Kenniscafé: en nu de praktijk - van praktijkgericht onderzoek Kenniscentrum Arbeid en Kenniscentrum Ondernemerschap 23 januari 2014

Social Return (SROI) = voorwaarde in aanbestedingen tbv het creëren van werk(ervarings)plaatsen voor mensen met een groter(e) afstand tot de arbeidsmarkt. Project Sociaal in het bestek

Vraagstelling van het project Welke condities vergroten voor het MKB de kans op gunning van (semi)overheidsopdrachten met een social return doelstelling? Project Sociaal in het bestek

Deelvragen: 1.Wat zijn de do’s en dont’s voor het MKB bij social return in aanbestedingen? 2.Wat zijn de succesfactoren van best practices? 3.Welke behoeften hebben MKB-bedrijven om beter te kunnen voldoen aan social return in aanbestedingen? 4.Welke belemmeringen ervaren bedrijven? 5.Welke rol kunnen aanbesteders spelen in het wegnemen van belemmeringen? 6.Hoe kunnen aanbesteders in aanbestedingen beter tegemoet komen aan de behoeften van bedrijven? Project Sociaal in het bestek

Docent-onderzoekers: -Aanbestedingsrecht Mr. Geke Werkman -InkoopDrs. Marius van der Woude -Privaatrecht Mr. Anke Hornstra -Sociale wetenschappen Drs. Monique Beukeveld -Sociale zekerheid Mr. Ildi van Boetzelaer Project Sociaal in het bestek

Doel Succesfactoren uit best practices op gebied van Social Return vertalen in aanbevelingen voor Noord Nederland 1.Helmond 2.Amsterdam 3.Maastricht 4.De Drechtsteden 5.Rotterdam Best practices

Sociaal in het Bestek7 5 studenten HBO Rechten en SJD Literatuuronderzoek Interviews Best practices

Sociaal in het Bestek8 Studenten ontwikkelen gezamenlijk: Onderzoeksvraag Interviewvragenlijst Rol docent/onderzoeker: Senior onderzoeker Best practices

Sociaal in het Bestek9 Minicolleges Aanbestedingsrecht Inkoopmanagement Sociaal zekerheidsrecht Interviewvaardigheden Leeratelier

Sociaal in het Bestek10 Rol docent/onderzoeker: Onderzoeker, docent en collega Kennisdeling en samenwerken in het leeratelier –leren van elkaar –expertise –onderzoeksresultaten delen –onderzoeksproces –analyseren en ontwikkelen Successen best practices

Resultaat Ontwikkelen van concept aanbevelingen Voor MKB Nederland Noord op basis van de resultaten van: afstudeeronderzoeken verdiepende analyse door docent-onderzoeker en lector Best Practices

Groepsbijeenkomsten Focus Group methode

Bijeenkomst met MKB (2 oktober 2012) –MKB’er –Concept-aanbevelingen –Resultaat Bijeenkomst met Aanbestedende diensten (7 november 2012) –Aanbestedende diensten –Concept-aanbevelingen –Resultaat Groepsbijeenkomsten

Bijeenkomst met Aanbestedende diensten én het MKB (5 februari 2013) –Dezelfde vertegenwoordigers uitgenodigd –Aangescherpte concept-aanbevelingen –Resultaat Groepsbijeenkomsten

Sociaal in het Bestek15 Doel Conceptaanbevelingen toepassen in de praktijk om vervolgens successen en knelpunten van deze toepassing te inventariseren Implementatie Docent/onderzoekers in de rol van adviseur Adviesgesprekken met 5 MKB´ers - logboek Implementatie en Evaluatie

Sociaal in het Bestek16 Evaluatie Inventariseren successen en knelpunten toepassing aanbevelingen Twee interviews met 5 MKB´ers Rol van docent/onderzoekers: Onderzoeker/interviewer Interviews afnemen Analyse Implementatie en Evaluatie

Sociaal in het Bestek17 Succes -Logboek ter voorbereiding op het interview -Door interview als instrument verdiepende kennis over de visie, ervaringen en inzichten gericht op de aanbevelingen -Inzet van ervaring docent/onderzoekers -Neveneffect: MKB’ers kregen meer zicht op eigen activiteiten, mogelijkheden voor Social Return binnen hun bedrijfsvoering Implementatie en Evaluatie

