Van je familie moet je het hebben?? Over de samenstelling van een effectieve directie binnen familiebedrijven. Afstudeer opdracht voor de opleiding MBA bij de NCOI

Adviesvraag  Welke directiesamenstelling is voor Prins Orchidee het meest effectief? Onderzoeksvraag:  Wat is de relatie tussen de samenstelling en de effectiviteit van de directie en welke rol speelt de bedrijfscultuur hierbij?

 Controlerend aandelenbezit berust bij één of enkele families  De familie heeft beslissende invloed op de bedrijfsstrategie  Tenminste 2 leden van de ondernemingsleiding zijn afkomstig van de familie  (De intentie bestaat om het familiale karakter in de volgende generaties voort te zetten, FBNed 2003)

 Stabiele cultuur  Gericht op de lange termijn  Onafhankelijkheid  Weerstandvermogen in slechte tijden/ Geduldig kapitaal/ Flexibiliteit in tijd en geld  Snelle besluitvorming  Betrokkenheid, trots en zorg  Schat aan kennis en ervaring

 Emotionele kwesties/ familie en bedrijfsbelangen niet in balans  Beperkte financiële mogelijkheden  Geslotenheid/ rigiditeit/ conservatisme  Imago van niet-professioneel  Leiderschap, leiding lang op dezelfde stoel, zwak leiderschap opvolgende generatie  Opvolgingsproblemen

 loyaliteit en betrokkenheid (zowel van de medewerkers naar de familie en het bedrijf als andersom, ook bij klant- en leveranciersrelaties)  een informele cultuur  aandacht voor historie en tradities;  korte lijnen, strak geleide organisatie, paternalistische inslag (de oprichter bepaalt)  pragmatisch, zaken in overleg en goed vertrouwen geregeld (niet geformaliseerd)  lange zittingsduur directeur.

Afhankelijk van:  De generatie van de familie die het bedrijf aanstuurt  De generatie die het eigendom heeft  De cultuur van het bedrijf  Fase waarin het bedrijf verkeert en de omvang en complexiteit van het bedrijf

Eenhoofdig:  snelle besluitvorming  eenheid van beleid (zowel een voor- als nadeel)  ongedeelde verantwoordelijkheid (zowel een voor- als nadeel) Meerhoofdig:  Breed spectrum van kennis en ervaring  Minder kwetsbaar  Tijdrovende besluitvorming, politiek spel  Mogelijkheid tot afschuiven van verantwoordelijkheden

Familiebedrijven: - Heldere structuren (functioneel, communicatie en besluitvorming) - Goede informatievoorziening - Gelijke maatstaven voor familie en niet-familie managers - Erkenning en beloning van waardevolle bijdrage

Niet-familie managers: - Zich kunnen inleven in de positie van de familie, waarden en normen kunnen delen - Sociaal vaardig zijn (2 e viool kunnen spelen, kunnen incasseren maar daarbij wel assertief blijven)

De mate waarin de topleiding de gestelde doelen bereikt. De effectiviteit van de directie wordt bepaald door: - De samenstelling van de directie - Het besturingsproces - De managementinformatie- voorziening

Ideaaltypisch team: - Bepaalde capaciteiten bij individuen aanwezig (manager van kennis, ideeën en mensen) - Manager van taken en evaluatiemanager maximaal verspreid aanwezig. (Vandenput/ Vaessen 2005) - Bestaat uit managers die met elkaar de verschillende (team) rollen vervullen (Belbin, 1998 / Quinn 2005) - Daadkrachtige voorzitter (Nadler en Spencer 1999)

 Omvang en fase van bedrijf  Samenstelling directie: - grootte/ taakverdeling - positie niet-familie managers - manier van tot standkoming  Bedrijfscultuur  Bevordering effectiviteit

 De directies worden op organische wijze samengesteld.  Niet-familie managers vervullen cruciale functies.  De bedrijfscultuur is bepalend bij de samenstelling van de directie.  Strategieformulering is sterk bepalend voor de effectiviteit.

Conclusie Wat is de relatie tussen de samenstelling en de effectiviteit van de directie en welke rol speelt de bedrijfscultuur hierbij?

Persoonlijke voorkeuren ondernemer Bedrijfs- context Cultuur Fase van het bedrijf Fase van het familie- eigendom Functionele – en communicatie- structuur Strategie en controlesysteem Samenstelling directie Effectiviteit directie Verhoging van de effectiviteit door: - Aantrekken deskundige (niet –familie) managers. - Eenduidige arbeidsvoorwaarden en heldere besluitvorming voor familie- en niet-familie managers - Een daadkrachtige leider van het directieteam (bij meerhoofdige directie). - Eenhoofdige directie laten ondersteunen door een managementgroep. - Aantrekken vaste adviseur of commissaris voor strategische zaken.

Adviesvraag: Welke directiesamenstelling is voor Prins Orchidee het meest effectief?

 Ontwikkeltraject; éénhoofdige directie, ondersteund door een managementgroep.  Doorgroeien naar volwaardig managementteam.  Op strategisch niveau geadviseerd door een vaste adviseur