vanaf datum gebeurtenis Leden bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan K/I GEEN verplichte controle fac. uitsluitingsgronden in hoofde van leden bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan K/I personen die vertegenwoordigings-, beslissings- of controlebevoegdheid hebben in bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan K/I © Eubelius

Self-cleaning Art. 70 WOHOP 17.06.2016 Bewijs betrouwbaarheid ondanks toepasselijke uitsluitingsgrond Betaling (of toezegging tot vergoeding) van evt. schade als gevolg van strafr. inbreuken of fouten; Actieve medewerking met onderzoekende autoriteiten m.h.o.o. opheldering feiten en omstandigheden; én Concrete technische, organisatorische of personeelsmaatregelen m.h.o.o. voorkomen verdere strafr. inbreuken of fouten verbreken van alle banden met personen/organisaties betrokken bij wangedrag passende maatregelen m.h.o.o. reorganisatie personeel implementatie verslaggevings- en controlesystemen interne regels m.b.t. aansprakelijkheid en vergoeding Op eigen initiatief K/I © Eubelius

Self-cleaning Draagwijdte Beoordeling door AO Voor alle verplichte en facultatieve uitsluitingsgronden, NIET voor fiscale en sociale schulden (zie hierna) NIET voor ondernemer die bij rechterlijke beslissing met kracht van gewijsde is uitgesloten van deelneming aan plaatsingsprocedures, gedurende de duur van die uitsluiting, in LSn waar het vonnis van kracht is Beoordeling door AO Met inachtneming van ernst en bijzondere omstandigheden strafrechtelijke inbreuken of fouten Individuele beslissing, niet bindend t.a.v. andere AO’n Formele en materiële motiveringsplicht Kennisgeving gemotiveerde negatieve beslissing aan K/I © Eubelius

Uitsluitingsgronden Fiscale en sociale schulden Art. 68 WOHOP 17.06.2016 & art. 62-63 KB 18.04.2017 Bewijsmiddelen – sociale schulden 1e orde: Telemarc– binnen 20 dagen na uiterste indieningsdatum aanvraag tot deelneming/offerte 2e orde: attest RSZ/bevoegde buitenlandse overheid laatste afgelopen kalenderkwartaal (>< KB 15.07.2011: voorlaatste afgelopen kalenderkwartaal) 3e orde: ondervraging RSZ (BE K/I) Bewijsmiddelen – fiscale schulden 1e orde: Telemarc– binnen 20 dagen na uiterste indieningsdatum aanvraag tot deelneming/offerte (>< KB 15.07.2011: 48u na openingszitting of uiterste indieningsdatum aanvraag tot deelneming/offerte) 2e orde: recent attest bevoegde overheid 3e orde: ondervraging FOD Financiën (BE K/I) Concessie: art. 51 WCOVK & art. 31 en 31/1 KB: idem (maar slechts vrijwillig toe te passen door overheidsbedrijven en personen die bijzondere en exclusieve rechten genieten) © Eubelius

Uitsluitingsgronden Fiscale en sociale schulden Tolerantie voor bijdrage/belastingschuld < 3000 EUR verruimd naar niet-Belgische inschrijvers Verplichting voor AO om te informeren naar evt. bestaan van schuldvordering op AO of overheidsbedrijf Eénmalige regularisatiemogelijkheid binnen termijn van 5 werkdagen na kennisgeving door AO Verbod op uitsluiting K/I die, vόόr verstrijken indieningstermijn OF: verschuldigde belastingen/bijdragen, m.i.v. rente of boeten, betaalt OF: bindende regeling aangaat tot betaling verschuldigde belastingen/bijdragen, m.i.v. rente of boeten © Eubelius

Overzicht Selectie vs gunning Uitsluitingsgronden Kwalitatieve selectie Formaliteiten Sequentie

Kwalitatieve selectie Art. 71 WOHOP 17.06.2016 en art. 65 KB 18.04.2017 Voorwerp kwalitatieve selectiecriteria geschiktheid om beroepsactiviteit uit te oefenen; en/of economische en financiële draagkracht; en/of technische en beroepsbekwaamheid Minimumniveau Verplichting om gepast niveau te specificeren niet langer afhankelijk van aard v/d plaatsingsprocedure (>< KB 15.07.2011: verplicht bij open procedure en VOHPMB) Verplichting om gepast niveau te specificeren niet langer absoluut: indien niet mogelijk (bv. bankverklaring)  tweede selectiecriterium van dezelfde aard opnemen waaraan wél een niveau verbonden kan worden Concessieovereenkomsten: geen overeenkomstige bepaling © Eubelius

