ip4inno 1 A. AUTEURSRECHT I.Algemene inleiding II.Omvang van de bescherming III.Uitzonderingen en beperkingen IV.Uitputtingsprincipe V.Overdracht van rechten VI.Schending van het auteursrecht VII.Juridische gevolgen van schendingen van het auteursrecht VIII. Verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten IX. Databankrechten en computerprogramma’s X. De auteursrechtgids van een onderneming
ip4inno 2 Schending van het auteursrecht - Algemeen Ongeoorloofd en onverantwoord gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken op een manier die een van de morele of economische rechten schendt van de maker of van de houder van het auteursrecht De schendende handeling dient niet opzettelijk te zijn De onafhankelijke creatie van een identiek of gelijkaardig werk is geen schending!
ip4inno 3 Populaire schendende activiteiten Bootlegging: –ongeoorloofde opnamen van live-uitvoeringen Piraterij: –illegaal kopiëren van muziekproducten Namaak: –illegaal kopiëren van zowel de muziekproducten als van de verpakking ervan Plagiaat: –diefstal van iemand anders geschriften of uitgedrukte ideeën
ip4inno 4 Onderzoek van een schending van het auteursrecht Bestaat er een auteursrecht? –Is het werk auteursrechtelijk beschermd? –Is het auteursrecht nog altijd van kracht? Is het auteursrecht geschonden? Rechtvaardiging van de schending? –Verleende licenties? –Wettelijke uitzonderingen en beperkingen? Middelen om schending tegen te gaan
ip4inno 5 A. AUTEURSRECHTT I.Algemene inleiding II.Omvang van de bescherming III.Uitzonderingen en beperkingen IV.Uitputtingsprincipe V.Overdracht van rechten VI.Schending van het auteursrecht VII.Juridische gevolgen van schendingen van het auteursrecht VIII. Verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten IX. Databankrechten en computerprogramma’s X. De auteursrechtgids van een onderneming
ip4inno 6 Burgerrechtelijke gevolgen –vorderingen tot staking –schadevordering (reëel verlies, winst van de verweerder, licentieanalogie) –gerechtelijk beslag van het geschonden materiaal … Strafrechtelijke gevolgen –boete –gevangenisstraf
ip4inno 7 A. AUTEURSRECHT I. Algemene inleiding II.Omvang van de bescherming III.Uitzonderingen en beperkingen IV.Uitputtingsprincipe V.Overdracht van rechten VI.Schending van het auteursrecht VII.Juridische gevolgen van schendingen van het auteursrecht VIII. Verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten IX. Databankrechten en computerprogramma’s X. De auteursrechtgids van een onderneming
ip4inno 8 Inleiding (1) Muziek en andere kunsten worden vaak in het openbaar gebruikt (bv. radiostations, tv-stations, concerten, muziekproducties, internettelevisie). Zij worden vaak gespeeld of getoond als achtergrond op tal van plaatsen zoals winkelcentra, hotels, metro’s en worden vaak geïntegreerd in producten zoals beltonen van mobiele telefoons, deuntjes in speelgoed, enz. Makers en uitvoerders moeten op een bepaalde manier delen in de winst die voortvloeit uit de uitvoeringen, uitzendingen en andere zakelijke verrijkingen van hun werken
ip4inno 9 Inleiding (2) Wegens de talrijke commerciële exploitatiemethoden kunnen de makers lid worden van verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten die voor rekening van de makers de auteursrechten beheren en de royalty's innen –bijvoorbeeld zijn er verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten die gespecialiseerd zijn in muziek, films, kunstwerken, boeken, enz. Anderzijds kunnen de makers ook zelf instaan voor de exploitatie van hun auteursrecht (bv. de componist verleent zelf licenties voor zijn werken) –speciale software (bv. software voor het beheer van digitale rechten = BDR) kan de makers helpen bij de exploitatie van hun werken
ip4inno 10 Hoe werkt een vereniging voor collectieve licentieovereenkomsten? Inningsfirma Gebruikers (bv. radiostations, uitgevers van boeken,tv-stations, enz.) Rechtenhouders (bv. auteurs, uitvoerders, uitgevers, producers, enz.) Overdracht van rechten Toekenning van licenties Vergoeding Licentievergoeding
