| Wisselwerking onderzoekend en ontwerpend leren & taalverwerving Remke Klapwijk Ecent 20 mei 2015

| OnderbouwMiddenbouwBovenbouw Projecten Wetenschapsknooppunt

| Ontwerpend en onderzoekend leren zijn bij uitstek geschikt om de wereld te openen en om op een natuurlijk manier taal te verwerven

| Doel presentatie Ontdekken hoe je taal/communicatie bewust kan integreren met onderzoekend en ontwerpend leren Opbouw: Voorstellen en hoe het zomerschoolproject begon Uitgangspunten en niet opgeloste spanningen daartussen: community, taalgenres, OOL, sporen volgen…. Pilots 2014 & 2015 Herformuleren uitgangspunten & handvatten voor integratie

| Ons eerste project in de Schilderswijk… FILMPJE!

| Een jaar in Canada toen ik elf was….

| Voorstellen aan elkaar Vertel iets over jezelf aan de hand van de eerste letter van je naam

| Stelling: Het is beter voor de taalontwikkeling om de helft van het taalonderwijs in het PO en VO te vervangen door OOL. Schrijf drie argumenten voor en drie argumenten tegen op Maak tweetallen: kies de rol van voorstander en/of tegenstander en overtuig elkaar

| Waarom taal koppelen aan OOL? Waarom deel taalonderwijs vervangen door OOL? Begrijpend lezen wordt bevorderd door (Hirsch 2003): Fluency Rijke woordenschat Domeinkennis -> fluency, woordenschat en maakt werkelijk begrip mogelijk OOL opent een wereld en geeft tastbare ervaringen Motivatie: in een context (situatie) en met de wens iets te ontdekken of te creëren & daarmee samenhangend een wens om te communiceren (community) Welke taalbenadering past daarbij? Functionele taalbenadering – taalgenres.

| Uitgangspunten zomerschool Onderzoekend en ontwerpend leren vanuit een verhaal 2.Bewust worden van taalgenres en hun functie 3.Sporen volgen van nieuwsgierig (gemaakte), competente kinderen

| OOL op gang brengen in de zomerschool Wens: Community of thought and purpose (John Dewey) Kinderen in de positie van onderzoeker/ontwerper: mijn vragen en ideeën doen er toe! Rijke communicatie – leerkracht en kinderen als partners Stroomt water omhoog?

| OOL op gang brengen in de zomerschool Plezier in samen onderzoeken en ontwerpen Verlangen om wat in je leeft uit te drukken (expressie) en samen te ontdekken Verlangen om zelf op onderzoek uit te gaan en creatief te ontwerpen & maken Hoe? Kennismakingspelletjes & deelnemers in een verhaal

| Onderzoeken en ontwerpen: elk een andere cyclus

| Wat is creativiteit? Elementen combineren op een nieuwe manier Iets van verschillende kanten bekijken…. Het maken van associaties Het anders interpreteren van een probleem De systeemgrenzen anders leggen

| Open ontwerpopdrachten HKJs Hoe Kun Je veilig wonen op het eiland? Hoe Kun Je makkelijk van de boot op het eiland komen? Hoe Kun Je voor lekker en veel eten zorgen? Hoe Kun Je water makkelijk verplaatsen? HKJ + werkwoord stimuleert creatief denken over oplossingen. Er is meer mogelijk dan een hut of brug.

| Aanrader: afwisselen divergent en convergent denken

| Een greep uit de ontwerp- en onderzoeksactiviteiten Blote voetenpad

| Open proces door sporen te volgen Uitgangspunten: Wat ziet het kind? Wat zegt het kind? Wat maakt het kind mee? Wat doet het kind Waar gaat de aandacht naar uit? Wat wil het kind van mij? Wat mag ik doen?

| Sporen volgen – de trein is bang

| Waar gaat het om in de taalgenre theorie? Twee perspectieven: 1. Tekst als ding 2. Tekst als een sociaal proces, een betekenisvolle gebeurtenis. De tekst produceert een sociale uitkomst

| Welke taalgenres zijn er? Beschrijven Verklaren Instrueren Argumenteren/evalueren Verhalen vertellen (Knapp & Watkins 2005) En niet te vergeten: Ontwerpen/verzinnen!!!

| Wat is een taalgenre? Koken met kerst

| Hoe leer je goed omgaan met teksten volgens de taalgenre theorie?

| Voorbeeld blote voetenpad OOL: Verkennen Experimenteren met alle zintuigen Nog meer experimenteren Taalgenres: Beschrijven: de steen is heel glad Verklaren: ik glij uit omdat de steen glad is Evalueren: stenen zijn geschikt voor een pad op ons eiland. De voordelen zijn…..Nadelen zijn ….maar dat vinden we geen probleem.