Financiële en economische draagkracht Jaarlijkse minimumomzet Maximaal 2x geraamde waarde OHOP Behoudens naar behoren gemotiveerde gevallen  voornaamste redenen te vermelden in opdrachtdocumenten of administratief dossier vb. OHOP houdt belangrijke risico’s in vb. goede uitvoering OHOP binnen gestelde termijnen is essentieel omdat uitvoering van andere OHOP’n daardoor rechtstreeks wordt beïnvloed Raamovereenkomst Berekening maximale minimumjaaromzet in geval van minicompetitie m.h.o.o. plaatsing specifieke OHOPn, o.b.v. verwachte maximumomvang tegelijkertijd uit te voeren specifieke OHOPn (indien niet gekend: geraamde waarde ROVK) Concessies: geen overeenkomstige bepaling © Eubelius

Technische en beroepsbekwaamheid Art. 68-69 KB 18.04.2017 Nieuw bewijsmiddel: systemen voor beheer v/d toeleveringsketen en traceersystemen Attest goede uitvoering alleen verplicht voor W (>< KB 15.07.2011: W/L/D) Flexibiliteit referenties: ook oudere referenties kunnen worden aanvaard indien noodzakelijk om voldoende niveau van mededinging te garanderen Onderwijs- en beroepskwalificaties: niet als selectiecriterium gebruiken indien aangewend als gunningscriterium (wat de wet thans toelaat) Conflicterende belangen: Ondernemer met conflicterende belangen die negatief kunnen uitwerken op uitvoering OVK AO kan ervan uitgaan dat ondernemer niet over vereiste beroepsbekwaamheid beschikt Conflicterende belangen > belangenconflict concessie: geen overeenkomstige bepaling © Eubelius

Beroep op draagkracht andere entiteiten Art. 78 WOHOP 17.06.2016 & art. 73 KB 18.04.2017 AO kan eisen dat K/I en andere entiteit(en) hoofdelijk aansprakelijk zijn wanneer nodig voor fin/econ draagkracht AO kan eisen dat bepaalde kritieke taken rechtstreeks door de inschrijver zelf worden verricht OHOP voor L: alleen m.b.t. plaatsings- of installatiewerkzaamheden i.h.k.v. OHOP (concessie: geen overeenkomstige bepaling) Studie- en beroepskwalificaties i.h.k.v. technische bekwaamheid Indien K/I op de draagkracht van andere entiteiten beroep doet teneinde aan de vereiste studie- en beroepskwalificaties te voldoen: andere entiteiten dienen de betrokken W/D ook effectief uit te voeren (concessie: geen overeenkomstige bepaling) © Eubelius

Beroep op draagkracht andere entiteiten Bewijsmiddel Art. 72, §1, lid 2 KB 18.04.2017: “alle passende middelen” om t.a.v. AO te bewijzen dat K/I de nodige middelen tot zijn beschikking zal hebben Art. 73, § 1, lid 1 KB 18.04.2017 : K/I dient aan te tonen dat hij over de nodige middelen zal kunnen beschikken, “met name door overlegging van een verbintenis daartoe van deze andere entiteiten” © Eubelius

Beroep op draagkracht andere entiteiten Uitsluitingsgronden en kwalitatieve selectie Verplichte controle, door AO, van uitsluitingsgronden en (toe te passen) kwalitatieve selectiecriteria in hoofde van de andere entiteiten op wier draagkracht door K/I beroep wordt gedaan entiteit bevindt zich in verplichte uitsluitingsgrond (m.i.v. fiscale en sociale schulden) of voldoet niet aan toe te passen selectiecriterium: AO moet vervanging entiteit eisen facultatieve uitsluitingsgrond: AO kan vervanging entiteit eisen  Niet-opvolging van verzoek tot vervanging: niet-selectie © Eubelius

Overzicht Selectie vs gunning Uitsluitingsgronden Kwalitatieve selectie Formaliteiten Sequentie

Uniform Europees Aanbestedingsdocument Art. 73 WOHOP 17.06.2016 & art. 38 KB 18.04.2017 Wat? Formele verklaring van K/I dat de betrokken grond tot uitsluiting niet van toepassing is en/of dat aan het selectiecriterium is voldaan Functie? Voorlopig bewijs dat K/I zich niet in uitsluitingssituatie bevindt en aan kwalitatieve selectiecriteria voldoet Doelstelling? Verlichten administratieve last ondernemers Inhoud? relevante informatie die door AO wordt verlangd identificatie overheidsinstantie/derde die verantwoordelijk is voor vaststelling bewijsstukken formele verklaring dat K/I in staat zal zijn om bewijsstukken op verzoek en onverwijld te leveren Uitsluitend verstrekt in elektronische vorm  uitgestelde inwerkingtreding: OHOP ≥ Eur. drempels: 18.10.2018 OHOP < Eur. drempels: 01.01.2020 © Eubelius