Sociaal in het Bestek18 Knelpunten -Focus van MKB op ´overleven´ -Hierdoor niet mogelijk de ervaringen van toepassen van de aanbevelingen in de tijd te volgen Implementatie en Evaluatie

Sociaal in het Bestek19 Doel Breder beeld krijgen van de mate waarin en de wijze waarop MKB’ers en aanbesteders met Social Return te maken hebben Enquête -Twee vragenlijsten -Digitaal enquête tool: Enalyzer Rol Docent/onderzoeker -Onderzoeker: -ontwikkeling vragenlijst -analyse resultaten in SPSS Evaluatie: enquête MKB-ers en aanbesteders

Sociaal in het Bestek20 Knelpunten -Inzet van contactpersonen verspreiding enquête -Respons Succes -Resultaten aanbesteders bevestiging van eerdere resultaten -Enquête tool Enalyzer Resultaat Resultaten van de interviews en enquête ter aanscherping van de aanbevelingen Evaluatie: enquête MKB-ers en aanbesteders

Spiegelproject: - Ontwikkelen aanbevelingen voor het MKB - Ontwikkelen aanbevelingen voor de aanbesteders Aanbevelingen

hoofdaanbevelingen MKB: 1.Wees u ervan bewust dat ook aanbesteders interessante klanten kunnen zijn voor u en dán kan Social Return automatisch aan de orde zijn. 2.Zorg ervoor dat u de besluitvorming omtrent Social Return beïnvloedt. 3. Richt uw bedrijf in op Social Return. Aanbevelingen

hoofdaanbevelingen aanbesteders: 1.Social Return vormt een onderdeel van het strategisch sociale beleid. Zorg ervoor dat dit strategisch sociale beleid kan worden gedragen en uitgedragen door de verschillende organisatielagen. 2.Zorg voor een eenduidig (inkoop)beleid waarin Social Return herkenbaar is opgenomen. 3.Zorg voor een goede uitvoering van het beleid op het gebied van Social Return door een transparant en consequent inkoopproces en doelgroepenbeleid, opdat de MKB’er zijn positie bij aanbestedingen met Social Return kan inschatten. Aanbevelingen

Subaanbevelingen bij hoofdaanbeveling 1 MKB: Wees u ervan bewust dat ook aanbesteders interessante klanten kunnen zijn voor u en dán kan Social Return automatisch aan de orde zijn. 1. Pas uw bedrijfsstrategie aan. 2. Wat staat er in het inkoopbeleid? Wat staat er op de website? Welke drempel hanteert de aanbesteder? 3. Formuleer beleid op het terrein van Social Return. 4. Maak zichtbaar dat u aan Social Return doet, bijvoorbeeld op internet. Laat zien dat uw bedrijf Social Return al in de bedrijfsvoering heeft meegenomen en onderscheid u daarmee. Aanbevelingen

Subaanbevelingen bij hoofdaanbeveling 2 MKB: Zorg ervoor dat u de besluitvorming omtrent Social Return beïnvloedt. 1. Achterhaal wie de beslissers zijn bij deze aanbesteders en zoek informatie over andere stakeholders. 2. Vraag om transparantie van de aanbesteders over het inkoopproces, vraag in ieder geval naar criteria om op de groslijst/lijst preferred suppliers te komen. 3. Bent u niet direct in contact met aanbesteders, dan kunt u via samenwerking in de branche en/of keten invloed uitoefenen op de besluitvorming omtrent Social Return. Aanbevelingen

Subaanbevelingen bij hoofdaanbeveling 3 MKB: Richt uw bedrijf in op Social Return. 1.Belangrijk is te beseffen dat de doelgroep veel breder is dan vaak gedacht wordt. Welke doelgroepen passen binnen uw organisatie? Zoek naar een goede match tussen doelgroep en aard van de werkzaamheden: welke mensen kunt u inzetten voor Social Return; denk in mogelijkheden. 2.Neem de begeleiding mee in de invulling van Social Return. 3.Werk mee aan het inrichten van een arbeidspool die bij verschillende aanbestedingen ingezet kan worden. 4.Informeer u goed over (financiële) regelingen die voor u interessant zijn bij het inzetten van mensen uit de doelgroepen. Aanbevelingen