ip4inno 11 Taken van de verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten Contracten met makers en andere eigenaars van het auteursrecht Toekenning van licenties aan gebruikers Inning van de licentievergoeding voor rekening van de makers/eigenaars van het auteursrecht Uitkering van de inkomsten aan de makers/eigenaars van het auteursrecht Toezicht op de gebruikers, juridische maatregelen tegen niet-betalende gebruikers Bescherming en bevordering van de rechten van de makers/eigenaars van het auteursrecht Sociale verzekering voor de makers Verplichte heffingen op hardware en blanco dragers (bv. blanco cd’s, kopieermachines, faxen, pc’s, enz.) voor particulier en persoonlijk gebruik (commercieel gebruik wordt extra belast)
ip4inno 12 Wanneer moet ik hen contacteren? Wanneer ik als bedrijf: –in mijn reclamemateriaal muziek, foto’s of strips gebruik –muziek wil produceren voor audio- en videodragers, dragers voor multimediadata of mobiele telefoons –op het internet online muziek wil verschaffen –muziek wil spelen/uitvoeren, films vertonen, een artiest uitnodigen, enz. Ik als maker/eigenaar van het auteursrecht wanneer: –een kunstwerk bv. een schilderij door de koper werd doorverkocht met meer winst –een plagiarist muziek van Madonna kopieert (“toezicht op de schendingen”) –een boek een bestseller is geworden (“betere vergoeding”)
ip4inno 13 Internationale verenigingen voor collectieve licenties Voorbeelden: Universal Music Sony Music Warner Music BMG EMI GEMA (vereniging voor rechten inzake muziekuitvoeringen en mechanische reproductie)
ip4inno 14 Casestudy Duitsland (1) In Duitsland zijn er 13 privéorganisaties die de auteursrechten beheren (bv. GEMA, VG Wort, GVL, GWFF, VGF, AGICOA) Zij staan onder het toezicht van Het nationale Octrooibureau en van het Nationale Kartelbureau In 2005 bedroegen de totale inkomsten van de Duitse verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten 1,25 miljard euro, waarvan 2/3 door GEMA werd geïnd voor muziekwerken In 2005 werd geraamd dat een totaal bedrag van 600 miljoen euro voor computers, faxapparaten, scanners, blanco cd’s en gelijkaardige apparatuur van Duitse producenten werd geïnd De heffing voor één pc bedraagt 12 euro, wat een totaal geeft van 70 miljoen euro per jaar (bron: Bitkom 2006)
ip4inno 15 Gevalstudie in Duitsland (2) GEMA 2004: –1.100 werknemers; 806 miljoen euro inkomsten; meer dan 1 miljoen Duitse rechthebbenden; meer dan internationale rechthebbenden; meer dan 5 miljoen beheerde werken Voornaamste licentiebronnen: –hotels, pubs, disco’s, koren, concertmanagers, medische praktijken, kleinhandelszaken, fitness- en sportcentra, restaurants, carnavalclubs, evenementen, handelsbeurzen, amusementscentra, platenfabrieken, tv- stations, radiostations, online providers, niet-nationale ondernemingen voor collectieve licentieovereenkomsten, producenten van dragers en apparatuur, lidmaatschapsgelden van auteurs, inkomsten van intresten Belangrijkste paden voor de uitkering van de licenties: –componisten, tekstschrijvers, dagbladen, media, uitvoerders, artiesten, tekstdichters, uitgevers, opvolgers (erfgenamen) van auteursrechten,
ip4inno 16 A. AUTEURSRECHT I.Algemene inleiding II.Omvang van de bescherming III.Uitzonderingen en beperkingen IV.Uitputtingsprincipe V.Overdracht van rechten VI.Schending van het auteursrecht VII.Juridische gevolgen van schendingen van het auteursrecht VIII. Verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten IX. Databankrechten en computerprogramma’s X. De auteursrechtgids van een onderneming
ip4inno 17 Definitie van een databank: “Een databank is een verzameling van onafhankelijke werken, gegevens of ander materiaal die systematisch of methodisch gerangschikt zijn en die individueel toegankelijk is met elektronische of andere middelen.” Voorbeelden: –cartotheek –encyclopedieën –elektronisch fotoboek –website wanneer die bestaat uit een verzameling wegpagina’s
ip4inno 18 Twee verschillende manieren van databankbescherming Databankbescherming Auteursrecht Indien de vereisten voor auteursrechtelijke bescherming zijn vervuld: ●Handgemaakt. ●Bepaalde vorm. ●Creativiteit. Databank EU-Richtlijn Databanken 96/9/EG ●“Sui generis right“. ●15 jaar bescherming (verlenging mogelijk indien grote wijzigingen). ●Ongeacht de creativiteit. ●Europese harmonisatie voltooid. Beide manieren zijn tegelijk mogelijk!