Uniform Europees Aanbestedingsdocument Niet van toepassing op (verbod voor AO om UEA op te vragen) OHOP < Eur. drempels OHOP (ongeacht geraamde waarde) geplaatst na OHPZVB o.w.v. dwingende spoed technisch of juridisch monopolie herhalingsW of - D aankoop L/D tegen bijzonder gunstige voorwaarden aanvullende L o.w.v. onverenigbaarheid bij verandering leverancier op grondstoffenmarkt genoteerde en aangekochte L © Eubelius

Impliciete verklaring op erewoord Art. 39 KB 18.04.2017 Wat? Loutere feit van indiening aanvraag tot deelneming/offerte = impliciete verklaring op erewoord K/I dat hij zich niet in één v/d uitsluitingsgevallen bevindt Toepassingsgebied Gevallen waarin UEA niet kan worden opgevraagd: OHOP < Eur. drempels OHOP (ongeacht geraamde waarde) geplaatst na OHPZB o.w.v. dwingende spoed technisch of juridisch monopolie herhalingswerken of –diensten aankoop L/D tegen bijzonder gunstige voorwaarden aanvullende L o.w.v. onverenigbaarheid bij verandering leverancier op grondstoffenmarkt genoteerde en aangekochte L Uitzondering: Indien self-cleaning: K/I moet schriftelijke beschrijving corrigerende maatregelen toch bij aanvraag tot deelneming/offerte voegen Documenten/certificaten die AO niet kosteloos en rechtstreeks kan verkrijgen door raadpleging van gratis toegankelijke nationale databanken: K/I moet documenten/certificaten toch bij aanvraag tot deelneming/offerte voegen (behoudens andersluidende bepaling in de opdrachtdocumenten) (concessie: geen overeenkomstige bepaling) © Eubelius

e-Certis Art. 76 WOHOP 17.06.2016 Wat? Onlinedatabank met: informatie per LS m.b.t. vaak aangewende certificaten en bewijsstukken lijst per LS van databanken met relevante informatie over ondernemers Verplichte voortdurende actualisatie door LSn Verplichting voor AO om van e-Certis gebruik te maken om hoofdzakelijk certificaten en bewijsstukken verplicht te stellen die in e-Certis beschikbaar zijn © Eubelius

Overzicht Selectie vs gunning Uitsluitingsgronden kwalitatieve selectie Formaliteiten Sequentie

Sequentie: vervroegd onderzoek van de offertes MOGELIJK igv openbare procedures Fase 1. beperkte controle op afwezigheid van uitsluitingsgronden en het voldoen aan de selectiecriteria OHOP ≥ Eur. drempels, geplaatst bij openbare procedure onderzoek offerte NA verificatie van afwezigheid uitsluitingsgronden en eerbiediging selectiecriteria louter o.b.v. UEA controle afwezigheid fiscale en sociale schulden evaluatie evt. corrigerende maatregelen OHOP < Eur. drempels, geplaatst bij openbare procedure of VOHPMVB © Eubelius

Sequentie: vervroegd onderzoek van de offertes Fase 2. Onderzoek van de offertes Fase 3. Controle na analyse van offerte, uitsluitend in hoofde v/d inschrijver aan wie AO voornemens is OHOP te gunnen © Eubelius

Afkortingen WOHOP: wet overheidsopdrachten 17 juni 2016 WCOVK: wet concessieovereenkomsten 17 juni 2016 K/I: kandidaat of inschrijver OHOP: overheidsopdracht LSn: lidstaten AO: aanbestedende overheid VOHPMVB: vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking © Eubelius

Vragen? Voor meer informatie, contacteer: Barteld Schutyser T +32 2 543 31 00 E barteld.schutyser@eubelius.com Tom Villé T +32 2 543 32 53 E tom.ville@eubelius.com Riet Straetmans T +32 2 543 32 56 E riet.straetmans@eubelius.com www.eubelius.com Afsluitende slide met contactgegevens, met of zonder foto (foto’s zijn beschikbaar in KMS/Office documents/Marketing tools/Biographies)