NINTES Netherlands Institute for New Technology, Economic and Social studies Nintes Experience 21 november 2007 Onderneming & Maatschappij: Dilemma’s in Bedrijf © NINTES mei ’16

Introductie thema Op weg naar de top moet je je verplaatsen in de huid van degenen die nu de onderneming leiden. In zijn / haar verantwoordelijkheid wordt diegene geconfronteerd met (vele) momenten waarop besluiten moeten worden genomen over de richting van de onderneming (met in beide gevallen pijnlijke gevolgen.) Dat kan intern zijn, maar ook met externe belanghebbenden of in relatie tot mogelijke gevolgen voor de reputatie van de onderneming of de verhouding met de overheid, etc. Welke zijn die dilemma’s, welke afweging maakt diegene? Hoe zou jij met dilemma's omgaan? Hoe zou jij verantwoordelijkheid delen of delegeren? Hoe ver zou jij durven gaan als je moet kiezen tussen succes en fatsoen? Mag je jokken om bestwil -voor het concern? Waar begint privacy en eindigt transparantie? Allemaal gebieden waarin dilemma’s zich voordoen. Vanmiddag gaan wij onder leiding en met deskundige inleiders samen met u op zoek naar – wellicht een begin van – een antwoord op deze en andere vragen.

CV Guust Verpaalen Opleiding: 1976:Gymnasium B te Bergen op Zoom 1987:NIVRA opleiding voltooid Werkervaring: 1976 – 1985Rijksaccountantsdienst te Breda 1985 – 1991Diverse financiële functies binnen Philip Morris Holland B.V – 1996Finance Manager Philip Morris EU Zwitserland 1997Director Finance Philip Morris Holland B.V – 2000Director Manufacturing Philip Morris Holland B.V – 2004General Manager Philip Morris Holland B.V – 2005Managing Directory Philip Morris Benelux 2006Area Vice President Northern Europe 2007Managing Directory Benelux & Vice President EU Corporate Affaires 2007Oprichting Phidelity

Inleiding Guust Verpaalen De heer Guust Verpaalen, Area Vice President Northern Europe, Philip Morris / oprichter Phidelity Guust Verpaalen (1957) is meer dan twintig jaar werkzaam bij Philip Morris in verschillende achtereenvolgende functies. Hij is begonnen in de financiële sector, onder andere op het Europese hoofdkantoor in Zwitserland. Daarna heeft hij leiding gegeven aan de fabriek van Philip Morris in Bergen op Zoom, de grootste fabriek van het concern buiten Amerika. Vervolgens is hij verantwoordelijk geweest voor de commerciële activiteiten in verschillende markten, het laatst voor de Benelux. Samen met Danig Hoofdman schreef hij het boek ‘HET is niet te geloven’ over creatief leiderschap. Guust is veel gevraagd voor lezingen en congressen. Vanaf 1 november gaat Guust Verpaalen vanuit zijn eigen bedrijf ‘Phidelity’ activiteiten ontwikkelen op het terrein van Leiderschap en Maatschappelijk Ondernemen. Hij blijft betrokken bij Philip Morris als lid van de raad van commissarissen.

Introductie Standpunt na maatschappelijk debat (al vanaf 1997) is dat roken schadelijk is, verslavend en longkanker en hartziektes veroorzaakt. Dilemma: ­ Hoe ga je om met de verkoop van een product dat ongezond en verslavend is? Uitgangspunten: Niet op jeugd richten Niet op niet rokers richten Accepteren dat de markt krimpt Richten op volwassen die keus ooit al gemaakt hebben 5

6 Consequenties ­ Marketing; geen petjes/t-shirts e.d. dat kinderen aantrekt ­ Voldoende informatie geven over de risico’s: ­Vb. Informatiecampagne lichte sigaretten niet minder schadelijk opgezet ­Gevolg : tegenstanders kritiek: doen ze alleen maar om consument te verleiden Dilemma : Hoe ga je om met onterechte kritiek en onwaarheden? Zoeken naar de waarheid Omdraaien: pro-actief informeren Keuzes maken Vragen om samenhangende regelgeving om duidelijkheid consument te creëren Dilemma: Hoe kun je toch commercieel succesvol zijn ondanks in beperkte markt? Vergroten marktaandeel Margeverbetering Geconcentreerd en zonder concessies op het uitgekozen pad blijven

Hoe ga je om met dilemma’s? Drie kanten van overweging in besluitvorming moeten met elkaar verbonden worden: ­ Headcount: feiten/cijfers objectiviteit ­ Subjectief / intuïtie, gevoel in rol van leider, niet te analyseren ­ Rekening houden met ‘wij’: buitenwereld / stakeholders. Luisteren naar degenen die met jouw product te maken hebben Dit helpt je in het omgaan met grote dilemma’s. Dilemma’s van Verpaalen lagen meer op een ander vlak: vechten tegen perceptie / onterechte aantijgingen (vaak tong afgebeten) 7

Vragen (1) Waarom heeft u geen bedrijf gekozen dat een product heeft waar een positiever/vrolijker beeld over is? ­Veel geleerd van het feit om met deze materie/ dit spanningsveld bezig te zijn ­Veel gebracht op gebied ethisch verantwoord ondernemen/ zelf minder gaan oordelen Wat heeft u eraan gedaan om uw marktaandeel te vergroten? ­Te maken met wereldmerk, mogelijkheid om beste campagne neer te zetten ­Door niet te concentreren op wat niet mag, focus op wat wel kan ­Veel creativiteit in bedrijf! U heeft een sterk merk, ook kleding. Kan dat niet beter uitgenut worden? ­Merk is verzelfstandigd (marlboro classics), dus niets meer mee te maken. Geen andere aanverwante producten. Alleen nog formule I, mag alleen geen naam meer op auto, alleen rood/wit. Over 10 jr weten mensen niet meer dat het om marlboro gaat. Wordt commodity. 8

Vragen (2) 9 Hoe ging u om met uw eigen denkbeelden mbt de Nederlandse markt binnen uw concern? Voorbeeldfunctie of niet? Vaak discussie, men vond dat hij te ver ging in maatschappelijke verantwoordelijkheid, gebied van preventie. Toch ideeën vaak support van uiteindelijk chairman. Oplossing van marktaandeel vergroten zie ik meer als korte/middellange termijnoplossing. Hoe zit het met lange termijn visie? Hoe blijf je je medewerkers motiveren? Mensen zullen altijd blijven roken. Bij het strengste ontmoedigingsbeleid is marktaandeel gedaald naar 15%. Bodem ligt hier dus ergens. In NL zitten we nu op 28%. Helft van de markt kan dus nog verdwijnen. Belangrijk dus om te zorgen dat product minder schadelijk wordt. Allerlei initiatieven op dit vlak. Nog geen gezondheidsclaim kunnen doen. Als de overheid dit onderschrijft, is er de mogelijkheid meer reclame/publiciteit te gaan doen en minder belastingheffing

Vragen (3) Hoe ga je om met een teruglopend marktaandeel nav een prijzenoorlog? ­Niet in verleiding komen om mickey mouse compromissen te sluiten. Vasthouden aan strategie. Voordeel is dat je onderdeel bent van een groot concern. Kan ergens anders wel opgevangen worden. Nooit gevraagd van hogerhand om te stoppen met bepaald beleid. Ook op concernniveau begrijpt men dat maatschappelijke verantwoordelijkheid zonder regelgeving noodzakelijk is.