| Voorbeeld– ontwerp/onderzoekspoor zandtafel “Eerst maakten we een berg, daarna groeven we in de berg. er kwam een gat in met de hand erin. Iraisha ging verder en er kwam een brug. Jennifer groef verder en er kwam een gracht. Met een emmer deden we er water in. De wand en de brug van zand kregen scheuren. Alles stortte naar beneden. We knepen in het zand en het water. Er kwam veel modder. Het plastic had niet geholpen. Het zand was toch ‘gesmolten’, opgelost in het water.”

| Voorbeeld–jeugdjournaal Japan Een modder stroom en het is heel zielig voor de mensen in Japan. Huizen zijn kapot gestroomd, auto’s zijn kapot en meegesleurd met de stroom. Dat is heel erg voor de mensen in Japan. Mensen moeten elkaar een handje geven om door de straat te kunnen lopen. Heel veel regen en zand werd een modderstroom, net als bij ons in de zandbak.”

| Evaluatie 2014 – combinatie is veelbelovend Motivatie door het inleven in het verhaal & wens om te onderzoeken, te ontwerpen en te bouwen en verrijkend voor leraren Community of thought en purpose varieert Taal/tekst was meestal een proces met een sociale uitkomst.. Tijdens ontwerpen en onderzoeken is er niet altijd ruimte voor woorden, schrijven – of voor deconstructie van teksten (door beleving, andere focus) Doel communicatie binnen OOL proces op dat moment (iets ervaren/oplossen/begrijpen/eerlijk testen) of een doel later in de tijd (herinneren) of voor mensen buiten de klas (doorgeven)

| Geherformuleerde principes over integreren OOL en taal Praten, tekenen en notities maken past goed bij het ontwerpproces Creatieve brein werkt anders dan het documentatie-brein In de taalgenretheorie lijkt het taalgenre van de ontwerper geheel en die van de onderzoeker – in – actie (discussie: valt de taal van de ontwerper in de vijf genres uit te drukken of niet) Twee benaderingen integreren lukt niet, kies OOL of de tekst als startpunt (eenvoud loont): OOL en eigen ervaringen direct verwoorden of een onderzoek naar de tekst in relatie tot de wereld

| Geherformuleerde principes over integreren OOL en taal Kans: sociale noodzaak tot communicatie binnen ontwerp- en onderzoeksproces versterken en er structuur voor bieden! Kans: Community of thought and purpose Verhaal & kennismaken werken goed, vult ze aan met joint experience gerelateerd aan een eenvoudige probleem/vraag (hier komt een wet. artikel over uit van mijn collega Annemarie Roel) Kans: kleine opdrachten om teksten/beelden te verbeteren

| Als haai.. Als verzorger Als bezoeker/ educatie Als waterzui - veraar Als koraal Als architect Leerkrachttraining in Blijdorp/Oceanium: Noodzaak tot communicatie is groot: iedereen heeft andere kennis doordat iedereen zich eerst in een onderwerp/perspectief heeft verdiept

| Je hebt eerst een idee nodig voordat je kan vertellen…. Geleide fantasie Collages met ecoline Hoe kunnen kinderen op een leuke manier over ruimtevaart leren in een science centrum of via een spel? Zie mijn blog: vaart-1-geleide-fantasie-en.html

| Vragen delen over ruimtevaart Heeft de ruimte een patroon? Wat is er achter het zwarte gat? Hoe ruikt het heelal? Hoe kan de zon altijd branden? Hoe werkt een raket van binnen? Vertellen over je collage & vragen opschrijven

| FILMPJE ONTWERPEN IN DE KLAS – LES1 over ideegeneratie FILMPJE ONTWERPEN IN DE KLAS – LES2 over prototype/simulatie maken en testen Ontwerpideeën verzinnen –taal vd ontwerper Voor leerkrachten hebben we samen met de TUE en de Twente twee filmpjes gemaakt

| Vragen/discussie Wat zijn volgens u waardevolle principes voor het integreren van taal en OOL Delen van goede voorbeelden Vragen- suggesties

| Literatuurtips Hirsch, Reading comprehension requires knowledge of Words and the Worlds ( Van Dijk e.a., Didactiek rondom practicumverslagen: lezen, schrijven, praten over praktisch werk in NaSk en techniek, HU Van Norden, S, Iedereen kan leren schrijven, Coutinho. Knapp, P. and M. Watkins, Genre, text, grammar, UnSW press. Klapwijk R en E Holla, Leidraad onderzoekend en ontwerpend leren, Wetenschapsknooppunt Delft. Via E-learning Ontwerpend Leren via Hajer, W&T onderwijs in de basisschool vanuit een taalverschillenperspectief…via Ecent website

| Nieuw! E-learning Ontwerpend leren Filmpjes Korte teksten Uitleg ontwerpcyclus en creativiteit Informatie over actueel beleid Praktische voorbeelden Direct aan de slag Voor primair onderwijs Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland|Delft