Subaanbevelingen bij hoofdaanbeveling 1 Aanbesteders: Social Return vormt een onderdeel van het strategisch sociale beleid. Zorg ervoor dat dit strategisch sociale beleid kan worden gedragen en uitgedragen door de verschillende organisatielagen. 1.Leg het strategisch sociale beleid op het gebied van Social Return vast en besteed hierbij aandacht aan de positie van MKB’ers. 2.Faciliteer de organisatie om het strategisch sociale beleid op het gebied van Social Return op juiste wijze uit te kunnen voeren, door invulling te geven aan onderstaande. Aanbevelingen

Subaanbevelingen bij hoofdaanbeveling 2 Aanbesteders: Zorg voor een eenduidig (inkoop)beleid waarin Social Return herkenbaar is opgenomen. 1. Stel binnen de organisatie een kernteam/projectbureau aan voor een uniforme toepassing van Social Return beleid. 2. Communiceer aan externe partijen de wijze waarop de organisatie op het gebied van Social Return is ingericht. 3. Richt een loket in waar ondernemers met alle vragen over Social Return terecht kunnen. 4. Bepaal welke aanbestedingen zich lenen voor Social Return en welke doelgroepen geschikt zouden kunnen zijn voor de uitvoering van Social Return. Aanbevelingen

Subaanbevelingen bij hoofdaanbeveling 3 Aanbesteders: Zorg voor een goede uitvoering van het beleid op het gebied van Social Return door een transparant en consequent inkoopproces en doelgroepenbeleid, opdat de MKB’er zijn positie bij aanbestedingen met Social Return kan inschatten. 3.a. Zorg voor een transparante en consequente uitvoering van het inkoopproces. 3b. Zorg voor een transparante en consequente uitvoering van het doelgroepenbeleid, waarin het ontzorgen van ondernemers centraal staat. Aanbevelingen

Artikel in Tijdschrift voor Aanbestedingsrecht: ‘Social return, mkb en het proportionaliteitsbeginsel: een goede verhouding?’ Artikel in DEAL: ‘Social Return en het MKB: It takes 2 to Tango’. Verschijnt in februari in Inkoopvakblad Deal! Publicaties

Hoe bereik je nou het MKB met de onderzoeksresultaten? Presentatie bedrijvenvereniging Leek Week van de ondernemer – Martiniplaza –Gesprekken met MKB’ers –Waaier Road shows

Train the trainer –Interview op site MKB return-bij-aanbestedingen.htmhttp:// return-bij-aanbestedingen.htm –Waaier Road shows

Informatie op websites: Informatie aangeleverd aan websites met een verwijzing naar 1. Tendercoach (specialist voor MKB over aanbestedingen) 2. PIANOo (expertisecentrum aanbestedingen) 3.TNO 4. VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) Onder de kop: Hogeschool helpt MKB op weg met social return: 5. Inkoop Platform Groningen 6. Code Verantwoordelijk Marktgedrag en O&O-Fonds Gaat best practices verwerken op Project Sociaal in het bestek

Publicaties: 1.A.D. Hornstra, G.R. Werkman-Bouwkamp, ‘Social return, mkb en het proportionaliteitsbeginsel: een goede verhouding?’, in: Tijdschrift Aanbestedingsrecht, nr 4, augustus 2013 (wetenschappelijk gereviewed). 2.P.A.T. Oden, ‘Wat is Social Return en wat kan ik ermee?’, column op 4 december P.A.T. Oden, M.T.G. Beukeveld, A.D. Hornstra, ‘Tips om werkervaringsplaatsen te creëren, Zo maak je meer kans op aanbestedingen’, 20 december P.A.T. Oden, ‘Social Return in aanbestedingen: van last naar lust’ column op 15 januari G. Walhof, M. van der Woude, ‘Social return en het MKB: It takes 2 to Tango’. Verschijnt in februari in Inkoopvakblad Deal! 7.P.A.T. Oden (red.), Sociaal in het bestek, Onderzoeksverslag, Hanzehogeschool Groningen, februari Project Sociaal in het bestek

Social media: Berichten via: KCA-Nieuwsbrief, Twitter en eigen LinkedIn-groep. Presentaties:  14 presentaties voor externe organisaties  Start met miniconferentie  Kenniscafé KCA en KCO  Afsluiting met Congres van de verleiding Social Return: it takes two to tango! Project Sociaal in het bestek

Bedankt voor uw aandacht!