Immanuel Kant
Immanuel Kant: ‘Sapere Aude’ = durf te weten Kritische houding is goed, vraag bij alles na of het klopt. Onderzoek helpt de mens vooruit. Maar: Verlichting kent ook gevaar. De mens is niet capabel om alles te weten dus moet men gehoorzamen aan gezag.
SPINOZaSPINOZa
Spinoza (nu zit er tenminste één modern plaatje in deze p.p.)
Spinoza: De wonderbaarlijk mooie en slim werkende natuur om je heen = god !! Dus god bestuurt de wereld niet. De wereld is een prachtig gecreëerd mechanisme dat zichzelf afdraait. Als er iets goed of fout gaat, is dit een mensendaad en niet god.
VOLTAIReVOLTAIRe
Voltaire: Geen twijfel aan bestaan god. Wel kritiek op dogma’s, orthodoxie, fundamentalisten, zwartekousenkerk Hij was voor tolerantie en kwam op voor de ‘kleine man’. Veel humor en sarcasme, hij was een soort Youp van ‘t Hek Regering: hij wilde scheiding van kerk en staat
John Locke Jean jacques rousseau
Locke ↔ Rousseau Locke: Burger-koning-invloed vastleggen. Sociaal contract. Burgers mogen koning afzetten, uitsluitend als koning zijn volk erg slecht behandeld (voorbeeld: WvOranje-Filips II !! Rousseau: Radicaler, het volk moet bepalen wat er gebeurd, zij moeten de macht hebben Gemeenschappelijk: Burger moet worden beschermd tegen machtsmisbruik (Montesquieu werkte dit uit in de Trias Politica !). Verschil: relatie volk/gemeenschap – bestuurder: Locke: vertrouwen, koning krijg macht en moet ‘t goed doen Rousseau: Volk moet eindbeslissingen kunnen maken