RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR Delft in regionaal perspectief positie, toekomst, beleid Inleiding, Raadsbijeenkomst 9 april 2015 Prof dr Pieter Tordoir Universiteit van Amsterdam Amsterdam School of Real Estate Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir

Outline Stedelijke en regionale economie Stedelijke centrumfuncties Demografie: functie in de roltrapregio Toekomst voor de stad Rol overheid en partners RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Regionale en Delftse economie Metropoolregio MRDH: - Ook naar internationale maatstaven grote concentratie bedrijvigheid, kennisinstellingen en consumenten - Toch: underperformance in economische groeikracht - Kernoorzaak: versnippering markten en netwerken - Kans: benutting agglomeratievoordelen—netwerken! Delft: - Incubatiemilieu kennis en kennisbedrijven - Doorgroei bedrijven en inkomens vooral buiten de stad - Kansen: schakelpositie MRDH, kennis- & zorgeconomie RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Trends in werkgelegenheid kennisactiviteiten verzorgende activteiten RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Baanverplaatsingen ‘06-’12 Laagste 20% inkomenshoogste 20% inkomens RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Delft in regionale netwerken Arbeidsmarkten: bijzonder beeld - t/m MBO-niveau: netto inkomende pendel - HBO-/academisch niveau: netto uitgaande pendel - Relatief hoge werkloosheid onder minder geschoolde beroepsbevolking Centrumfuncties (verzorging): toenemende concurrentie - Belangrijke centrumrol (ook buiten TuD), opvallend gezien kleine stadsomvang en positie nabij grote steden - Centrumrol verzwakt geleidelijk, door ontwikkelingen in naburige verstedelijkingzones Kansen: sterkere integratie en specialisatie in regionale netwerken RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Pendelstromen naar en vanuit Delft structuurontwikkeling RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Verzorgingsfuncties Delft (excl. TuD) StructuurOntwikkeling RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

De Delftse motor voor de maatschappelijke roltrapregio Werking van maatschappelijke roltrapregio - Levensfasen gaan (steeds meer) gepaard met verhuizingen - Regionaal belang: accommoderen verschillende levensfasen - Regionaal belang: aantrekken jonge mensen (met talenten) Bijzondere rol Delft in regionale roltrap: ‘opwerkfabriek’ - Door TuD aantrekkingskracht op jong talent - Doorgroeimogelijkheden in gehele MRRD Maar: - Delft verliest relatief veel afstudeerders aan rest van het land Stad en regio houden ‘doorgroeiers’ te weinig vast RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Verhuizingen naar en vanuit Delft (‘06-’12) beginnende studentenafgestudeerde werkers

gezinnen‘empty nesters’ RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Toekomst van de stad Groot economisch en maatschappelijk potentieel - Economische en maatschappelijke ‘regionale incubatorfunctie’ past in de grote trends van deze tijd - Ligging op kernas MRDH (schakel) geeft bovenmatig agglomeratiepotentieel Tegelijkertijd hoge drempels voor benutting potentieel. Benutting vergt omvangrijke voorinvesteringen: - transformaties in stedelijke structuur woningvoorraad en voorzieningen - Investeringen in regionaal bereikbaarheidssysteem - Incubatorrol is relatief kostbaar Resultaat: grote kansen + grote kwetsbaarheid RUIMTELIJK ECONOMISCH ATELIER TORDOIR

Rol overheid & partners Economische en maatschappelijke vitaliteit vergt altijd collectieve (voor-)investeringen Maatschappelijke ‘business case’ sluit op (inter-)regionaal niveau, maar (lang) niet altijd op lokaal niveau. Dus: regionaal geven & nemen Private en semi-collectieve partners (corporaties, instellingen etc.) kunnen en willen aansluiten: dialoog en co-productie Laat de tijd in uw voordeel werken: plannen en reserveren voor kansen in de toekomst; handelen en uitgeven voor mogelijkheden in het heden