ip4inno 19 Vereisten voor de sui generis bescherming Aanzienlijke investering ●Kwalitatief en/of kwantitatief (bv. werk en/of geld). ●Voorbeeld: het verzamelen van geboortedata door het onderzoeken van kerkarchieven en andere openbare dossiers Individueel toegankelijke elementen ●Via elektronische of andere middelen. Bv. papieren lijst: ja / film: neen (beelden zijn niet rechtstreeks individueel toegankelijk). ●Elektronische databank vereist een zoek- en opsporingsinterface. ●De databankbescherming omvat ook de materialen die nodig zijn voor de bediening van de databank (bv. thesaurus, indexsysteem). ●Geen bescherming voor software die toegang verleent tot de databank of deze onderhoudt!
ip4inno 20 Omvang van de bescherming De rechthebbende kan opvraging en/of hergebruik beletten Normale exploitatie is toegestaan maar geen herhaalde en systematische opvragingen en/of hergebruik Geringe delen kunnen enkel worden opgevraagd wanneer zij niet strijdig zijn met het normale gebruik van de databank en er niet onredelijkerwijze afbreuk wordt gedaan aan de rechtmatige belangen van de maker van de databank
ip4inno 21 Beperkingen en uitzonderingen Opvraging of hergebruik van grote delen van een gepubliceerde databank zonder de toelating van een maker is toegestaan in de volgende omstandigheden: Opvraging voor privédoeleinden van de inhoud van een niet- elektronische databank Opvraging met het oog op illustratie voor onderwijs of wetenschappelijk onderzoek, zolang de bron wordt vermeld en voor zover dit is gerechtvaardigd door het nagestreefde niet-commerciële doel Opvraging en/of hergebruik met het oog op de openbare veiligheid of in het kader van een administratieve of gerechtelijke procedure ( Noot: Dezelfde uitzonderingen zijn van toepassing op de reproductie en het gebruik indien er auteursrechtelijke bescherming is)
ip4inno 22 Eigendom De rechthebbende is een persoon die het initiatief en het risico nam om te investeren in het creëren van de databank Een databank die wordt aangelegd door de werknemers van een onderneming is eigendom van die onderneming Door de overheid aangelegde databanken (bijvoorbeeld: door de overheid aangelegde databanken die informatie bevatten betreffende gezondheid, sociale zekerheid, belastingen of misdaden): er wordt van uitgegaan dat in verscheidene EU- landen door de overheid aangelegde databanken niet beschermd worden door databankrechten
ip4inno 23 Computerprogramma’s Computerprogramma’s zijn beschermd als literaire werken (indien het originelen betreft) Definitie van een computerprogramma Schendende handelingen Toegestane handelingen
ip4inno 24 A. AUTEURSRECHT I.Algemene inleiding II.Omvang van de bescherming III.Uitzonderingen en beperkingen IV.Uitputtingsprincipe V.Overdracht van rechten VI.Schending van het auteursrecht VII.Juridische gevolgen van schendingen van het auteursrecht VIII. Verenigingen voor collectieve licentieovereenkomsten IX. Databankrechten en computerprogramma’s X. De auteursrechtgids van een onderneming
ip4inno Identificeer alle materialen die wellicht auteursrechtelijke bescherming genieten, zoals: –tekeningen; –ontwerpspecificaties; –verslagen betreffende de fabricage van goederen; –brochures; –verkoopsliteratuur; –verpakkingsontwerpen betreffende de reclame voor en de verkoop van goederen. 2.Ga na of de onderneming eigenaar is van het werk. Identificeer de makers van het relevante werk en ga na of de eigendoms- en licentieafspraken duidelijk zijn
ip4inno 26 3.Houd passende dossiers bij van het resultaat van nummer 1 en 2 (vorige dia) –de makers moeten hun werken ondertekenen en dateren en wanneer relevant met betrekking tot de duur van het auteursrecht, moet de datum van de eerste marketing van de artikelen worden geregistreerd 4.Breng een vermelding aan “Copyright © [naam van de eigenaar van het auteursrecht] [jaar van publicatie]”. Hoewel dit uit juridisch oogpunt niet noodzakelijk is om bescherming te genieten, is het een nuttige vermelding en een waarschuwing of herinnering voor iedereen die het werk gebruikt dat een auteursrecht bestaat en dat een rechtsvordering kan worden ingesteld indien het werk wordt gekopieerd
ip4inno 27
ip4inno 28